در پی اظهارات وزیر خارجه ایران در مورد موافقت عربستان سعودی با صدور ویزا برای دیپلمات‌های جمهوری اسلامی، منابع سعودی این اقدام را تایید و آن را “امری متعارف” توصیف کرده‌اند.
روز گذشته حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجه ایران در نشست خبری مشترک با وزیر خارجه عراق از موافقت عربستان سعودی با صدور ویزا برای سه نفر از دیپلمات‌های جمهوری اسلامی خبر داد که قرار است “به عنوان نمایندگان ایران نزد سازمان کنفرانس اسلامی در جده مشغول کار شوند”.
او از دولت عراق برای میانجیگری بین جمهوری اسلامی و عربستان قدردانی کرد و گفت که در دور بعدی مذاکرات نمایندگان دو کشور به میزبانی عراق شخصا شرکت خواهد کرد.
دولت عربستان سعودی در زمینه صدور ویزا برای دیپلمات‌های ایران اظهار نظر رسمی نکرده اما به گزارش خبرگزاری بلومبرگ، یک منبع وزارت خارجه سعودی گفته است که “عربستان سعودی به عنوان بخشی از رویه عادی برای نمایندگان کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی که مرکز آن در جده قرار دارد با صدور ویزا برای سه دیپلمات ایرانی موافقت کرده است.”
پنجاه و هفت کشور در سازمان همکاری اسلامی عضویت دارند و ایران یکی از پایه‌گذاران این نهاد است که پیشتر سازمان کنفرانس اسلامی نام داشت و در نشست سران شماری از کشورهای اسلامی در مراکش در سال ۱۹۶۹ پایه‌گذاری شد. مقر سازمان در شهر جده، عربستان سعودی واقع است و این کشور میزبانی هیئت‌های نمایندگی کشورهای عضو را برعهده دارد.
بسیاری از نشست‌های این سازمان در مقر سازمان در عربستان سعودی برگزار می‌شود و کشورهای عضو نمایندگان خود در رده‌های مختلف را به این نشست‌ها اعزام می‌کنند هرچند سایر کشورهای عضو هم میزبانی اجلاس سران یا نشست‌های مهم آن را برعهده داشته‌اند.
سال گذشته، مقامات جمهوری اسلامی گفتند که دولت عربستان سعودی ویزای سفر هیئت اعزامی جمهوری اسلامی به نشست فوق‌العاده وزیران خارجه سازمان همکاری اسلامی برای بررسی عادی سازی روابط چند کشور عرب با اسرائیل را با تاخیر صادر کرد و به این ترتیب، امکان حضور آنان در این نشست وجود نداشت. آنان گفتند که قرار بود یکی از معاونان وزیر خارجه ریاست این هیئت را برعهده داشته باشد.
همچنین، در نشست سران کنفرانس اسلامی در سال ۲۰۱۹ در عربستان، مقامات ایرانی گفتند که دعوتنامه شرکت در این نشست صرفا از سوی سازمان ارسال شده و دولت سعودی، بر خلاف عرف دیپلماتیک، دعوتنامه جداگانه ارسال نکرده است. ایران در سطح مدیرکل وزارت خارجه در این نشست شرکت کرد.
منابع ایرانی گفتند که دفتر نمایندگی ایران نزد سازمان کنفرانس اسلامی در آوریل سال ۲۰۱۷ تعطیل شد اما مشخص نیست که این اقدام به چه ترتیب صورت گرفته است. برخی رسانه‌های ایران مسئولیت این اقدام را متوجه دولت سعودی دانستند.
در مهرماه امسال، خبرگزاری میزان گزارش کرد که حسین امیرعبداللهیان در گفتگوی تلفنی با دبیرکل سازمان همکاری اسلامی با محوریت بحران افغانستان، “از مساعدت‌های دبیرخانه سازمان همکاری اسلامی در امر تسهیل روند بازگشایی نمایندگی جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان در جده، قدردانی کرد و تداوم این مساعدت‌ها را خواستار شد.”
از زمان انقلاب اسلامی در ایران، روابط بین حکومت جمهوری اسلامی به رهبری روحانیون شیعه در ایران و حکومت خاندان سلطنتی سعودی در عربستان به ندرت دوستانه و در مواردی متشنج بوده است. در سال ۲۰۱۶، حمله گروهی از معترضان به مراکز دیپلماتیک عربستان سعودی در ایران به تصمیم دولت آن کشور به قطع روابط منجر شد.