مذاکرات احیای برجام در شرایطی که براساس اظهارات وزیر امورخارجه و برخی دیپلماتها بیشتر از ۹۰ درصد آن تکمیل شده بود تعلیق شد و مذاکره کنندگان به پایتختهای خود بازگشتند. در این فاصله انریکه مورا نماینده ی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده ی مذاکرات برجام در وین یک بار به تهران رفته و با مقامات جمهوری اسلامی در باره اقدامات مشخص برای خارج کردن برجام از بن بست گفتگو کرده و از تهران عازم واشنگتن شده تا پیشنهاد جمهوری اسلامی را به بایدن برساند. نه دولت بایدن پیشنهاد جمهوری اسلامی را پذیرفته و نه جمهوری اسلامی دو پیشنهاد آمریکا را.
ظاهرا اختلاف اصلی در مذاکرات بر سر لغو تحریمهای سپاه پاسداران و خروج این نهاد نظامی از لیست سازمانهای تروریستی است؛ خواسته ای که با وجود اصرار جمهوری اسلامی، هنوز مورد موافقت آمریکا قرار نگرفته است. پیشنهادهایی هم که انریکه مورا بین تهران و واشنگتن رد و بدل کرده در همین مورد است. واشنگتن گفته بود جمهوری اسلامی در ازای خارج کردن سپاه پاسداران از لیست تروریسم، به کاهش تنش در منطقه تعهد بدهد و همینطور طرفین توافق کنند منافع و مقامات یکدیگر را هدف قرار ندهند.
تازه ترین پیشنهاد آمریکا قراردادن سپاه قدس، بخش برونمرزی پاسداران در لیست تروریسم در ازای حذف سپاه پاسداران از این لیست است که به گزارش رویتر جمهوری اسلامی آن را هم رد کرده است.
به گزارش هاآرتص، اسرائیل تصمیم احتمالی ایالات متحده برای رد درخواست ایران برای حذف سپاه پاسداران از لیست تروریسم را نشانه موفقیت تلاش های متمرکز و لابی های تل اویو در هفته های اخیر به رهبری بنت نخست وزیر و لاپید وزیر امور خارجه می داند.
به نوشته ی این روزنامه، دولت اسرائیل اکنون امیدوار است که حفظ نام سپاه توسط ایالات متحده به عنوان “سازمان تروریستی” خارجی با مقاومت جمهوری اسلامی مواجه شود و به طور بالقوه منجر به شکست مذاکرات بین تهران و قدرت های جهانی شود.
روزنامه ی رویداد ۲۴ در باره ی علت پافشاری جمهوری اسلامی برای خارج کردن سپاه پاسداران از لیست تروریسم و نفوذ آن در اقتصاد کشور نوشته است: «ایران تمایل دارد سپاه از لیست تروریستی خارج شود. خب سپاه هم حوزههای مختلقی دارد و مواضع اقتصادی دارد و آمریکا به بهانه تروریستی بودن سپاه، میتوانند انواع و اقسام شرکتهای غیرنظامی ایران را هم در تحریم نگاه دارند چرا که اعضای هیات مدیره آنها اعضای سابق سپاه بودند یا ارتباطاتی داشتند؛ بنابراین اگر سپاه در لیست گروه تروریستی باقی بماند، منافع ایران از حوزه اقتصادی برجام کاهش پیدا میکند.
رویداد ۲۴ در ادامه نوشت: ایران اصراری به خروج سپاه قدس ندارد چرا که سپاه قدس فعالیت اقتصادی ندارد و نه فرماندهانشان رفت و آمدی دارند، اما بخشهای دیگری مانند مخابرات را میتوانند بهانه کنند و بگویند مدیران آنها از اعضای سپاه بودهاند ویا وابسته به سپاه است و به این صورت مثلا مخابرات ایران در لیست سپاه باقی میماند. شرکتهای کشتیرانی و … هم میتوانند شامل این موضوع شوند.»
همصدایی مخالفان برجام در پارلمان جمهوری اسلامی و سنای آمریکا
در حالی که ۲۵۰ نماینده مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه با تهیه بیانیه ای تاکید کرده اند در مذاکره با آمریکا باید خطوط قرمز حکومت از جمله رفع تحریم سپاه پاسداران و حذف آن از لیست تروریسم رعایت شود، در آمریکا ۱۳ سناتور به بایدن نامه نوشته و از وی خواسته اند نام سپاه پاسداران را از فهرست سازمانهای «تروریستی» آمریکا خارج نکند.
در این نامه که روز دوشنبه نوشته شده آمده است: «ما امروز این نامه را برای خاطرنشان کردن نگرانیهایمان در خصوص گزارشهایی که نشان میدهند شما به زودی مذاکرات مربوط به برنامه هستهای ایران و احیای برجام با جمهوری اسلامی ایران را به خاتمه خواهید رساند مینویسیم.
سناتورهای آمریکایی خاطرنشان کردهاند: «گذشته از نشانههایی که حاکی از آن هستند که دولت به احتمال قریب به یقین تلاش خواهد کرد وظایف سنا در خصوص اظهارنظر در باره ی معاهدهها را نادیده بگیرد، گزارشهایی منتشرشدهاند مبنی بر اینکه شما دارید به صورت جدی حذف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمانهای تروریست خارجی را در ازای وعده رفتار خوب بررسی میکنید.»
چند روز قبل از انتشار این نامه «جولیان پورتر»، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در یک نشست خبری گفت که «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا با نظر ژنرال میلی مبنی بر اینکه «نیروی قدس سپاه پاسداران تروریست هستند» همنظر است.
جمهوری اسلامی با گره زدن سرنوشت برجام به بودن و یا نبودن سپاه در لیست تروریسم، در همان جهتی گام بر می دارد که مخالفان توافق هسته ای در تل آویو و آمریکا سناریوی آن را نوشته اند؛ یعنی برباد هوا دادن برجام و تداوم تحریم همه جانبه اقتصاد ایران به خاطر منافع سپاه که با تحریم و بدون تحریم کلید اقتصاد و سیاست کشور را در اختیار دارد. با نزدیک شدن انتخابات کنگره ی آمریکا و پافشاری جمهوری اسلامی بر حفظ منافع سپاه، فاصله ی توافق هسته ای با شکست کمتر می شود.