واکنش مقامات جمهوری اسلامی به بازداشت حمید نوری در سوئد بسیار کمرنگ و با فاصله زیاد پس از بازداشت او بود و تنها به چند اظهار نظر مقامات ستاد حقوق بشر قوه قضاییه محدود شد. در دو سال گذشته نیز گزارش‌های چندانی از او در رسانه‌های ایران منتشر نشده است.
حمید نوری ۱۸ آبان ۹۸ به اتهام دست داشتن در “کشتار زندانیان سیاسی در تابستان سال ۱۳۶۷ ” با حکم دادگاهی در سوئد بازداشت شد. این نخستین بار است که یک ایرانی به اتهام شرکت در کشتار زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ در خارج از این کشور بازداشت و محاکمه میشود.
روز چهارشنبه و یک روز پیش از ارائه دفاعیه نهایی دادستانی سوئد درباره حمید نوری تجمع اعتراضی مقابل سفارت سوئد درباره محاکمه نوری برگزار شد و تجمع کنندگان شعار‌هایی از جمله “اروپا، اروپا عدالت قضایی”، “مرگ بر نوکر امپریالیسم” و “ای سفیر سوئد، خجالت خجالت” در این تجمع اعتراضی سر دادند.
حسین الله کرم، از چهره های سابق گروه انصار حزب الله سخنران این تجمع اعتراضی از سفیر سوئد خواست تا با تجمع کنندگان به مناظره و گفتگو بپردازد.
در هفته‌های گذشته نیز رسانه های ایران به صورت همزمان دادگاه نوری را تمسخر کردند که پیامک تبریک نوروزی حسن روحانی را که برای همه شهروندان ارسال می شود، به عنوان یکی از مستندات دادگاه ذکر کردند.
واکنش رسمی ایران چه بوده است؟
اولین واکنش رسمی قوه قضاییه و مقامات دولت ایران به بازداشت حمید نوری عملا حدود یک سال و نیم بعد از بازداشت او بود. هر چند حدود یک ماه پس از بازداشت او سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس این اقدام را “توطئه” خواند.
حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس، روز پنجم آذر ۹۸ در عین حال هویت او را تکذیب کرد و گفت: “ما چنین شخصی نداریم که سال ۶۷ دادیار باشد و امروز او را دستگیر کرده باشند”.
علی باقری کنی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه، ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ در نامه‌ای خطاب به جف ترنهلم میکلسن، دبیرکل شورای اتحادیه اروپا، از “نقض حقوق شهروندان ایرانی” انتقاد کرد و خواستار همکاری با گزارشگر ویژه ایران برای بررسی وضعیت زندانیان ایرانی در اروپا شد.
او بجز حمید نوری به برخی از شهروندان ایرانی اشاره کرده بود که به دلایلی از جمله تحریم ها در اروپا زندانی هستند.
نقش سفارت یا مقامات ایران در روند رسیدگی به پرونده چه بوده است؟
دوم آذر ۱۴۰۰ نیز کاردار ایران در استکهلم در دادگاه حمید نوری شرکت کرد. با وجود اینکه حمید نوری از همان جلسه تفهیم اتهام اصرار داشت با نماینده سفارت ایران ملاقات کند و وکیلش را هم سفارت انتخاب کند، در متون پیاده شده از ۳۲ جلسه‌ی بازجویی که از ۱۲ نوامبر ۲۰۱۹ تا ۲۹ اکتبر ۲۰۲۰ داشته اثری از همکاری سفارت با او مشهود نبود.
۳۰ مرداد ۱۴۰۰ نیز سفیر ایران در سوئد خبر داد که با حمید نوری ملاقات کرده است.
روز چهارشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۰ و در هفتاد و دومین جلسه رسیدگی به پرونده حمید نوری تصاویری از محمدرضا نیلی، سرکنسول سفارت جمهوری اسلامی ایران در استکهلم انتشار یافت که با یکی از حاضران در دادگاه از او فیلم می گرفت درگیر شد.
به جز این خبرها سفارت ایران گزارشی درباره اقدامات خود درباره پرونده حمید نوری ارائه نکرده است. واکنش مقامات قوه قضاییه نیز محدود به مواضع ستاد حقوق بشر این قوه بوده است.
ایران درباره هویت آقای نوری چه گفته است؟
۲۷ دی ماه ۱۴۰۰ قوه قضاییه گزارشی را درباره آقای نوری منتشر و اعلام کرد که او “کارمند ساده قوه قضاییه بوده که از سال ۷۰ خود را بازنشست کرده و ۳۰ سال است که شغل آزاد دارد.”
در این گزارش اعلام شده بود که آقای نوری “برای حل‌وفصل اختلاف خانوادگی دخترخوانده‌اش به سوئد سفر کرده بود هنگام ورود به فرودگاه استکهلم ربوده و به زندان انفرادی برده شد.”
در همین حال کاظم غریب آبادی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه ،۲۲ اسفند ۱۴۰۰ گفت که دادستان سوئد ” بدون انجام تحقیقات جامع، از دادگاه درخواست حکم دستگیری و بازداشت نوری را کرد و مبنای این درخواست صرفا اظهارات و خاطرات واهی” چند تن از اعضای سازمان مجاهدین خلق بوده است.
او همزمان موضوع حبیب اسود و احمدرضا جلالی را پیش کشید که در ایران زندانی هستند. در این میان گمانه زنی هایی نیز درباره احتمال مبادله آقای نوری با احمدرضا جلالی مطرح شده بود.
در تیر ماه ۹۹ نیز قوه قضائیه ایران همچنین اعلام کرد که استفان کوین گیلبرت و سیمون کاسپر براون دو تبعه سوئد را به اتهام همکاری با “یک شبکه بین‌المللی قاچاق مواد مخدر” در دادگاه انقلاب به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی محاکمه کرده است.
گمانه زنی‌هایی نیز درباره احتمال مبادله این دو نفر با حمید نوری منتشر شد اما این اتفاق رخ نداد و دادگاه حمید نوری ادامه یافت.