دبیرکل سازمان ملل متحد روز جمعه سوم تیر ماه و هم‌زمان با صد و بیست‌ویکمین روز از تهاجم روسیه به اوکراین هشدار داد که کمبود «فزاینده» مواد غذایی در سراسر دنیا، جهان را در آستانه «فاجعه» قرار داده است.
آنتونیو گوترش تصریح کرد که جنگ در اوکراین در چند ماه اخیر به اختلال‌های ناشی از تغییرات اقلیمی، همه‌گیری ویروس کرونا و نابرابری در جهان دامن زده، تا جایی‌که زندگی صدها میلیون انسان با «بحران غیرمنتظره گرسنگی» روبه‌رو است.
او در پیامی ویدئویی خطاب به مقام‌های ده‌ها کشور ثروتمند و توسعه‌یافته‌ای که در برلین گرد هم آمدند، افزود که احتمال «اعلام قحطی‌های متعدد در سال ۲۰۲۲، خطری واقعی است و ممکن است در سال ۲۰۲۳ (وضعیت) از این هم وخیم‌تر شود».
دبیرکل سازمان ملل تاکید کرد که هیچ کشوری در برابر پیامدهای درازمدت اقتصادی و اجتماعی چنین فاجعه‌ای در امان نخواهد بود.
در بیش از چهار ماه گذشته، سازمان‌های جهانی از جمله سازمان ملل متحد بارها درباره بروز ناامنی غذایی و قحطی به‌ویژه در کشورهای کمتر غنی و آسیب‌پذیر هشدار داده‌اند.
اوکراین یکی از صادرکنندگان مهم غله جهان است. با این حال، از زمان تهاجم نظامی روسیه در پنجم اسفند (۲۴ فوریه) و محاصره بنادر اصلی اوکراین در دریای سیاه بیش از ۲۰ میلیون تن از گندم و سایر غلات این کشور در سیلوها گیر کرده است.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در هفته گذشته مسدود کردن صادرات غله اوکراین به دست روسیه را «جنایت جنگی» خوانده بود.
آقای گوترش اما از تلاش‌های مذاکره‌کنندگان سازمان ملل برای دستیابی به توافقی خبر داد که به موجب آن، اوکراین قادر به صادرات مواد غذایی از جمله از طریق دریای سیاه خواهد بود؛ مشروط بر این‌که روسیه بتواند بدون هیچ‌گونه محدودیتی، کود و مواد غذایی در بازارهای جهانی عرضه کند.
او در بخش دیگری از پیام ویدئویی خود یادآور شد که مسئله دسترسی به موادغذایی در سال جاری میلادی می‌تواند به کمبود جهانی غذا در سال ۲۰۲۳ منجر شود و از آن‌جایی که کشاورزان در آسیا، آفریقا و آمریکا با افزایش قیمت کود و انرژی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، برداشت محصول در سراسر دنیا نیز آسیب خواهد دید.
روسیه هرگونه مسئولیتی در بحران جهانی مواد غذایی را رد کرده و مدعی است که دلیل این وضعیت تحریم‌های غرب علیه آن کشور است.
در همین حال، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، روز ۱۸ خرداد گفته بود که مسئولیت این وضعیت برعهده اوکراین است چون آب‌های نزدیک به بنادر دریای سیاه را مین‌گذاری کرده است.
اتحادیه اروپا در روزهای اخیر اعلام کرد که از اقدامات سازمان ملل برای دستیابی به توافق با هدف از سرگیری صادرات اوکراین در بنادر دریای سیاه در ازای کمک به صادرات موادغذایی و کود شیمیایی از روسیه حمایت می‌کند اما عملی شدن این طرح مستلزم توافق روسیه است.