بسیاری کنار گذاشتن قدرتمندترین مقام اطلاعاتی جمهوری اسلامی را به “رخنه اسرائیل” نسبت می‌دهند و برخی به جنگ قدرت. عده‌ای نیز ادعا می‌کنند طائب در مقام مشاور فرمانده سپاه در یک “ماموریت مهمتر و راهبردی‌تر” قرار گرفته است.

رمضان شریف، سخنگو و مسئول روابط عمومی کل سپاه پاسداران روز پنج‌شنبه، دوم تیرماه تائید کرد که محمد کاظمی به عنوان رئیس سازمان اطلاعات سپاه و جانشین حسین طائب منصوب شده است.

این جابه‌جایی با حکم حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انجام شده اما با توجه به نقش علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در جایگاه فرمانده کل قوا چنین عزل و نصب‌هایی با نظر و دستور مستقیم او انجام می‌شود.

طائب تا چند ماه پس از انتخابات مناقشه‌برانگیز ریاست جمهوری در سال ۸۸ فرمانده نیروهای بسیج بود و با ارتقاء جایگاه معاونت اطلاعات سپاه به سازمان رئیس آن شد.

او نزدیک‌ترین دستیار مجتبی خامنه‌ای، پسر رهبر جمهوری اسلامی به شمار می‌رود و در سال‌های اخیر بیش از پیش آشکار شد که ریاست مهمترین و قدرتمندترین تشکیلات اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی را بر عهده دارد.

واکنشی به افزایش “رخنه‌های اسرائیل”؟

در ماه‌های گذشته، به خصوص با افزایش بی‌سابقه عملیاتی که به اسرائیل نسبت داده می‌شود گمانه‌زنی درباره رخنه ماموران اسرائیلی به دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی به شدت افزایش یافته و برخی معتقدند کنار گذاشتن طائب بی‌ارتباط با این مسئله نیست.

محمد علی ابطحی، رئیس دفتر محمد خاتمی در دولت هفتم در یک پیام توئیتری با اشاره به این مسئله نوشته “بعد از این همه رخنه‌های اسراییلی” تغییر رییس سازمان اطلاعات سپاه “یک امر ضروری بود”.

این شائبه را جایگاه قبلی محمد کاظمی تقویت می‌کند. او پیش از این رئیس سازمان حفاظت اطلاعات سپاه بود؛ تشکیلاتی که مستقل از فرماندهی کل سپاه پاسداران و زیر نظر علی خامنه‌ای فعالیت می‌کند.

جنگ پنهان قدرت و حامی برکنار شده قالیباف

با این حال برخی تحلیلگران معتقدند قضاوت قطعی درباره علت برکناری طائب و پیامدهای آن کار ساده‌ای نیست. احمد زیدآبادی در کانال تگرامی خود نوشت: «با توجه به پیچیدگی‌ها و ابهامات منازعات پنهان قدرت در ایران، داوری در باره دلایل اصلی این برکناری و پیامدهای آن در حوزه سیاست داخلی کشور، از بیرون از دایره قدرت کار دشواری است.»

مطابق شواهد حسین طائب از حامیان اصلی جریانی است که محمد باقر قالیباف، رئیس کنونی مجلس شورای اسلامی از مهره‌های کلیدی آن محسوب می‌شود و در جلوگیری از پیگیری قضائی پرونده‌های فساد مالی مرتبط با او و نزدیکانش نقشی کلیدی بر عهده داشته است.

روز جمعه یک ویدئوی قدیمی از  سخنان اسفندیار رحیم‌مشایی، از نزدیکان محمود احمدی‌نژاد در فضای مجازی منتشر شد که او در آن ادعا می‌کند سال ۸۴ طائب در پی رئیس جمهور شدن قالیباف بود و با ناکامی این پروژه “دشمنی‌ها شدید” شد.

چندی پیش هم یک فایل صوتی از گفت‌وگوهای محمدعلی جعفری، فرمانده سابق سپاه و صادق ذوالقدرنیا، معاون اقتصادی این نهاد فاش شد که بیانگر اختلاف شدید طائب و جانشین کنونی او بر سر پرونده‌های فساد مالی قالیباف و اطرافیانش بود.

گفته می‌شود برخی افشاگری‌های اخیر، از جمله درباره سفر نزدیکان قالیباف به ترکیه برای خرید سیسمونی نوزاد که به “سیسمونی گیت” معروف شده نیز می‌تواند نشانه‌های از تضعیف حسین طائب به عنوان مهم‌ترین حامی او باشد.

مقام تشریفاتی با یک “ماموریت راهبردی‌تر”؟

با این حال کانال تلگرامی “عماریون” روز جمعه سوم تیرماه مدعی شد جایگاه بعدی حسین طائب نشان خواهد داد که برای او “یک ماموریت مهمتر و راهبردی‌تر” در نظر گرفته شده است.

دادن سمت مشاور به کارگزاران برکنار شده در جمهوری اسلامی سابقه‌ای طولانی دارد و بیشتر تشریفانی و صوری محسوب می‌شود.

تازه‌ترین نمونه این انتصاب‌ها، حجت‌الله عبدالملکی، وزیر کار دولت سیزدهم است که پس از حدود ۹ ماه کار در این سمت عزل شد یا کناره‌گیری کرد و به عنوان مشاور رئیس جمهوری منصوب شد.

دومین عزل مهم پس از برکناری منتظری؟

حسین طائب در ۱۳ سالی که ریاست سازمان اطلاعات سپاه را بر عهده داشت در پیگرد، بازداشت و آزار فعالان مدنی و سیاسی و سرکوب معترضان شخصیتی محوری بود و بر همین اساس کناره‌گیری یا عزل او حادثه‌ای مهم و کم‌مانند در تاریخ جمهوری اسلامی ارزیابی می‌شود.

حمید رسایی، از اصولگرایان تندرو و یکی از اعضای شورای مرکزی قرارگاه عمار در یادداشتی که در کانال تلگرامی سپاه قدس منتشر شد گفته پس از عزل حسینعلی منتظری از قائم مقامی نخستین رهبر جمهوری اسلامی، برکناری حسین طائب “تاثیرگذارترین عزل در تحولات انقلاب” است.

رسائی با بیان این که برکناری طائب “بدون شک” یک جراحی در پیکر قدرتمندترین دستگاه اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی است ابراز اطمینان کرده این کار “سبب ارتقاء امنیت در کشور خواهد شد”.