منابع نزدیک به ریاست جمهوری فرانسه گفتهاند که اتحادیۀ اروپا بخشی از واکسنهای خود را صادر میکند اما سایر کشورها چنین رفتاری ندارند. هدف این انتقادها به ویژه لندن است. این در حالی است که استفاده از واکسن انگلیسی/سوئدی “آسترا زنکا” بدبینیهایی را در چند کشور به دنبال داشته. در فرانسه، مرگ یک جوان ۲۶ ساله، چند روز بعد از تزریق واکسن، به نگرانیها دامن زده است.
روز چهارشنبه ۲۴ مارس، مسئولان کاخ الیزه به خبرگزاری رویترز گفتند که در کشاکش جهانی بر سر واکسن کرونا، اروپا نمیتواند نقش “آدم سادهلوح بدردخور” را به عهده گیرد. آنها تأکید کردند که پاریس خواهان نظارت جدیتر بر صادرات واکسن است. از نظر مقامات فرانسوی، اتحادیۀ اروپا سیاست همکاری و همراهی با سایر کشورها را پیش گرفته اما “متأسفانه هیچ رفتار متقابلی از سوی لندن مشاهده نشده است”.
شرکت “آسترا زنکا” که در چند کشور اروپایی و غیراروپایی کارخانه دارد، تاکنون نتوانسته مطابق قرارداد اولیه، میزان کافی واکسن به کشورهای اتحادیۀ اروپا بدهد. در حالی که موج سوم اپیدمی در اروپا به راه افتاده، مقامات اروپایی گوشزد میکنند که اتحادیه اروپا همچنان به “سایر کشورها” واکسن صادر میکند، ولی بریتانیا نه تنها مایل به صدور نیست که سعی میکند واکسنهای “آسترا زنکا”ی ساخته شده در کارخانههای اروپایی را نیز به انگستان وارد کند.
در این وضعیت، مطبوعات ایتالیایی از کشف ۲٩ میلیون واحد واکسن آسترا زنکا در یکی از کارخانههای این کشور خبر دادهاند. این نوع خبرها، سوءظنهایی را نسبت به مدیریت مؤسسه ایجاد کرده است. معلوم نیست که این شرکت داروسازی به عمد در توزیع واکسن تعلل میکند یا خیر.
طی یک ماه و نیم گذشته، اتحادیۀ اروپا مجموعاً بیش از ۱٠ میلیون واحد واکسن، از همه نوع، به بریتانیا فرستاده اما حتی یک واحد واکسن تولیدشده در خاک انگلیس دریافت نکرده است.
بدبینی نسبت به “آسترا زنکا”
علاوه بر مشکلات کمبود و توزیع، همچنان تردیدهایی در مورد کارآیی و بیخطر بودن واکسن “آسترا زنکا” وجود دارد.
در شهر نانت فرانسه، یک جوان ۲۶ ساله که دانشجوی پزشکی بوده، ده روز بعد از تزریق این نوع واکسن درگذشته است. مقامات قضایی نانت مشغول تحقیق در این باره هستند و گفتهاند که علت دقیق مرگ بعد از تشریح و آزمایش اعلام خواهد شد. برخی منابع پزشکی گفتهاند که تزریق واکسن آسترا زنکا شاید لخته شدن خون را همراه داشته باشد. اما این نوع فرضیات هنوز مطلقاً ثابت نشده است. با اینحال چند کشور، از جمله دانمارک، نروژ و اتریش استفاده از این نوع واکسن را متوقف کردهاند. در مقابل، نخستوزیران کشورهای فرانسه و کروآسی با تأکید بر استفاده از واکسن آسترا زنکا، تزریق را در برابر دوربین رسانهها انجام دادند.
در ایالات متحد آمریکا نیز بدبینی نسبت به واکسن آسترا زنکا بیشتر شده. مسئولان آمریکایی با اینکه در آغاز، استفاده از این واکسن را محتمل میدانستند اما هنوز اجازههای لازم را برای آن صادر نکردهاند.
به تازگی انستیتوی بیماریهای عفونی و آلرژیک آمریکا (NIAID) با صدور اعلامیهای غیرمعمول، نسبت به نتایج آزمایشهای شرکت آسترا زنکا ابراز نگرانی کرده است. این انستیتو میگوید که دادههای علمی و آماری این شرکت بهروز نیست و میزان کارآیی واکسن بر پایۀ دادههای قدیمی محاسبه شده. در پاسخ به این ایرادات، شرکت انگلیسی-سوئدی پاسخ داده که دادهها متعلق به ۱۷ فوریه (پنج هفته قبل) است و در عرض ۴٨ ساعت آینده، آخرین اطلاعات و آمار را در اختیار مؤسسۀ آمریکایی قرار خواهد داد.
در حال حاضر مسئولان آمریکایی به این نتیجه رسیدهاند که اصلاً احتیاجی به واکسن آسترا زنکا نخواهند داشت و میتوانند نیازهای کشور را با سه نوع واکسن فایزر، مدرنا و جانسون-جانسون تأمین کنند.