- مونيکا پلاها و تیم پانوراما
- ,بی‌بی‌سی
بعد از اینکه اطلاعات شخصی، عکس‌ها و ویدیوهای خصوصی و محرمانه زنان در پلتفرم شبکه‌های اجتماعی رديت منتشر شد، آنها با انبوهی از تهدیدها و باج‌خواهی‌ها از سوی جمعی از اوباش و غریبه‌های بی‌نام و نشان مواجه شدند. بی‌بی‌سی به لطف یک فندک سیگار دست دوم، نقاب از چهره مردی که پشت یکی از این گروه‌ها قرار دارد برداشت.
«پنج پوند برای عکس‌های برهنه‌اش. به من پیام بده.» «چند تا ويدیو برای فروش از او دارم.» «باهاش چه کار کنیم؟»
وقتی تصاوير و نظرها را آنلاين مرور می‌کردم، حال تهوع داشتم.
هزاران عکس وجود داشت. انگار جریانی بی‌پايان از عکس‌های زنانی برهنه يا نيمه‌برهنه بود. زير این عکس‌ها، مردان نظرهای شریرانه درباره زنان می‌نوشتند از جمله تهدید به تجاوز. خيلی از چيزهایی که دیدم آنقدر صریح و زننده‌اند که نمی‌توان اینجا نقل‌شان کرد.
با خبر يکی از دوستان به این عکس‌ها رسیدم. يکی از عکس‌های او را از اینستاگرام برداشته بودند و روی ردیت گذاشته بودند. عکس عریانی نبود ولی کنار آن با زبان جنسی و تحقیرآمیز از آن حرف می‌زدند. او نگران خودش و زنان دیگر بود.
چیزی که پیدا کردم، بازار بود. صدها پروفایل ناشناس کارشان به اشتراک گذاشتن، تجارت و فروش عکس‌های عریان بود – و گویا همه آنها بدون اجازه زنانی بود که عکس‌شان را برداشته بودند.
انگار تحول تازه‌ای از پورنوگرافیِ به اصطلاح انتقام‌جویانه بود که در آن محتواهای جنسی خصوصی در فضای آنلاین بدون اجازه و اغلب توسط شرکای سابق خشمگین افراد منتشر می‌شدند.
این عکس‌های خصوصی را تنها برای هزاران مخاطب به اشتراک نمی‌گذاشتند، بلکه مردانی – کمين‌کرده پشت نقاب هویت‌های ناشناس – با هم متحد می‌شدند تا هويت‌های واقعی اين زنان را آشکار کنند که به این کار «داکسینگ» می‌گویند.
نشانی‌ها، شماره‌های تلفن و شناسه‌های شبکه‌های اجتماعی در فضای آنلاين دست به دست می‌شدند – بعد زن‌ها آماج نظرهای جنسی زننده، تهدید و باج‌خواهی قرار می‌گرفتند.
انگار افتاده بودم در یکی از گوشه‌های تاریک اینترنت، ولی تمام اینها در یکی از پلتفرم‌های مهم شبکه‌های اجتماعی داشت رخ می‌داد.
ردیت خودش را «صفحه اول اينترنت» قلمداد می‌کند. اين شبکه مخاطبانی بالغ بر ۵۰ ميلیون کاربر در روز دارد – که حدود چهار ميليون در بریتانيا هستند – که به مردم اجازه می‌دهد حلقه‌هایی موسوم به «ساب‌ردیت» بسازند و مديریت کنند که مختص انواع و اقسام علايق است. بيشتر ساب‌ردیت‌ها بی‌ضرر هستند اما رديت سابقه میزبانی محتوای جنسی جنجال‌آمیز دارد.
در سال ۲۰۱۴، مجموعه‌ای مفصلی از تصاوير خصوصی ستاره‌های مشهور در اين سایت به اشتراک گذاشته شد و چهار سال بعد ردیت گروهی را که از فناوری «جعل عمیق» استفاده می‌کرد بست. جعل عميق يک نوع فناوری هوش مصنوعی است که تصاویر ستاره‌های مشهور را در ويدیوهای پورنوگرافی جا می‌زند.
در پاسخ به اين جنجال‌ها، این شرکت که در آمریکا مستقر است مقررات سخت‌گيرانه‌تری را اعمال کرد و ممنوعیت ارسال یا تهدید به ارسال محتویات رسانه‌‌ای جنسی عریان یا خصوصی مردم را بدون رضایت‌شان تقویت کرد.
می‌خواستم بفهمم چطور هنوز هم عکس‌های خصوصی زنان در ردیت به اشتراک گذاشته می‌شود و حال کسانی که اين اتفاق برای‌شان می‌افتاد چگونه است.
بعد می‌خواستم بفهمم چه کسی پشت آن است.
بعد می‌خواستم بفهمم چه کسی پشت آن است.
می‌دیدم که ممنوعیت ردیت جواب نداده است.
ده‌ها ساب‌رديت پيدا کردیم که کارشان به اشتراک گذاشتن عکس‌های خصوصی زنان از سراسر بریتانیا بود.
اولین موردی که سراغ‌اش رفتم بر زنان جنوب آسیا متمرکز بود و بیش از ۲۰ هزار کاربر داشت که بیشترشان مردهایی بودند که به نظر می‌رسید فقط متعلق به همان جامعه باشند و نظرهایی به زبان‌های انگلیسی، هندی، اردو و پنجابی می‌نوشتند. بعضی از اين زنان را به جا می‌آوردم چون دنبال‌کنندگان فراوانی در رسانه‌های اجتماعی داشتند. حتی بعضی‌ها را شخصاً می‌شناختم.
بیش از ۱۵ هزار عکس وجود داشت. هزاران عکس را دیدیم و تصاوير عریان جنسی ۱۵۰ زن مختلف را پیدا کردیم. در نظرهای نوشته شده، همگی به عنوان شیء جنسی از انسان بودن تهی می‌شدند. مطمئنم هیچ کدام از این زنان رضایت نمی‌دادند تصاویرشان در چنین جمعی به نمایش گذاشته شوند.
عده‌ای مانند موردی که دوستم از خودش پیدا کرده بود، عکس‌هایی بودند که از رسانه‌های اجتماعی زنان برداشته شده بودند ولی عکس‌های برهنه نبودند. ولی در کنار اینها، نظرهای تحقیرآمیز و گاهی درخواست برای هک کردن تلفن‌ها و کامپيوترهای قربانیان به دنبال عکس‌های برهنه دیده می‌شد.
یکی از زنی که با او تماس گرفتیم می‌گوید که پس از اینکه این گروه تصویری از او با تاپ کوتاه در اینستاگرام را منتشر کرد، در کنار نظرهایی درباره تجاوز به او، اکنون «هر روز» پیام‌های جنسی تعرض‌آمیز در رسانه‌های اجتماعی دریافت می‌کند.
مردهای ساب‌ردیت عکس‌های عریان زنان را به اشتراک می‌گذاشتند و می‌فروختند. این عکس‌ها شبیه سلفی‌هایی بودند که میان شريک‌های زندگی مبادله شده بودند و برای مصرف عمومی نبودند.
ویدیوهایی هم بودند – که صريح‌تر از اینها هم بودند – و گویا مخفیانه از زنان حین رابطه جنسی گرفته شده بودند.
«پیدایت می‌کنم»
یک رشته از پیام‌ها، حاوی عکس‌هایی از یک زن برهنه بود که مشغول سکس دهانی بود.
یک کاربر ناشناس با استفاده از نامی تحقیرآمیز برای زن میپرسد: «کسی ويدیویی از این [ناسزا] دارد؟»
ديگری می‌گوید: «کل فولدرش را به پنج پوند می‌فروشم، در اسنپ به من پیام بده.»
نفر سوم میپرسد: «شناسه‌های شبکه‌های اجتماعی‌اش چه هستند؟»
عايشه – که نام واقعی نیست – کشف کرد که ویدیوهایی از او سال گذشته در ساب‌ردیت دست به دست شده است. او معتقد است که یکی از شرکای سابق‌اش مخفیانه از او فیلم گرفته است.
فقط خیانت به اعتمادش نبود بلکه با افشا شدن اطلاعات شخصی‌اش در حلقه‌ای آنلاين، با موجی از آزار و تهدید در رسانه‌های اجتماعی مواجه شده بود.
«اگر با من سکس نداشته باشی، اینها را برای والدین‌ات می‌فرستم. می‌آيم و پيدایت می‌کنم … اگر قبول نکنی با من سکس داشته باشی، به تو تجاوز می‌کنم.» آزاردهندگان او سعی کردند از او باج‌خواهی کنند و عکس‌های ديگری هم از او بگیرند.
او می‌گوید: «دختری پاکستانی که باشی، در جامعه ما درست نیست که پیش از ازدواج رابطه جنسی یا چیزی از این قبیل داشته باشی – قابل قبول نیست».
عايشه ديگر با مردم معاشرت نکرد و حتی از خانه بیرون نمی‌رفت. در نهایت سعی کرد خودکشی کند. پس از تلاشش برای خودکشی، مجبور شد به والدین‌اش بگوید چه اتفاقی افتاده است. او می‌گوید مادر و پدرش هر دو گرفتار افسردگی شدند.
او می‌گوید: «خیلی از همه چیزهایی که اتفاق می‌افتاد شرمسار بودم و از اینکه پدر و مادرم را در چنین موقعیتی قرار داده بودم».
عایشه چندین بار با ردیت تماس گرفت. یک بار، ویدیویی تقریباً بلافاصله پاک شد ولی چهار ماه طول کشید تا ویدیوی بعدی پاک شود. و ماجرا اینجا تمام نشد. محتوای پاک شده پیش از آن در سایت‌های رسانه‌های اجتماعی ديگر به اشتراک گذاشته شده بود و در نهایت یک ماه بعد در همان ساب‌رديت اصلی دوباره پيدا شد.
ساب‌ردیتی که عایشه را بدنام کرده بود و او را آزار داده بود به دست کاربری به نام زیپومد (Zippomad) راه‌اندازی و مديريت می‌شد – و همین نام بود که در نهایت کمک کرد تا او را پیدا کنند.
زیپومد به عنوان مدير آن جمع باید دقت می‌کرد که بحث‌های ساب‌رديت او از مقررات رديت تبعيت می‌کنند. ولی او درست کار خلاف آن را انجام می‌داد.
از اولین باری که ساب‌رديت او را دنبال کردم، دیده‌ام که – بعد از اینکه رديت به خاطر شکايت‌ها هر نسخه‌ای از آن را بسته بود – سه بار نسخه‌های تازه‌تری از آن ساخته است. هر ساب‌ردیت تازه از نسخه تغییر کرده همان نام استفاده می‌کرد که شامل یک ناسزای نژادپرستانه بود که تکرارش بسیار زننده است. هر کدام از اینها آکنده از همان محتواها بودند – و هر یک هزاران کاربر فعال داشتند.
تجارت محتواهای برهنه آنقدر شایع شده است که متخصصان تعرض‌های آنلاين اسمی به آن داده‌اند: فرهنگ کلکسیونری.
کلر مک‌گلین، استاد حقوق دانشگاه دورهام که متخصص این نوع تعرض آنلاين است می‌گوید: «این پدیده‌ای خاصِ آدم‌های منحرف يا عجيب و غریب و ديوانه نيست که این کارها را می‌کنند. شمار زیادی از اینها هست و ده‌ها هزار مرد هستند».
به گفته پرفسور مک‌گلين، مبادله تصاویر در گروه‌های کوچک و خصوصی گفت‌وگو در اپ‌های پيام‌رسانی و هم‌چنین وب‌سایتهايی که در آن هزاران مرد جمع می‌شوند رخ می‌دهد.
او می‌گوید بسياری از این مردها با گردآوری کلکسيونی عظیم از تصاويری بدون رضایت برای خودشان موقعیتی دست و پا کرده‌اند. اين گردآوری و احتکار وسواس‌آمیز را به سختی می‌توان از میان برد، همان‌طور که عايشه فهمید که با پاک شدن ویدیوها، خیلی ساده از کلکسيون‌های دیگر بازنشرشان می‌کردند.
هفت نفر از زنانی که سعی کرده‌اند عکس‌شان از ردیت حذف شود به من گفته‌اند که احساس نمی‌کنند اين شرکت تلاش کافی برای کمک به آنها انجام می‌دهد. چهار نفر گفتند که ردیت آن محتوا را هرگز پاک نکرده است و برای بعضی هشت ماه طول کشیده تا محتوای مورد نظرشان پاک شود.
ردیت به ما گفت که بیش از ۸۸ هزار تصوير جنسی بدون رضایت را سال گذشته پاک کرده است و می‌گوید اين موضوع را «به شدت جدی» می‌گيرد.
ردیت می‌گويد از ابزارهای خودکار استفاده می‌کند و تیمی از کارکنان دارد که تصاوير خصوصی منتشر شده بدون اجازه را پیدا کرده و پاک می‌کنند. ردیت می‌افزاید که مرتباً اقداماتی از جمله بستن اين حلقه‌ها را انجام می‌دهد.
یک سخنگوی این شرکت گفت: «می‌دانیم که برای پيشگيری، شناسايی و عمل درباره این نوع محتواها به شکلی سريع‌تر و دقیق‌تر کارهای زیادی باید بکنیم و حالا در تيم‌ها، ابزارها و فرايندها سرمایه‌گذاری می‌کنیم تا به اين هدف برسيم».
مانند شرکت‌های فناوری، قانون بريتانیا به سختی تقلا می‌کند که از زنان در برابر به اشتراک گذاشته شدن عکس‌های خصوصی‌شان در فضای آنلاين حمايت کند.
وقتی که غریبه‌ای با جورجيا تماس گرفت و به او گفت که تصاویر عریانی از او در اينترنت دست به دست می‌شوند، او سراغ پليس رفت. می‌دانست که تنها يک نفر باید به آنها دسترسی می‌داشته است.
او می‌گوید: «حتی نمی‌توانم حساب کنم چند نفر تا این لحظه آنها را دیده‌اند؟ و هیچ راهی وجود ندارد که مانع شویم افراد ببشتری آن را ببینند. در اين لحظه، درست همین حالا، مردم ممکن است مشغول تماشای‌شان باشند».
شريک سابق‌اش به او پيامکی فرستاده و اعتراف کرده که به اشتراک گذاشتن عکس‌ها کار او بوده است ولی جورجیا می‌گوید به او گفته است: «قصدش صدمه زدن یا شرمسار کردن من نبوده است».
این بخش از اعتراف اوست که معلوم شد یک حفره قانونی است. قوانين موجود علیه پورنوگرافی انتقام‌جویانه در سراسر بریتانیا مستلزم اثبات این است که فرد عکس‌هایی را که بدون اجازه منتشر کرده است به قصد آزار قربانی منتشر کرده است. کمیسيون قانون، نهاد مشورتی مستقل از دولت، توصيه کرده است که الزام اثبات نيت صدمه زدن را حذف کنند. اما لایجه امنيت آنلاین که در حال حاضر در پارلمان در دست بررسی است اين تغيير را لحاظ نکرده است.
می‌خواستم زیپومد – کاربر ردیت را که انجمنی را ایجاد کرده بود که زنان جنوب آسيایی از جمله عایشه را هدف قرار می‌داد – ردگیری کنم. وقتی دنبال تاریخچه نظرهای او در سایت گشتم، هیچ اسم واقعی، نشانی ای‌میل يا عکسی از او یافت نشد. فقط نام کاربری او بود که نشانه‌ای بود از اینکه او کیست – او فندک‌های زيپو را جمع می‌کرد و يکی را هم برای فروش گذاشته بود. در نتیجه با استفاده از يک حساب جعلی با او تماس گرفتم و پيشنهاد خرید آن را دادم.
او قبول کرد که با ما قراری بگذارد و گزارشگر مخفی ما بالاخره توانست با مردی که این انجمن را ایجاد کرده بود و در آن به حریم خصوصی این همه زن تعرض شده بود، رو در رو شود.
نام او هيمش شینگادیاست. او تحصیلات دانشگاهی دارد و مدير يک شرکت بزرگ است. اصلاً انتظار نداشتم چنین آدمی باشد.
بعد از اینکه پانوراما با او تماس گرفت، آقای شينگادیا ساب‌رديت‌اش را پاک کرد. او در بيانیه‌ای می‌گوید که قصد ایجاد این گروه «قدرشناسی از زنان جنوب آسیا» بود. به خاطر تعداد بسيار بالای کاربران، او می‌گوید که مديریت کردن انجمن برای‌اش غيرممکن بوده است.
او می‌گوید که هرگز اطلاعات شخصی هيچ کسی را به اشتراک نگذاشته است و خودش هم عکسی را مبادله نکرده است و می‌گوید که وقتی زنان از او خواسته‌اند، خودش کمک کرده است بعضی از محتواهای جنسی زننده را پاک کنند.
این بیانیه می‌گوید: «زیپومد عمیقاً شرمسار است و از رفتارش شرمنده است، اينها نشان‌دهنده شخصيت واقعی او نیست».
ردیت گروه‌های مشابه ديگری را هم که به این شرکت گوشزد کرده‌ایم حذف کرده است.
این يعنی حدود هزار زن بالاخره عکس‌های‌شان حذف شده است – اما این مرهم اندکی بعد از رنج علنی شدن ناخواسته تصاویرشان است.
شرکت‌های فناوری و قانون‌گذاران باید تغييراتی اعمال کنند تا مانع از سوء استفاده از زنان بیشتری از طريق این تجارت شوند.
چنانکه جورجيا درباره شريک سابق‌اش که عکس‌های‌اش را منتشر کرده بود می‌گوید: «نمی‌خواهم او را تنبیه کنم. می‌‌خواهم ديگر هرگز این کار را نکند».