۳ ساعت پیش
پیامد سفر شی جین‌پینگ، رئیس جمهوری چین به ریاض و دو بیانیه این کشور با عربستان سعودی و رهبران عرب خشم افکار عمومی را در ایران برانگیخت و انتقادهایی را علیه سیاست خارجی جمهوری اسلامی مطرح کرد.
صفحه اول روزنامه‌های یکشنبه ۲۰ آذر به طور گسترده به این موضوع پرداختد و به شدت از سیاست خارجی دولت ایران در قبال کشور چین انتقاد کردند.
کمیسیون سیاست خارجی مجلس ایران هم جلسه‌ای در این باره تشکیل داد.
حمایت چین از آنچه که «ابتکار امارات متحده برای راه حل مسالمت آمیز در موضوع جزایر سه‌گانه» خوانده شد
در بخشی از بیانیه پایانی نشست رهبران کشورهای عرب و چین که به میزبانی ریاض برگزار شد به مساله اختلاف ایران و امارات بر سر مالکیت جزایر سه گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی درخلیج فارس اختصاص یافته است.
در این بخش که در خبر خبرگزاری ایرنا حذف شده بود، این کشورها و چین «از همه تلاش‌های صلح آمیز از جمله ابتکار و تلاش امارات متحده عربی برای دستیابی به راه حلی مسالمت آمیز در موضوع جزایر سه‌گانه از طریق مذاکرات دو جانبه با رعابت موازین حقوق بین‌الملل و حل این موضوع با رعایت قوانین بین المللی» حمایت کردند.
در نهم آبان ۱۳۵۰، پس از نزدیک به ۸۰ سال، بار دیگر حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه خلیج فارس اعمال شد اما امارات متحده عربی همواره ادعای مالکیت این سه جزیره استراتژیک را دارد. در اختیار داشتن جزایر سه‌گانه برای کنترل عبور و مرور دریایی در تنگه هرمز مهم است.
پیش از این بیانیه، رهبران چین و عربستان سعودی هم یک بیانیه دیگر صادر کرده بودند و در آن خواستار اطمینان از صلح‌آمیز بودن برنامه اتمی ایران و عدم مداخله ایران در کشورهای منطقه شده بودند.
- درباره جزئیات بیانیه چین و عربستان اینجا بخوانید.
اعتراض وزارت خارجه ایران در «دیدار» با سفیر چین نه «احضار» او
نحوه اعتراض دستگاه دیپلماسی ایران به چین هم با انتقادهایی رو به رو شده است.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در واکنش «صدور اینگونه بیانیه‌ها را تکرار سیاست شکست خورده ایران هراسی خواند.»
بر اساس خبر سایت وزارت خارجه ایران، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز شنبه ۱۹ آذر از «دیدار» سفیر چین در تهران با دستیار آسیا و اقیانوسیه وزارت خارجه در این رابطه خبر داد و به طور مشخص از به کار بردن واژه «احضار سفیر» خودداری کرد.
چیزی که از چشم کاربران شبکه های اجتماعی و ناظران پنهان نماند و این انتقاد مطرح شد که «حتی جربزه ندارید سفیر چین در تهران را احضار کنید.»
سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته بود که «در این ملاقات» با سفیر چین در تهران «نسبت به ورود بیانیه مذکور به موضوع تمامیت ارضی ایران ابراز ناخرسندی شدید شد.»
بر اساس همین خبر به نقل از سفیر چین در تهران هم از سفر معاون نخست وزیر چین به ایران خبر داده بود.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران هم در توییتی بدون نام بردن از چین به زبان فارسی نوشت: «جزایر سه گانه ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ در خلیج فارس ، اجزای جدایی ناپذیر خاک پاک ایران است و به این مام میهن تعلق ابدی دارد. در ضرورت احترام به تمامیت ارضی ایران با هیچ طرفی تعارف نداریم. »
اما با توجه به اینکه وزیر خارجه ایران قبلا در حمایت از چین و یا به زبان چینی توییتی نوشته بود، بسیاری از کاربران از اینکه در توییت خود نامی از چین نبرده و به زبان فارسی نوشته انتقاد کردند.
«جفای چین» در صفحه اول روزنامه‌های تهران
روزنامه شرق که تیتر اول دیروز، شنبه ۱۹ آذر ماه «روی دیگر چین» بود، امروز، یکشنبه ۲۰ آذر هم به مساله مواضع مشترک چین و عربستان سعودی با تیتر اول «ترفندهای سعودی» پرداخته است.
در مقاله روزنامه شرق آمده که موضعگیری چین در ریاض در شرایطی بوده که جریان اصولگرا در سال‌های اخیر به شکل تمام عیار روی کلیدواژه «دوست و متحدی به نام چین» اصرار داشته است و در ادامه نوشته: «جریان راست هیچ‌گاه این تصور را نداشت که پکن اینگونه به جمهوری اسلامی ایران جفا کند.»
روزنامه اعتماد تیتر اول خود را به این موضوع اختصاص داده و این پرسش را مطرح کرده که چین در خاورمیانه چه برنامه‌ای دارد؟
روزنامه اعتماد در شماره روز قبل خود متن دو بیانیه چین و عربستان و بیانیه شورای همکاری خلیج فارس را منتشر کرده بود. این روزنامه امروز نوشته که هر چند برخی از رسانههای دولتی در ایران عمدا یا سهوا از کنار انتشار بخش‌های مربوط به ایران این دو بیانیه عبور کردند اقدام روزنامه اعتماد در ترجمه این متون توجه افکار عمومی را به خود جلب کرد و موجی از واکنش‌ها را به دنبال داشت.
اعتماد نوشته: «سیاست معمول چین این بود که از ورود به موضوعات مناقشه برانگیز بین سایر کشورها خودداری می‌کرد و این همراهی صریح با مواضع ضد ایرانی کشورهای جنوب خلیج فارس یک خرق عادت خطرناک محسوب می‌شود.»
احسان هوشمند، در روزنامه هم‌میهن نوشته: «انتشار بیانیه مشترک چین با عربستان و شورای همکاری خلیج‌فارس که حکایت از همسویی مواضع این کشور در برابر کشورمان به‌ویژه درباره جزایره سه‌گانه با این کشورها دارد، یکی از بی‌سابقه‌ترین مواضع چینی‌ها در تاریخ معاصردرباره ایران است.»
او از اینکه سال‌ها ایران علاوه بر افزایش بی سابقه حجم تجارت خارجی خود با چین، کفه روابط سیاسی خود را هم «به صورت یک طرفه و به سود چین» تغییر داده، انتقاد کرد و آن را نشانه این دانست که سیاست‌های چین مبتنی بر منافع اقتصادی است.
روزنامه آفتاب یزد در گفتگو با چهار کارشناس سیاسی و اقتصادی این پرسش را مطرح کرده که «چرا به چین بدبین هستیم.» و روزنامه ابتکار هم تیتر زده که «جفای چینی در ریاض» و روزنامه جمهوری اسلامی موضع چین را «بی‌سابقه» توصیف کرد.
دو روزنامه کیهان و همشهری در صفحه اول شماره یکشنبه ۲۰ آذر خود به این موضوع نپرداخته بودند.
واکنش نمایندگان مجلس ایران: رئیس جمهور چین ساده است
پیشتر اعلام شده بود که کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران در جلسه امروز یکشنبه ۲۰ آذر این موضوع را بررسی می‌کند.
به گزارش ایسنا، مجتبی ذوالنوری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در سخنانی در این جلسه به «مسئولان چینی تذکر داد» تا در مسیر طراحی شده از سوی اسرائیل قدم برندارند.
علیرضا سلیمی، عضو هیات رئیسه مجلس هم رئیس جمهور چین را «ساده» خواند و گفت: « رئیس جمهور چین در این سفر نشان داد بیش از آنچه که تصور می‌شد ساده است.»
محمدرضا احمدی، نماینده رشت هم خطاب به دولت چین گفت که «مراقب اظهارنظر خود درباره تمامیت ارضی کشور قدرتمند ایران باشید.»
زهره الهیان، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی واکنش وزارت خارجه را «صحیح و قاطع» ارزیابی کرد.
به گزارش ایرنا سلمان اسحاقی، نماینده قائنات در مجلس ایران هم به قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد دولت عربستان که در سال ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان در استانبول کشته و جسدش تکه تکه شد اشاره کرد و گفت: «ما در مورد مبادلات بین کشورها ناراحت نیستیم، اما یک توصیه به سرمایه گذاران چینی داریم که احوالات خاشقجی را بخوانند و مراقب ابزار آلاتی که هنوز در دست بن سلمان هست، باشند و از خود حفاظت کنند.»
محمد سبزی، دیگر نماینده مجلس ایران هم کشورهای حاشیه خلیج فارس را «گاوهای شیرده» خواند و خطاب به دولت چین گفت: «اگر با موضع گیری اخیر در دیدار از کشورهای حاشیه خلیج فارس می خواهید این گاوهای شیرده را بیشتر بدوشید، بدوشید اما این کشورهای صغیر دل خوش به این بیانیه‌ها نباشند.»
بی بی سی