هفتاد و سومین جشواره فیلم برلین پیش از ظهر امروز، ۱۶ فوریه / ۲۷ بهمن با برگزاری نشست خبری هیئت داوران بخش رقابتی آغاز به کار کرد. مراسم گشایش فستیوال با حضور صدها چهره سرشناس سینمای جهان از ساعت هفت بعد از ظهر در پایتخت آلمان برگزار خواهد شد.
ریاست هیئت داوران جشنواره را امسال کریستن استوارت بازیگر ۳۲ ساله آمریکائی به عهده دارد. او با انتشار عکسی صمیمانه با گلشیفته فراهانی در شبکه‌های خبری و اجتماعی توجه ایرانیان را به خود جلب کرده است. خانم استوارت در آستانه شرکت در کنفرانس خبری برلین به خبرنگاران گفت که یکی از هدف‌های مهم او در فستیوال توجه به اوکراین و پشتیبانی از مردم معترض ایران خواهد بود که برای آزادی خود مبارزه می‌کنند.
گلشیفته فراهانی نیز بنا به گزارش برخی رسانه‌های آلمانی کوشید با استفاده از فرصتی که کنفرانس خبری هیئت داوران فراهم کرده بود توجه افکار عمومی را به مبارزات مردم کشور خود با رژیم سرکوبگر حاکم جلب کند.
امسال روسیه به خاطر تجاوز نظامی به اوکراین و جمهوری اسلامی به خاطر سرکوب معترضان از شرکت در فستیوال فیلم برلین محروم شده‌اند. در مقابل، از میان ایرانیان گلشیفته فراهانی در هیئت داوران عضویت دارد و در بخش‌های مختلف جشنواره ۱۵ فیلم از فیلمسازان ایرانی مقیم خارج از کشور نیز نمایش داده خواهند شد.
تظاهرات همبستگی با مردم ایران روی فرش قرمز برلیناله
مطابق برنامه جشنواره روز شنبه ۱۸ فوریه / ۲۹ بهمن یک نشست بحث و گفت و گو درباره نقش سینما و هنر در انقلاب «زن، زندگی، آزادی» در ایران برگزار می‌شود که سپیده فارسی، یاسمین طباطبائی، مونیکا فروتن و فرزاد پاک در آن حضور دارند. ورود به این نشست برای همگان آزاد است و ماریته روزنبرگ مدیرعامل برلیناله با خوشامدگوئی به حاضران نشست را افتتاح خواهد کرد.
در پایان این نشست، یک تظاهرات همبستگی با مردم ایران روی فرش قرمز برلیناله برگزار خواهد شد که پیش بینی می‌شود بسیاری از چهره‌های سرشناس سینمای جهان در آن شرکت کنند.
فیلمسازان ایرانی در هیئت داوران برلیناله
این سومین بار است که یک هنرمند ایرانی منتقد حکومت جمهوری اسلامی به عضویت هیئت داوران فستیوال فیلم برلین در می‌آید. در سال ۲۰۱۱ جعفر پناهی و در سال ۲۰۱۷ محمد رسول‌اف به عنوان عضو هیئت داوران فسیتوال فیلم برلین معرفی شدند، اما جمهوری اسلامی مانع سفر آنان به برلین شد.
علاوه بر مقام‌های رسمی ایرانی، مراکز سیمائی وابسته به جمهوری اسلامی نیز امسال به فستیوال برلین راه نیافتند. مضاف بر این، نهادهای حکومتی که در بازار سینمای جهانی برای جمهوری اسلامی لابی‌گری می‌کردند هم از شرکت در بازار فیلم فستیوال برلین منع شده‌اند. بنیاد سینمائی فارابی یکی از این نهادهاست.
امسال در بخش مستند فیلمی از یک کارگردان هندی در رابطه با سینمای ایران به نمایش در می‌آید که جعفر پناهی نیز در آن حضور دارد. جعفر پناهی و محمد رسول‌اف دو کارگردان برجسته و مردمی سینمای ایران به تازگی با سپردن وثیقه از زندان آزاد شده‌اند.
ترکیب هیئت داوران و فیلم‌های بخش رقابتی
امسال گلشیفته فراهانی، ولیسا گریباخ از آلمان، رادو ژوده از رومانی، فرانسیس میسلر از آمریکا، کارلا سیمون از اسپانیا و جانی تو از هنگ کنک تحت ریاست کریستن استوارت در هیئت داوران بین المللی برلیناله از میان ۱۹ فیلم بخش رقابتی بهترین‌ها را برای کسب خرس‌های طلائی و نقره‌ای فستیوال انتخاب خواهند کرد.
این فیلم‌ها عبارتند از: «۲۰ هزار گونه زنبور» از اسپانیا، «کالج هنر ۱۹۹۴» و «برج بی‌سایه» از چین، «تا آخر شب» از آلمان، «نژاد سیاه» از کانادا، «پسر دیسکوتک» از فرانسه، ایتالیا، لهستان و بلژیک، «سفر به صحرا» از سوئیس، اتریش، آلمان و لوکزامبورگ، «گاری بزرگ» از فرانسه و سوئیس، «برزخ» از استرالیا، «زمانی همه چیز را خواهیم گفت» از آلمان، «زندگی بد» از پرتغال و فرانسه و «مانودروم» از بریتانیا و آمریکا.
نگاهی به فهرست این فیلم‌ها نشان می‌دهد که امسال هیچ فیلمی از جهان سوم به فستیوال فیلم برلین راه نیافته است.
به گزارش روزنامه تاگس اشپیگل که در برلین منتشر می‌شود، ۲۸۴ اثر از ۶۹ کشور جهان در بخش‌های مختلف فستیوال فیلم برلین به نمایش در می‌آیند. از این میان ۲۲۰ فیلم تازه تولید شده و ۵۹ فیلم مستند هستند. مسئولان فستیوال برای گزینش این حجم از فیلم‌های سینمائی و مستند باید بیش از ۷ هزار فیلم دریافتی را بررسی می‌کردند.
سهم زنان در جشنواره امسال
از ۲۵۱ کارگردان معرفی شده در فستیوال ۹۷ تن زن هستند که نزدیک به ۳۸ درصد را تشکیل می‌دهند. این دو درصد کمتر از سال گذشته است، اما در مقابل ۵ عضو هیئت داوران را از میان هفت تن زنان تشکیل می‌دهند که دارای اکثریتی ۷۱ درصدی هستند.از میان ۱۹ فیلمی هم که در بخش رقابتی شرکت دارند، ۶ فیلم را زنان ساخته‌اند.
در تاریخچه برلیناله سهم زنان سال به سال افرایش یافته است. در سال‌های دهه پنجاه که این فستیوال تازه آغاز به کار کرده بود، زنان تنها دو درصد فیلمسازان حاضر در آن را تشکیل می‌دادند. این رقم در سال ۲۰۱۹ با ۴۰ درصد به اوج خود رسید.
همزمان با افزایش تعداد فیلمسازان زن، بر تعداد اعضای زن هیئت داوران فستیوال نیز به کندی اما به صورت پایدار افزوده شده است. میانگین آمار زنان حاضر در هیئت داوران بخش رقابتی از آغاز تا امروز به ۲۰ درصد و در سال جاری به بیش از ۷۱ درصد رسیده است.
در زمینه کسب خرس طلا به عنوان مهم‌ترین جایزه فستیوال فیلم برلین اما زنان تاکنون سهم اندکی داشته‌اند. در هفت سال نخست برگزاری فستیوال، خرس طلائی به کسی اعطا نمی‌شد. به این دلیل تاکنون در مجموع ۶۶ خرس طلائی به فیلمسازان تقدیم شده و زنان تنها ۶ خرس طلائی را به خود اختصاص داده‌اند.