آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، هشدار داد که جهان در زمینهٔ رعایت حقوق بشر در حال «پس‌رفت» است و خواستار تلاش‌های جدید در این باره شد.
آقای گوترش روز دوشنبه ۸ اسفند در مراسم افتتاحیه پنجاه‌ودومین نشست شورای حقوق بشر در ژنو گفت: «تهاجم روسیه به اوکراین باعث بزرگ‌ترین نقض حقوق بشری شد که امروز با آن مواجه هستیم.»
این نشست با یک دقیقه سکوت به یاد قربانیان زلزلهٔ اخیر ترکیه و سوریه آغاز شد.
نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل امسال به‌‌‌طرزی بی‌سابقه طولانی خواهد بود و تقریباً شش هفته ادامه خواهد داشت.
رسانه‌ها مدت طولانی نشست امسال را نشانه‌ای از اهمیت آن هم‌زمان با هفتادوپنجمین سالگرد انتشار اعلامیه جهانی حقوق بشر دانسته‌اند.
این در حالی است که کشورهایی که بیشترین نقض حقوق بشر در آن‌ها گزارش شده، برنامه‌های سازمان ملل متحد در زمینه حقوق بشر را مداخله در امور داخلی خود می‌دانند.
دبیرکل سازمان ملل متحد به جنگ در اوکراین، فقر و نژادپرستی اشاره کرد و با دفاع از اعلامیه جهانی حقوق بشر تاکید کرد که این اعلامیه «از همه طرف مورد حمله قرار گرفته» است.
او گفت: «فقر شدید و گرسنگی برای اولین بار در دهه‌های گذشته در حال افزایش است» و «همه‌گیری [کرونا] منجر به همه‌گیری نقض حقوق مدنی و سیاسی شده است».
گوترش همچنین افزایش تعداد آوارگان و پناهجویان در جهان را محکوم کرد و در مورد جنگ اوکراین، به اعدام‌های خودسرانه، شکنجه، ناپدید شدن‌های اجباری و خشونت جنسی اشاره کرد.
ولکر تورک ،کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، نیز در آغاز این نشست آن‌چه را بازگشت «اقتدارگرایی قدیمی» و «جنگ‌های تجاوزکارانه ویرانگر» خواند، محکوم کرد.
اشاره آقای تورک به تهاجم روسیه علیه اوکراین است که به‌گفتهٔ او دارای «پیامدهای جهانی» است.
نزدیک به ۱۵۰ مقام ارشد از جمله وزیران خارجه کشورهای فرانسه، ایران و چین در نشست امسال حضور دارند و آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، نیز قرار است روز دوشنبه از طریق ویدئوکنفرانس در این نشست سخنرانی کند.
همچنین از طرف روسیه، سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه به ژنو خواهد رفت.
خبرگزاری فرانسه گزارش داد که تهاجم روسیه به اوکراین در مرکز گفت‌وگوهای ژنو قرار دارد و قرار است رأی‌گیری دربارهٔ ادامهٔ کار بازرسان سازمان ملل در مورد جنگ اوکراین انجام شود.
این بازرسان پیشتر از جنایات جنگی در اوکراین خبر داده بودند و قرار است اولین گزارش مکتوب خود را در روز بیستم ماه مارس، کمتر از یک ماه دیگر، ارائه کنند.
علاوه بر این، تمدید مأموریت گزارشگر در زمینهٔ وضعیت حقوق بشر در روسیه یکی از موضوعات مورد بحث نشست امسال است.
سرکوب اعتراضات سراسری «زن زندگی آزادی» در ایران نیز مأموریت گزارشگر سازمان ملل متحد در مورد وضعیت حقوق بشر در این کشور را با چالش روبه‌رو کرده است، زیرا جمهوری اسلامی هرگز اجازه صدور ویزا به این گزارشگر برای سفر به ایران نداده است.
اکنون جاوید رحمان این مأموریت را برعهده دارد.
یک دیپلمات غربی در این زمینه گفته است: «اولویت این است که این مأموریت تمدید شود. اما اولویت دوم این است که متن [گزارش درباره ایران] منعکس‌کننده وخامت وحشتناک وضعیتی است که در ماه‌های اخیر پس از قتل مهسا امینی رخ داده است.»