وزرای خارجه ایران و عربستان سعودی برای اولین بار از زمان تصمیم عربستان سعودی به بستن سفارتخانه خود در تهران در سال ۲۰۱۶ ، در پکن دیدار و گفتگو کردند.
ماه گذشته، نمایندگان دو کشور با میانجیگری چین در پکن دیدار و موافقت کردند روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند.
تلویزیون الاخباریه عربستان ویدیوی کوتاهی از دیدار امیر فیصل بن فرحان و حسین امیرعبداللهیان، وزیران خارجه دو کشور را پخش کرد. منابع خبری ایران هم گزارش تفصیلی این رویداد را منتشر کرده‌اند.
خبرگزاری تسنیم نوشته است: وزیران خارجه دو کشور با تأکید بر ازسرگیری رسمی روابط دوجانبه، گام‌های اجرایی در مسیر بازگشایی سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌های دو کشور را مورد گفتگو و تبادل نظر قرار دادند و در خصوص برخی از موضوعات روابط دوجانبه گفتگو و تبادل نظر کردند.
خبرگزاری دولتی ایرنا نیز گفته است: دو طرف توافق کردند نمایندگی‌های دو کشور طی زمان مورد توافق، بازگشایی شود و اقدامات لازم را برای گشایش سفارت‌خانه‌های دو کشور در ریاض و تهران و سرکنسولگری‌های این دو کشور در جده و مشهد صورت دهند.
به گفته ایرنا، دو طرف توافق کردند هماهنگی‌های لازم را میان هیات‌های فنی برای بررسی راه‌های گسترش همکاری میان دو کشور از جمله از سرگیری پروازها و سفرهای متقابل هیات‌های رسمی و بخش خصوصی، تسهیل اعطای روادید برای شهروندان دو کشور از جمله روادید عمره، ادامه دهند.
به گزارش خبرگزاری مهر، وزیر امور خارجه عربستان سعودی دعوت از وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران برای سفر به عربستان سعودی و برگزاری نشست دو جانبه در ریاض را تجدید کرد و وزیر خارجه ایران هم ضمن استقبال از این دعوت، از طرف مقابل برای سفر به تهران دعوت به عمل آورد.
خبرگزاری رسمی عربستان نیز متن بیانیه مشترک وزیران خارجه ایران را منتشر کرده و نوشته است که وزیر خارجه سعودی با وزیر خارجه چین نیز گفتگو دوجانبه داشته و در میهمانی ناهاری که او برای وزیران خارجه ایران و عربستان ترتیب داد شرکت کرد.
عربستان سعودی در سال ۲۰۱۶ پس از هجوم به مراکز دیپلماتیک این کشور در ایران و به آتش کشیدن سفارتخانه آن در تهران، روابط خود را با جمهوری اسلامی قطع کرد. این تظاهرات در پی اعدام یک روحانی شیعه در عربستان برگزار شده بود.
ایران و عربستان سعودی در سال‌های قبل از انقلاب اسلامی روابط خوب و عموما دوستانه‌ای داشتند و رهبران دو کشور بارها از کشورهای یکدیگر دیدار کرده بودند اما از زمان برقراری حکومت به رهبری روحانیون شیعه در ایران، بین آنان و حکومت خاندان سلطنتی وهابی در عربستان اختلاف وجود داشته که در مواردی با تنش همراه بوده است.
در سال‌های اخیر، رقابت و اختلاف بین حکومت‌های دو کشور بر سر یک رشته تحولات منطقه‌ای از جمله بحران لبنان، اعتراضات بحرین، جنگ داخلی سوریه، رقابت فرقه‌ای در عراق، حمایت ایران از شیعیان مخالف دولت سعودی و به خصوص جنگ داخلی یمن شدت گرفته است.
در حالی که عربستان سعودی از دولت یمن حمایت نظامی می‌کند، ایران حامی گروه حوثی‌هاست که در سال ۲۰۱۴ پایتخت یمن را تصرف و خود را دولت این کشور اعلام کردند. در حالی که جامعه جهانی دولت جمهوری یمن را دولت قانونی این کشور می‌داند، ایران تشکیلات حوثی‌ها را به عنوان دولت یمن به رسمیت شناخته است.
جنگ داخلی یمن چندهزار کشته و خسارات سنگین اقتصادی برجای گذاشته است. در جریان جنگ، حوثی‌ها در موارد متعدد با پهپاد و موشک به تاسیسات نفتی عربستان و امارات حمله کرده‌اند.
عربستان و کشورهای غربی حکومت ایران را به ارسال تسلیحات برای حوثی‌ها و نقض قطعنامه شورای امنیت در این زمینه متهم کرده‌اند، اما ایران این اتهام رد کرده و گفته است که حوثی‌ها خود به فناوری ساخت تسلیحات دست یافته‌اند.
پیش از این هم تلاش‌هایی برای مصالحه بین دو کشور صورت گرفته بود اما سرانجام میانجیگری چین به نتیجه رسید.
ایالات متحده با احتیاط از این اعلامیه استقبال کرده و آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد از چین برای میانجیگری در توافق تشکر کرده است.
دولت عربستان سعودی برنامه گسترده‌ای برای توسعه اقتصادی این کشور و تبدیل عربستان به اقتصاد اول منطقه تدوین کرده که ادامه جنگ ادامه دار یمن و هزینه آن می‌توانسته به مانعی در برابر تحقق آن منجر شود.
دولت سعودی امیدوار است که مصالحه با ایران پایان جنگ در یمن را در پی داشته باشد.
حکومت ایران نیز که با مشکلات اقتصادی و سیاسی داخلی و فاصله‌گیری کشورهای غربی مواجه است، از سرگیری روابط با عربستان را گامی در کاهش انزوای خود می‌داند. این اقدام همچنین به معنی تسهیل سفر زائران ایران به زیارتگاه‌های مسلمانان در عربستان است.
به گفته ناظران غربی، چین که نفوذ قابل توجهی بر ایران داشته و در پی سفر رئیس جمهوری این کشور به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس روابط نزدیکی هم با آنها برقرار کرده، با میانجیگری بین دو رقیب منطقه‌ای در صدد بهره‌برداری از خلاء نسبی است که کم توجهی دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به منطقه ایجاد کرده است.
به گفته آنان، دولت چین با افزایش قدرت اقتصادی، در صدد ارتقاء موقعیت سیاسی خود به عنوان یک قدرت جهانی هم برآمده و حضور در منطقه خاورمیانه، ضمن تضمین ادامه دسترسی به منابع انرژی، به وجهه بین‌المللی این کشور کمک می‌کند.
