- مهند توتنجی
- بی‌بی‌سی عربی، کرانه غربی
فلسطین نخله، مادر شش فرزند ناگهان بیهوش شد.
در اتاق نشیمن نشسته بودیم که او تماس تلفنی از پسرش کریم، ۱۲ ساله که در بازداشت نیروهای اسرائیلی است دریافت کرد.
رنگش پرید و اشک‌هایش جاری شد و دست‌هایش چنگ شد.
کمتر از یک دقیقه پسرش توانست با او حرف بزند.
“الو؟ کریم؟ چی شده؟”
“هنوز هیچی، هنوز در اتاق بازجویی هستم”.
مادر پرسید:” هنوز در حال بازپرسی از یک بچه ۱۲ ساله‌اند؟” و روی سخنش با مأمور حاضر در آنجاست.
مأمور می‌گوید: “این قانون است.”
“آیا کسی همراه اوست؟”
مأمور گفت:”من همراهش هستم”
“وقتی فرد ۱۸ ساله‌ای را دستگیر می‌کنید اجازه می‌دهید پدر یا وکیلش همراه او باشند اما در مورد یک بچه ۱۲ ساله او را بدون هیچ همراهی دستگیر می‌کنید و می‌برید؟”
“حالش خوب است. ما به شما خبر می‌دهیم.”
“کی آزاد می‌شود؟”
مأمور تلفن را قطع می‌کند.
“حداقل ۲۶۰ فلسطینی بازداشت شده‌اند”
سربازان اسرائیلی در جریان اولین هفته آتش‌بس موقت در غزه، کریم را بازداشت کردند.
انجمن زندانیان فلسطینی، سازمان مردم‌نهاد و مدنی محلی می‌گوید حداقل ۲۶۰ فلسطینی در طول هفت روز آتش‌بس موقت که اول دسامبر به پایان رسید در کرانه غربی بازداشت شدند.
مقامات اسرائیلی در پاسخ تماس بی‌بی‌سی این آمار را تائید نکردند.
این تعداد بیش از تعداد زندانیان فلسطینی است که به عنوان بخشی از توافق برای آزادی گروگان‌های اسرائیلی در دست حماس آزاد شده‌اند.
خانواده کریم به چنین مسایلی با نیرو‌ها و مقامات اسرائیلی عادت کرده‌اند.
چهار برادر او در سنین ۱۷ تا ۲۵ سال اکنون پشت میله‌های زندان هستند، اتهام سه نفر از آنها هنوز مشخص نیست اما یکی از آنها به دلیل انتشار مطالبی در شبکه‌های اجتماعی محکوم به ۱۵ ماه زندان شده است اما خانواده آنها می‌گوید باورشان نمی‌شد که پسر کوچکشان هم بازداشت شود.
عموی او می‌گوید که ساعت ۶ صبح حدود ده بیست سرباز اسرائیلی به زور وارد خانه آنها در اردوگاه آوارگان جلزون در شمال رام‌الله شدند.
ویدئویی که یکی از همسایگان مخفیانه از پنجره طبقه دوم گرفته و بی‌بی‌سی آن را راستی‌آزمایی کرده است نشان می‌دهد که نیروهای نظامی اسرائیل وارد خانه می‌شوند.
مسلسل دستی “کارلو”
دلیل حمله نیروهای اسرائیلی ویدئویی از کریم بوده است که با مسلسل “کارلو” بازی می‌کند، اسلحه دست‌سازی که به‌طور معمول در کارگاه‌‌های کوچک در مناطق فلسطینی ساخته می‌شود.
کریم می‌گوید یکی از دوستان برادرش آن را در کیسه‌ای کنار درخت زیتون پیدا کرده است و آنها پیش از تحویل آن به پلیس هنگام بازی با آن از خودشان فیلم گرفته‌اند.
کریم در خانه با پدرش بود که مأمور با پدرش تماس گرفت و گفت باید فوراً پسرش را تحویل نیروهای اسرائیل دهد.
پدر کریم او را به بازداشتگاهی در نزدیکی محل اسکان اسرائیلی‌ها برد به این امید که پس از بازپرسی کوتاهی او را به خانه بازگرداند اما کریم را بدون هیچ اتهامی نگه داشتند.
اردوگاه آوارگان جلزون
در روستای پیچ‌در‌پیچ جلزون به‌سختی می‌توان مرد یا نوجوانی را یافت که هرگز دستگیر و بازداشت نشده باشد.
کمی دورتر در ساختمان نوسازی در نزدیکی اردوگاه ایهام نهاله، ۱۸ ساله با سینی باقلوا و دو فنجان قهوه عربی با عطر هل وارد اتاق نشیمن می‌شود.
همسایه‌ها آمده‌اند تا بازگشت او را به خانه خوش‌آمد بگویند.
بازداشت اداری
ایهام بدون اتهام و محاکمه ۱۴ ماه تحت عنوان بازداشت اداری (دستگیری و بازداشت افراد حقیقی به دست دولت، بدون محاکمه و عموماً به دلایل امنیتی) در زندان بود و یکی از فلسطینی‌هایی است که در مبادله اخیر آزاد شد.
دولت اسرائیل اتهام او را “تهدید امنیت منطقه” بیان کرده است. ایهام می‌خواهد پس از پایان تحصیل به حرفه خانوادگی‌‌اش در زمینه فلز‌کاری بپیوندد اما او نگران این است که دوباره به زندان بیفتد.
او می‌گوید:”به مادرم قول دادم که بعد از نیمه‌شب بیرون خانه نمانم و هر وقت سربازان اسرائیلی را دیدم از آنها دور شوم”.
آزادی زندانیان حماس
در رام‌الله قدوره فارس، رئیس باشگاه زندانیان فلسطینی در حالی که در دفتر خود مشغول بررسی پرونده‌های آخرین زندانیان است سیگاری دود می‌کند. صفحه تلویزیون بزرگی بالای میز او به دیوار نصب شده و خبرهای مذاکرات درباره روند ادامه مبادله زندانیان و گروگان‌ها در غزه را پخش می‌کند.
نقش او با دیگر نقش‌آفرینان بین‌المللی این ماجرا تفاوت دارد. به جای اداره یا کنترل زندان‌ها و بازداشتگاه‌های تحت نظر نیروهای نظامی اسرائیل او تلاش می‌کند تا می‌تواند کمپین‌هایی برای آزادی هر‌چه بیشتر زندانیان برپا کند.
او هفته گذشته به طور مستقیم با رهبری حماس گفتگو کرده است تا تعیین کند در اولین گفتگو با دولت اسرائیل درخواست آزادی فوری کدام زندانیان فلسطینی را مطرح کنند.
چگونه او می‌تواند آزادی رهبران نیروهای شبه‌نظامی، مبارزان حماس و محکومان به قتل را توجیه کند؟ هر‌چند در میان افراد مورد مبادله هنوز چنین افرادی نبوده‌اند.
قدوره فارس می‌گوید:”من از همه می‌خواهم که به واقعیت جاری در این جنگ توجه کنند و این زندانیان را مبارزان آزادی ببینند، این پیش‌نیاز هر گفتگو برای رسیدن به صلح است”.
دیدگاه قدوره فارس به‌طور گسترده در سرزمین‌های فلسطینی رواج دارد. هر شب انبوهی از جمعیت رام‌الله جمع می‌شوند تا به استقبال اتوبوس صلیب‌سرخ بروند که زندانیان آزاد‌شده را با خود می‌آورد. استقبالی که مانند رژه پیروزی است و با شعار‌ها و اهتزاز پرچم‌های حماس همراه است.
از دیدگاه دولت اسرائیل و بسیاری از دولت‌های سراسر جهان این دیدگاه‌ها مخرب و خطرناک هستند. آنها زندانیان را تروریست‌هایی می‌دانند که قصد نابودی کشور اسرائیل را دارند و حمله ۷ اکتبر مدرکی قطعی برای اثبات تهدید و خطر این زندانیان است.
حمله به ایستگاه اتوبوس
مقامات اسرائیلی اعلام کردند که واقعه تیر‌اندازی دو برادر در ایستگاه اتوبوس در محله یهودیان ارتدوکس بیت المقدس که باعث کشته شدن ۳ نفر و مجروح شدن ۱۶ نفر شد نمونه دیگری از خطر و تهدید این افراد است.
این منطقه اولین بار نیست که هدف چنین حملاتی قرار می‌گیرد.
ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی اسرائیل به خبرنگاران گفت:” به نظر می‌رسد مهاجمان از عاملان حماس بوده‌اند”.
“آنها با دو چهره برخورد می‌کنند از طرفی در پی آتش‌بس هستند و از طرف دیگر به دنبال ترور”.
بازگشت به خانه در جلزون
در جلزون، کریم دوباره به خانه بازگشته است و خانواده‌اش نفس راحتی کشیده‌اند اما هنوز در وحشت و حیرت هستند.
تحت مراقبت‌های مهرمندانه مادربزرگ به نظر حال کریم خوب می‌رسد هر‌چند هنوز احساس خستگی می‌کند. او لکه‌های کبود را روی پشت و پایش به ما نشان می‌دهد. او می‌گوید با او خشونت و بدرفتاری کرده‌اند و او را کتک زده‌اند.
او به ما گفت:” من می‌ترسم وقتی بزرگ‌تر شدم مرا مدت بیشتری زندانی کنند درست مثل بلایی که سر برادرانم آورده‌اند”.
کریم تعریف می‌کند در طول ۷ ساعت بازداشت او را مجبور کردند ویدئو‌‌های نیروهای نظامی اسرائیل را که اوایل هفته پیش دو کودک فلسطینی را کشتند تماشا کنم.
آنها به او گفته‌اند اگر به اسرائیلی‌ها سنگ پرتاب کند به سرنوشت همان کودکان دچار خواهد شد.
خانواده او می‌گویند که به آنها دستور داده‌اند ۲۰۰۰ شِکِل اسرائیلی (معادل ۵۳۸ دلار) جریمه نقدی بپردازند. آنها برگه‌ای به ما نشان دادند گفتند این برگه جریمه است.
وقتی بی‌بی‌سی از پلیس اسرائیل خواست تا این جریمه را تائید کند آنها پاسخ دادند:”ما از پیگیری شما ممنونیم اما متأسفانه به دلیل فقدان اطلاعات کافی نمی‌توانیم در این زمینه به شما کمک کنیم”.
“از او چه می‌خواهید؟”
عموی کریم که تلاش می‌کند به انگلیسی صحبت کند فریاد می‌زند:”جو بایدن! بنیامین نتانیاهو! شماها از جان یک بچه دوازده ساله چه می‌خواهید؟”
“سربازان برای دستگیری کودک دوازده ساله به این خانه می‌آیند. از این بچه چه می‌خواهید؟ او چه کار کرده است؟ در خیابان بازی کرده، او هنوز کودک است و به مادر نیاز دارد”.
سازمان مردم‌نهاد اسرائیلی هموکید از طریق درخواست اطلاعات آزاد آماری از سازمان زندان‌های اسرائیل دریافت کرده است.
تا ماه دسامبر ۲۰۲۳ اسرائیل ۷۶۷۷ زندانی امنیتی در زندان‌های خود دارد که حتی با وجود تبادلات و آزادی زندانیان در مقایسه با ماه گذشته ۷۱۳ نفر بیشتر شده است.
اسرائیل ۲۸۷۳ زندانی تحت عنوان بازداشت اداری (بازداشت بدون جرم و محاکمه) دارد. تعداد زندانیان بازداشت اداری ۸۰۰ نفر بیش از ماه گذشته است.
حدود ۴۰ درصد از فلسطینی‌ها در زندان‌های اسرائیل به دلیل بازداشت اداری در زندان هستند.
بی بی سی