بی بی سی: در پی صدور حکم قصاص و زندان برای مامورانی که یک شهروند را در جریان اعتراضات سال ۱۴۰۱ در خانه‌اش کشتند، وکیل این خانواده می‌گوید از صدور حکم اعدام خوشحال نیست، اما جنبه بازدارنده این احکام اهمیت دارد.
محمد جامه‌بزرگ، شهروند ساکن ملارد کرج، شب سوم مهر ۱۴۰۱ و در جریان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» به دست نیروهای امنیتی که از پناه دادن او به معترضان خشمگین بودند، در منزل شخصی‌اش با شلیک گلوله به قتل رسید.
هفته گذشته یک دادگاه نظامی در تهران یک مامور امنیتی را به جرم این قتل به قصاص (اعدام) و دو مامور دیگر را به حبس محکوم کرد و یک مامور امنیتی هم به جزای نقدی محکوم شده است. هفت مامور دیگر در این پرونده تبرئه شده‌اند.
پیام درفشان، وکیل خانواده جامه‌بزرگ روز یکشنبه ۲۴ دی در گفتگو با روزنامه هم‌میهن در مورد این حکم و واکنش خانواده جامه‌بزرگ به آن گفت: «ما و خانواده از اینکه رای اعدامی صادر شده، شادمان نیستیم. ما می‌خواهیم مانعی ایجاد شود که شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم. هدف از اطلاع‌رسانی این است که آسیبی ایجاد نشود. در این موارد که جنبه بازدارنده دارد، وقتی مسائل مثبت منعکس می‌شود، ثمرات دارد و دفعه بعد تحت بحران‌های اجتماعی کسی خارج از قواعد اصولی رفتار نمی‌کند.»
آقای درفشان در مورد دلیل اعلام نشدن اسامی متهمان و جزییات احکام زندان گفت: «ماده ۶۳۳ قانون دادرسی کیفری در خصوص آرای محاکم نظامی صراحت دارد که جزئیات آن قابل افشا نیست. اگر رای قطعی بود بنا بر شرایطی رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح می‌تواند اطلاعات پرونده را منتشر کند.»
این وکیل دادگستری در مورد احتمال تغییر این حکم در مرحله تجدیدنظرخواهی گفته: «رای شعبه ۵ دادگاه نظامی یک، قابلیت فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور دارد. ولی باید توجه کرد که دادگاه نظامی یک، عالی‌ترین مرجع نظامی- کیفری است و این رای با حضور مستشاران و تحقیقات کامل صادر شده و در دیوان عالی به صورت محیرالعقول تغییر نمی‌کند. فکر نمی‌کنیم دیوان عالی در خصوص متهم ردیف اول تغییری در رای ایجاد کند. چراکه مسئله مبتنی بر شهادت شهود نیست بلکه نظریه‌های کارشناسی دقیق، آزمایش اسلحه و… انجام شده و از چندین وجه این موضوع اثبات شده است.»
به طور رسمی اعلام نشده مامورانی که در دادگاه نظامی محاکمه شده‌اند به کدام ارگان نظامی تعلق دارند، اما پیش از این نزدیکان آقای جامه‌بزرگ به بی‌بی‌سی گفته بودند که متهمان این پرونده «از نیروهای سپاه و بسیج» هستند.
محمد جامه‌بزرگ چگونه کشته شد؟
محمد جامه بزرگ، زاده ۱۳۴۲ تویسرکان همدان بود و در ملارد کرج یک مغازه فرش فروشی داشت. او در شب سوم مهرماه – در دوران اعتراضات زن، زندگی، آزادی – توسط نیروهای امنیتی در منزل شخصی‌اش به قتل رسید.
یکی از بستگان خانواده جامه بزرگ پیش از این در گفت‌و‌گو با بی‌بی‌سی درباره اتفاقات منجر به کشته شدن آقای جامه‌بزرگ گفت: «روز چهارشنبه ۳۱ شهریور، پس از آنکه تظاهرکنندگان با حمله نیروهای امنیتی روبرو شدند، تعدادی از آنها به خانه آقای جامه‌بزرگ پناه می‌آورند. ماموران هم به دنبال آنها وارد حیاط خانه می‌شوند اما با مقاومت آقای جامه‌بزرگ روبرو می‌شوند و او نمی‌گذارد که ماموران آنها را با خود ببرند. همین امر خشم و کینه ماموران سپاهی و بسیجی محله را شعله‌ور می‌کند و در پی انتقام جویی از او برمی‌آیند.»
محمد جامه‌بزرگ فکر می‌کند ماجرا خاتمه یافته است و حتی تهدید شفاهی فردای آن روز را که یک مامور موتوری می‌گوید: «باید او یا یکی از پسرانش برای بازجویی به پایگاه محل بروند» را بی‌جواب می‌گذارد.آقای جامه‌بزرگ نمی‌دانسته که شب گذشته دیوار کنار در منزلش برای «پناه دادن به معترضان» علامت گذاری شده بوده است.
مسعود، پسر آقای جامه‌بزرگ در گفتگو با روزنامه شرق در مورد وقایع شب قتل پدرش می‌گوید: «ساعت ۳ نیمه شب دوم مهر در خانه را زدند. من از آیفون تصویری دیدم که یک نفر با ماسک طبی جلو در است. حدس زدم که مامور باشد. به بابا گفتم. بابا گفت شما بخوابید، کاری با ما ندارند. من و میثم، برادرم اما نگران بازداشت خودمان بودیم به همین دلیل از روی پشت بام رفتیم داخل خانه همسایه.»
ماموران از روی دیوار و در حالی که حکمی برای تفتیش خانه و بازداشت محمد جامه‌بزرگ نداشته‌اند، وارد خانه می‌شوند و برای دستگیری او به پشت‌بام می‌روند.
پس از آن که ماموران به پشت بام می‌روند با مقاومت محمد جامه‌بزرگ روبرو می‌شوند. آقای جامه‌بزرگ گفته بوده است «اگر هزار نفر هم باشید بدون حکم نمی توانید مرا ببرید». سرگروه اول به او و همسرش می‌گوید «اگر با تیم دوم تماس بگیریم او را خواهند کشت.»
با ادامه مقاومت آقای جامه بزرگ، تیم اول، تیم دوم را به منزل فرا می‌خواند. به گفته مریم جعفری، همسر محمد جامه‌بزرگ، آنها «قد و قامت بلندتری» داشتند و پس از آنکه او را در طبقه بالای خانه حبس می‌کنند به پشت بام می‌روند.
خانم جعفری، همسر محمد جامه بزرگ می‌گوید: «صدای کوبیده شدن چیزی روی زمین شنیده شد و بعد صدای شلیک شنیدم».
پیام درفشان، وکیل خانواده جامه بزرگ پیش از این در جریان رسیدگی به پرونده گفته بود: «با بررسی‌های کارشناس اسلحه که نظریه او در قرار نهایی هم مورد استناد بازپرس قرار گرفته، مشخص شده که تیر از فاصله نزدیک، یک متر و به شکل مستقیم و از جلو، به سمت چشم او گلوله ساچمه‌ای شلیک شده و در مغزش پخش شده است.»
او در ادامه گفته: «کارشناس اسلحه این نوع از شلیک را به قصد کشت اعلام کرده به همین دلیل هم متهم اصلی به قتل عمد متهم شده است.»