اولین قطار حامل کالاهای ترانزیتی افغانستان به ترکیه در مسیر عبور از ایران متوقف ماند.
خبرگزاری ایلنا روز یک‌شنبه، دوم اردیبهشت، گزارش داد که ایران از ارائه لوکوموتیو در ایستگاه روزنک، واقع در مرز، برای ادامه حرکت این قطار به سمت ترکیه امتناع کرده است.
دقیقاً مشخص نیست چرا جمهوری اسلامی از عبور این قطار حامل سنگ معدنی «تالک» جلوگیری کرده، اما یک منبع به ایلنا گفته است احتمالاً این مشکل مربوط به بدهی کنسرسیوم پیمانکار توسعه خط آهن از بابت پرداخت هزینه عبور قطار از ایران باشد.
این در حالی است که کنسرسیوم توسعه این پروژه، متشکل از شرکت‌های ایرانی است و تیرماه پارسال بعد از ۱۶ سال تعلل، خط آهن خواف-هرات را افتتاح کرد و مشکلات مالی این کنسرسیوم اصولاً ارتباطی به افغانستان یا ترکیه ندارد.
ایران به خاطر عدم توسعه خطوط ریلی، تحریم‌ها و مشکلات غیرمترقبه‌ای که در همکاری با شرکت‌ها و کشورهای خارجی گریبان‌گیر این شرکت‌ها و کشورها می‌شود، از کل طرح‌های ترانزیتی منطقه، از جمله کریدور شرق-غرب (چین-اروپا) و شمال-جنوب (روسیه-خلیج فارس) کنار گذاشته شده است.
بر اساس آمارهای وزارت راه و شهرسازی، ایران در سال گذشته تنها ۱.۵ میلیون تن ترانزیت ریلی کالای خارجی داشته که بخش اعظم آن مربوط به حمل گوگرد ترکمنستان به آب‌های جنوبی کشور بوده است.
این رقم حتی معادل یک پنجم ترانزیت ریلی کالاهای خارجی در جمهوری آذربایجان طی سال ۲۰۲۳ نیز نیست. جمهوری آذربایجان در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۴ نیز نزدیک ۱.۹ میلیون تن کالای خارجی را از طریق خطوط ریلی ترانزیت کرده که بیش از کل ترانزیت ریلی کالاهای خارجی ایران در سال ۱۴۰۲ است.
همچنین حوزه ترانزیت کالاهای خارجی ترکیه در سال گذشته میلادی ۴۰ میلیارد دلار درآمد داشت که ۲۰ برابر کل درآمد سالانه ایران از محل ترانزیت کالاهای خارجی از طریق خطوط ریلی، هوایی، جاده‌ها و کشتیرانی است.
خبرگزاری ایلنا می‌نویسد در حالی که وزارت راه و شهرسازی و شرکت راه‌آهن بر ترانزیت ریلی کشور تأکید دارند و میعاد صالحی مدیرعامل شرکت راه‌آهن، مدعی است که افزایش ترانزیت ریلی در صدر اولویت برنامه‌ها قرار دارد، این اتفاق برای اولین عبور رسمی از راه‌آهن خواف-هرات در ایستگاه روزنک افتاده است.