طی چند هفته گذشته فشار وارد بر مخالفان ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به حد بی سابقه‌ای رسیده است.

آلکسی ناوالنی، منتقد اصلی او در زندان است و فعالیت بنیاد مبارزه با فساد ناوالنی پس از این که در رده سازمان های افراطی قرار گرفت، به حال تعلیق درآمد و شبکه دفاتر منطقه ای او منحل شد.

پلیس هزاران نفر از مخالفان را دستگیر کرده یا به خانه هایشان هجوم برده است.

کاملا قابل درک است که چرا بسیاری فکر می کنند در حال حاضر هیچ کس در روسیه نمی‌تواند چالش واقعی برای پوتین ایجاد کند.

آندره لوشاک، روزنامه نگار در تاریخ اول مه در فیسبوک نوشت: “تردیدی نیست که در تاریخ، این هفته به عنوان تنزل و خفت حکومت پوتین ثبت می شود. حالا سرکوبی هدفمند در ابعاد وسیعی اعمال خواهد شد.”

“ماهرترین سیاستمدار”

در سال جاری میلادی ده ها هزار نفر در حمایت از آقای ناوالنی در یک رشته راهپیمایی‌ها به خیابان ها رفتند ولی به نظر می رسد آقای پوتین همچنان بدون رقیب قدرت را قبضه کرده است.

در ژوئیه ۲۰۲۰، دمیتری پسکوف سخنگوی کاخ کرملین آقای پوتین را “با نفوذترین شخصیت جهان” توصیف کرد.

این سخنگو به آوتورادیو، رادیوی رسمی دولت روسیه گفت: “من خوش شانس هستم که سخنگوی پوتین هستم. شخص باید خوش شانس باشد تا سخنگوی با استعدادترین سیاستمدار جهان شود.”

ممکن است آقای پسکوف در مورد نفوذ جهانی رئیس خود اغراق کرده باشد ولی ولادیمیر پوتین بدون شک با نفوذترین سیاستمدار روسیه است.

نظر سنجی هایی که توسط مرکز لوادا، که تنها بنگاه نظرسنجی مهم باقی مانده در روسیه است، به عمل آمده نشان می دهد که آقای پوتین هنوز محبوب ترین و مورد اعتمادترین سیاستمدار روسیه است.

نظرسنجی ماه فوریه ۲۰۲۱، نشان داد که ۶۴درصد مردم روسیه اقدامات آقای پوتین به عنوان رئیس جمهور را تایید می کنند. در تازه ترین بررسی‌ها در این باره، ۲۹ درصد شهروندان روسیه او را قابل اعتمادترین سیاستمدار توصیف کردند. در همین نظرسنجی ۱۲ درصد مردم میخائیل میشوستین، نخست وزیر روسیه و تنها ۵ درصد مردم آلکسی ناوالنی را به عنوان قابل اعتمادترین سیاستمدار معرفی کرده بودند.

روسیه چطور به اینجا رسید؟

برای توجیه علت نفوذ و سلطه آقای پوتین دلایل خوبی وجود دارد.

بسیاری از منتقدان او در طول سال ها کشته شده اند از جمله بوریس نمتسف، که در سال ۲۰۱۵ بیرون کرملین به ضرب گلوله کشته شد.

سایر منتقدان، مانند میخائیل خودورُفسکی، غول نفتی سابق که پس از گذراندن ۱۰ سال زندان، در سال ۲۰۱۳ از روسیه خارج شد، ناچار شدند زندگی در تبعید را انتخاب کنند.

برخی از منتقدان هم مانند آلکسی ناوالنی، پشت میله های زندان هستند. او قبل از به زندان افتادن در اوت ۲۰۲۰ از مسموم شدن با سم نویچوک که مصرف نظامی دارد، جان سالم به در برده بود.

علاوه بر این، آنچه که به آرمان مخالفان کمک نمی کند، این حقیقت است که هیچ یک از منتقدان آقای پوتین به پرطرفدارترین رسانه های روسیه که به شدت توسط کرملین کنترل می شود، دسترسی ندارند.

این رسانه ها کسانی مانند آلکسی ناوالنی را کاملا نادیده می گیرند و اگر نامی از او می برند احتمالا در اظهار نظرهایی است که در نقد و تمسخر اوست مانند سخنان دمیتری کیزلیُف، مجری تلویزیونی طرفدار کرملین در برنامه شبکه تلویزیونی روسیه ۱، که پربیننده ترین شبکه تلویزیونی روسیه است:

“گوش کنید، آیا هرگز به ذهن شما خطور کرده که شاید ناوالنی فقط یک احمقی است که نمی داند دارد چه کار می کند؟ شاید او آن بخش از مغز را که باید اتفاقات تاریخی را ضبط کند ندارد؟ شاید شخصیت او طوری است که حق شناسی را نمی شناسد؟ شاید ناوالنی مثل هر عروسک خیمه شب بازی دیگر است- نه با درد آشناست و نه احساس و روح و جان را می شناسد.”

دمیتری کیزلیف، در ادامه می گوید: “شاید نباید او را جدی گرفت، یا در دادگاه از او سئوال کرد یا مجازاتش کرد؟ و نباید از او انتظار داشته باشیم که اظهار ندامت کند؟ او یک احمق است، چه انتظاری دارید؟”

آیا این آخر کار است؟

بنا بر این آیا می شود گفت برای آلکسی ناوالنی و طرفدارانش این پایان راه است؟

به طور قطع آنها اینطور فکر نمی کنند. در ۲۹ آوریل، در جلسه تجدید نظر دادگاه برای رسیدگی به پرونده آقای ناوالنی، او که تکیده و نحیف به نظر می رسید با سرسختی به دفاع از خودش پرداخت: “پادشاه شما برهنه است.(اشاره به داستان کلاسیک لباس جدید پادشاه) این حرف را فقط یک پسر بچه نمی زند، میلیون نفر با فریاد این حرف را می زنند چون کاملا واضح است.

“بیست سال حکومت نومیدکننده او (آقای پوتین) به چه چیزی منتهی شده؟ تاج او در حال افتادن است و خروارها دروغ از تلویزیون پخش می شود.”

لئونید وُلکوف، کسی که دست راست آقای ناوالنی محسوب می شود و قبلا دفاتر ناحیه ای او را اداره می کرده خوش بین است. او در یک نوار ویدیویی گفت: “پادشاه مُرد -زنده باد پادشاه! تمام کارهای بی نهایت دشوار ما و حمایت شما در طول چهار سال گذشته، بیهوده نبوده. ما بذر آزادی را در سراسر روسیه کاشته ایم و آنها به ثمر خواهند رسید. دفاتر ناوالنی دیگر وجود ندارد ولی ده‌‌ها سیاستمدار قدرتمند و خونسرد هنوز در آن مکان ها هستند.

“هزاران نفر از طرفداران آنها وجود دارند، تشکیلات باقدرت و مستقلی هستند که تحقیقات را انجام می دهند، در انتخابات شرکت می کنند، کمپین ها و راهپیمایی ها را ترتیب می دهند. شما به آنها کمک خواهید کرد. آنها خوب کار خواهند کرد. با وجود همه چیز، همچنان خوش بین باشید.”

برای روشن شدن این که عملکرد مخالفان تا چه حد موفقیت آمیز خواهد بود، باید منتظر ماند و دید آیا ابتکار رأی هوشمندِ آقای ناوالنی در انتخابات پارلمانی ماه سپتامبر تأثیر خواهد گذاشت؟ رأی هوشمند نوعی رأی تاکتیکی است که هدف از آن کاهش کرسی هایی است که در اختیار حزب روسیه متحدِ آقای پوتین است.

بعید است که به یکی از مخالفان واقعی کرملین اجازه نامزد شدن در این انتخابات داده شود ولی رأی هوشمند می تواند به ضرر حزب روسیه متحد، موقعیت احزاب به ظاهر مخالفی را که به طور رسمی اجازه فعالیت دارند، تقویت کند.

در حال حاضر به نظر می رسد برای اجرای این نقشه مشکلات زیادی بر سر راه مخالفان وجود دارد به ویژه این که آقای ناوالنی، طرفدار اصلی این نقشه در زندان به سر می برد.