پدیده‌ای کم‌سابقه در تاریخ اروپا؛ نشست رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا با نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند. موضوع تنها محدود به همه‌گیری ویروس کرونا در هند نمی‌شود، بلکه مقابله با گسترش نفوذ چین نیز مطرح است.
در تاریخ سیاسی اروپا برگزاری اجلاس رهبران و سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا با یک کشور دیگر پدیده‌ای عادی و روزمره به حساب نمی‌آید. نشست مجازی رهبران و سران ۲۷ کشور عضو این اتحادیه با نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند یکی از موارد نادری است که متحقق شده است.
علت تشکیل این جلسه اضطراری، مقابله با بحران همه‌گیری کرونا در هند اعلام شده است. دولت هند مهار شیوع کرونا را از دست داده و موج همه‌گیری این ویروس در هند ابعادی بی‌سابقه یافته است. طی ۲۴ ساعت گذشته، شمار قربانیان کرونایی در هند از مرز ۴۰۰۰ نفر نیز عبور کرد.
اما موضوع همیاری با هند در عرصه مقابله با کرونا تنها یک بخش از دستور کار نشست عالی رهبران و سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا با هند را شامل می‌شود. موضوع بس مهم‌تر برای شرکت‌کنندگان در اجلاس عالی، مقابله با نفوذ برخاسته از عملکرد جمهوری خلق چین است.
چالش مشترک
هم کشورهای عضو اتحادیه اروپا و هم هند در یک نکته کاملا اتفاق نظر دارند: الزام مقابله با گسترش نفوذ چین در جهان و به‌ویژه در آسیا.
قدرت‌گیری دم‌افزون چین در آسیا هم باعث نگرانی هند شده است و هم کشورهای عضو اتحادیه اروپا را با چالشی بزرگ روبه‌رو ساخته است.
نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند
راینهارد بوتیکوفر، سیاستمدار حزب سبزها و یکی از نمانیدگان پارلمان اروپا نسبت به نشست مشترک کشورهای عضو اتحادیه اروپا و هند، نگاهی مثبت و توام با خوش‌بینی دارد.
بوتیکوفر می‌گوید: «هند برای اتحادیه اروپا یک متحد استراتژیک محسوب می‌شود. شریکی که از چندین منظر همکاری با آن برای اتحادیه اروپا حائز اهمیت است. از سوی دیگر نباید فراموش کرد که هند بزرگ‌ترین دموکراسی جهان است.»
این سیاستمدار حزب سبزهای آلمان نیز به پدیده نقض حقوق بشر در هند واقف است. به‌رغم آن بر این باور است که برای اتحادیه اروپا مهم است که متحدی در آسیا داشته باشد که همچون کشورهای اروپایی خود را ملزم به پایبندی به موازین دموکراتیک بداند و بر چندجانبه‌گرایی در سیاست بین‌الملل باور داشته باشد.
بوتیکوفر به قدرت‌گیری جمهوری خلق چین در شمال شرقی هند اشاره کرده و بر این باور است که همین موضوع همکاری استراتژیک هند با کشورهای اروپایی را سبب می‌شود.
متحد در برابر “جاده ابریشم”
هدف از همکاری اتحادیه اروپا و هند مقابله با گسترش نفوذ چین در آسیا اعلام شده است. گفته می‌شود که هند و کشورهای اروپایی نمی‌توانند نسبت به گسترش نفوذ چین در این منطقه از جهان تبدیل به نظاره‌گرانی خاموش شوند.
چین گام‌به‌گام در راستای اجرای پروژه “جاده ابریشم” تلاش می‌کند. پروژه‌ای که نه تنها بر نفوذ چین در بین‌کشورهای به لحاظ اقتصادی ضعیف می‌افزاید بلکه زمینه وابستگی‌سیاسی آن‌ها را به دولت چین فراهم می‌سازد.
کریستیان واگنر کارشناس مسائل هند در بنیاد “علم و سیاست” بر این باور است که پیوندهای استراتژیک بسیاری بین هند و کشورهای عضو اتحادیه اروپا وجود دارد.
او می‌گوید جمهوری خلق چین با سرمایه‌گذاری میلیاردی خود در بنادر، پروژه‌های احداث پل و خط آهن عملا در کشورهای همسایه هند حضوری پررنگ یافته است. موضوعی که نگرانی عمیق هند را باعث شده است.
گفته می‌شود که این کشورها عملا در ارتباط با پروژه‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های کلان چین به آن کشور مقروض می‌شوند و همین بدهی‌ها راه را برای وابستگی سیاسی آن‌ها به چین هموار می‌سازد.
اتحادیه اروپا و هند گرچه در بسیاری از عرصه‌ها می‌توانند بر دامنه همکاری‌های خود بیافزایند، اما اختلافاتی که در رویکرد آن‌ها نسبت به بازرگانی بین‌المللی وجود دارد، از جمله عواملی است که می‌تواند بر این همکاری‌ها سایه بیافکند.
به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید
به عنوان نمونه سیاست‌های حمایتی دولت هند از شرکت‌ها و موسسات اقتصادی خود و همچنین سیاست آن کشور درباره وضع تعرفه‌های گمرکی برای کالاهای وارداتی عملا بر گسترش بازرگانی اروپا با آن کشور تاثیری منفی بر جای نهاده است.
هند از سال ۲۰۱۳ به این سو، در ارتباط با بازرگانی خارجی خود از این سیاست حمایتی بهره گرفته است. اما اکنون گفته می‌شود که مذاکرات بین نمایندگان اتحادیه اروپا با مسئولان اقتصادی هند، از موانع ناشی از این سیاست‌های حمایتی کاسته است.
به‌رغم آن، هنوز نتیجه اجلاس سران و رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا با هند روشن نشده و معلوم نیست که نارندرا مودی در برابر پیشنهاد گسترش همکاری‌ها با اروپا چه سیاست و موضعی را در پیش خواهد گرفت.
