وکیلی به نام خدیجه ییلدیز که در گزارشی از اداره مهاجرت فنلاند درباره ۱۲ زنی سخن گفته بود که در دوران بازداشت در ترکیه مورد تجاوز قرار گرفته بودند، اعلام کرد که پس از انتشار این مصاحبه زنان بیشتری با او تماس گرفته و ادعاهای مشابهی را مطرح کرده‌اند.
خدیجه ییلدیز وکیل دادگستری مدتی پیش در گزارشی از اداره مهاجرت فنلاند درباره ۱۲ زنی سخن گفت که در دوران بازداشت در ترکیه مورد تجاوز قرار گرفته و باردار شده بودند. او اعلام کرد که پس از انتشار این مصاحبه زنان بیشتری با او تماس گرفته و ادعاهای مشابهی را مطرح کرده‌اند. ییلدیز افزود که برخی از این زنان قربانی آماده سخن گفتن و ایراد شهادت درباره این موضوع هستند.
موضوع گزارش زنانی که پس از کودتای ۱۵ جولای در دوران بازداشت در ترکیه مورد تجاوز و شکنجه قرار گرفته‌اند، پس از انتشار از سوی اداره مهاجرت فنلاند در تاریخ ۱۴ آگوست، به صورت گسترده در فضای افکار عمومی ترکیه پخش شد. به همین دلیل ملک آوجی خبرنگار ژن نیوز مصاحبه ای را با خدیجه ییلدیز ترتیب داده است:
مدتی است که بخشی از یک مصاحبه شما در رسانه‌های دیجیتال در حال انتشار است. در این مصاحبه اشاره کرده‌اید که 12 زن در بازداشت‌های مربوط به جماعت گولن، قربانی تجاوز شده‌اند و این موضوع در گزارشی که اداره مهاجرت فنلاند منتشر کرده، ذکر شده است. جزئیات این گزارش چیست و چه مواردی در آن ذکر شده است؟
«این گزارش توسط دفتر مهاجرت فنلاند از 2 تا 6 اکتبر 2023 در آنکارا و استانبول و تحت عنوان “افراد مرتبط با جنبش گولن در ترکیه” تهیه شده، و در تاریخ 14 آگوست در وب‌سایت رسمی دفتر مهاجرت فنلاند منتشر شد. در صفحه اول گزارش آمده است: این گزارش که توسط سرویس اطلاعات کشوری دفتر مهاجرت فنلاند تهیه شده، بر اساس اصول راهنمای مشترک اتحادیه اروپا در پردازش اطلاعات کشور مبدأ و اصول راهنمای ماموریت‌های جمع‌آوری اطلاعات تدوین شده است. این گزارش بر مبنای مصاحبه‌هایی تهیه شده که در طول ماموریت جمع‌آوری اطلاعات انجام گرفته اند. گزارش قصد ندارد جامع باشد و نباید به عنوان ارزیابی قطعی در مورد هرگونه مجوز اقامت، وضعیت پناهندگی یا درخواست پناهندگی در نظر گرفته شود… این گزارش بر اساس تحقیق و تحلیل‌های مستقل سرویس اطلاعات وزارت کشور فنلاند تهیه شده است و مسئولیت محتوای گزارش به عهده همین سازمان است. این گزارش یک بیانیه قضائی یا سیاسی هم نیست.
در این گزارش 75 صفحه‌ای عبارت “افرادی که به عضویت در گروهک گولن متهم هستند” درباره اشخاص و سازمان‌هایی به کار رفته است که پس از 15 جولای مورد تحقیق و تعقیب قضائی قرار گرفته‌اند. این گزارش طیف گسترده ای از افراد را در بر می گیرد. در مصاحبه‌ای که با KHK TV داشتم، گفتم که ادعای ذکر شده در گزارش مبنی بر اینکه “12 زن که پس از 15 جولای بازداشت شده‌اند، در بازداشتگاه‌ها مورد تجاوز قرار گرفته و باردار شده‌اند” سروصدای زیادی به پا کرده است.
اما گزارش تنها به این موارد محدود نمی‌شود. بدرفتاری‌ها و شکنجه‌هایی که در دوران بازداشت و زندان تجربه شده، به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است. گزارش به طور کلی وضعیت قانونی که به افراد متهم به وابستگی به “گروهک گولن” در 8 سال اخیر اعمال شده را به نمایش می‌گذارد. در حالی که در این 8 سال شمار صدور احکام زندان به صدها هزار نفر و شمار تحقیقات قضائی به میلیون‌ها نفر رسیده است. جالب است که این تحقیق که انجام آن ضروری بوده توسط احزاب سیاسی، دانشگاه‌ها و کانون‌های وکلا در ترکیه انجام نشده، بلکه توسط کشوری انجام شده که 4 هزار و 234 کیلومتر دورتر است. با اینکه بخش زیادی از جامعه تنها پس از این مصاحبه از گزارشی با خبر شده اند که در تاریخ 14 آگوست منتشر شده؛ این که هیچ یک از سازمان‌های حقوق بشری، انجمن‌های زنان، احزاب سیاسی، کانون‌های وکلا و رسانه‌ها از گزارشی که 15 روز پیش منتشر شده، مطلع نبوده‌اند، نشان دهنده وجود یک مسأله است؛ و اگر از آن مطلع بوده‌اند اما تصمیم به سکوت گرفته‌اند، این مساله بسیار بزرگ‌تری است.»
این گزارش و حتی سخنان شما، به طور معمول باید باعث می‌شد که بررسی‌هایی در این زمینه آغاز شود، اما آیا در مورد تحقیق درباره تجاوز به زنان، اقدامی صورت گرفته است یا خیر؟ و این که دلیل این که اقدامی صورت نگرفته چه می تواند باشد؟
«برای تحقیق در مورد ادعاهای تجاوز یا بدرفتاری در دوران بازداشت، نیاز به شکایت از سوی قربانی، وکیل او یا نزدیکان ذی‌صلاح است. برای گزارش‌دهی سازمان‌های حقوق بشری، نخستین شرط رضایت قربانی است. متأسفانه، سیستم قضایی کشور و پیگیری شکایات مطرح شده در این زمینه معمولاً به نتیجه نمی‌رسد. همچنین، برای افرادی که مورد تجاوز جنسی قرار گرفته‌اند، پذیرش و افشای این موضوع بسیار دشوار و آسیب‌زا است. تحقیقات متعددی نشان داده‌اند که زنان قربانی تجاوز به دلیل فشار اجتماعی، طرد شدن از جامعه، و تأثیرات منفی افشا شدن بر خانواده و فرزندانشان، در بیان این موضوع با مشکلات زیادی مواجه‌اند… همچنین، کسانی که مورد چنین حملاتی قرار گرفته‌اند، به جای درمان و دریافت مشاوره، به زندان فرستاده شده‌اند و خانواده‌هایشان هم جدا شده‌اند. با توجه به وضعیت روانی آسیب‌دیده‌های این خشونت ها، وضعیت بسیار دشوارتر می‌شود. علاوه بر این، در برخی محاکم، زمانی که متهمان تلاش می‌کنند آزارهایی که دیده اند را توصیف کنند، اجازه ثبت و ضبط این موضوعات داده نمی شود. به همین دلیل، مردم آسیب‌دیده به این سیستم قضایی اعتماد ندارند و باوری به دریافت نتیجه هم ندارند.
هنگامی که از حق شکایت استفاده می‌کنند، از بدرفتاری در زندان، محدودیت در استفاده از حق آزادی مشروط و شرایط مشابه، یا از احتمال باز شدن پرونده قضائی جدید و بررسی‌های جدید می‌ترسند. انتظار و امید به تحقق عدالت در مورد افرادی که مورد تجاوز قرار گرفته‌اند، واقع‌گرایانه نیست. من و بسیاری از افراد دیگر، شایعاتی در مورد تجاوزها شنیده‌ایم، اما به دلیل عدم گفتگو با قربانیان و نیاز به رضایت آنها، نمی‌توانستیم صحت این ادعاها را تأیید کنیم. با این حال پس از مصاحبه‌ای که واکنش‌های زیادی را به دنبال داشت، اطلاعات دقیق‌تری به من و به برخی از افراد دیگری رسید که به این موضوع حساس هستند. امیدوارم با این اطلاعات، قربانیان بتوانند جرأت پیدا کنند و به دنبال حقوق خود بروند، زیرا این موضوع قابل پنهان کردن یا انکار نیست.»
دولت ترکیه تا زمانی که به موقعیت کنونی خود برسد، با جماعت گولن همکاری کرد و خود رجب طیب اردوغان نیز این را تأیید کرد و گفت که «ما فریب گولن را خوردیم». حالا که دولت ترکیه هر روز درباره حقوق زنانی سخن می گوید که خواستار داشتن حجاب هستند، و به بررسی مسئله کودتای پست مدرن ترکیه در 28 فوریه می‌پردازد، شما آزارهای افراد این دولت علیه زنان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
«این روندی که شاهد آن هستیم، به خودی خود خیلی پیچیده و خاص است. در گذشته، زنانی که از حامیان و پشتیبانان حکومت بودند و خود را محافظه‌کار می‌دانستند و به این باور داشتند که دولت آزادی استفاده از حجاب را به ارمغان آورده، اکنون با نوع دیگری از نا امیدی مواجه شده‌اند. در گفتگوهایی که در دو روز گذشته انجام داده‌ام، متوجه شدم که برخی از زنانی که قربانی این آزارها شده‌اند، گفته‌اند: “این کار را دولت با ما نکرده است. کسانی که این کار را کرده‌اند نمی‌توانند مأموران دولتی باشند.” آنها نمی‌پذیرند که “دولت”ی که مثل پدر به آن ایمان دارند و آن را مقدس می‌دانند، این ظلم‌ها را بر آنها روا دیده باشد. همان‌طور که می‌دانید، در ایدئولوژی محافظه‌کارانه راست، دولت مقدس تلقی می‌شود. در حالی که دولت سازمانی است که برای فراهم آوردن زندگی مشترک بر اساس تقسیم کار در چارچوب قوانین مشخص تأسیس شده است. آنچه مقدس است، حق زندگی، کرامت انسانی و خود انسان است…»
در پایان، با وجود چنین واقعیت دهشت انگیزی، می‌بینیم که هیچ رسانه و سیاستمداری، از جمله رسانه ها و شخصیت های اپوزیسیون و دولت، به این موضوع نپرداخته است. شما این وضعیت را به چه چیزی مرتبط می‌دانید؟ در نهایت، ما با نقض حقوق بشر روبه‌رو هستیم.
«من این را به ناتوانی واقعی در دموکراتیک بودن و عدم پذیرش کرامت و شرف انسانی مربوط می‌دانم. احزاب شعارگرا، سازمان‌های شعارگرا، رسانه‌هایی که شعارهایی که به آنها داده شده را به عنوان خبر ارائه می‌دهند. این واقعیتی است که ما با آن مواجه‌ایم. نام‌ها و مکان‌های فیزیکی وجود دارد، اما تلاش انسان‌محور وجود ندارد. در حالی که صدها واقعه نشان داده است که اگر حتی یک نفر هم امنیت نداشته باشد، هیچ‌کس امنیت نخواهد داشت. دو هفته از انتشار گزارش می‌گذرد. در دو روز گذشته، مصاحبه‌ای که با KHK TV داشتم تأثیر قابل توجهی در فضای مجازی ایجاد کرده است. با این حال، احزاب سیاسی، کانون‌های وکلا، انجمن‌ها، اتحادیه‌ها و رسانه‌هایی که به این موضوع نپرداخته‌اند باید ابتدا با خودشان رو راست باشند. تا زمانی که هرکس از نژادپرستی ای اسیر آن است، رها نشود و دست کم برای رها شدن از آن تلاش نکند، دولت های ضد دموکراتیک به قربانی کردن آدم ها ادامه خواهند داد و به عبارت دیگر ما همگی همچنان قربانی می شویم.»
*این مصاحبه با کمترین دخل و تصرفی از پایگاه اینترنتی خبرگزاری ژن نیوز به فارسی برگردانده شده است.
منبع: خبرگزاری ژن نیوز
برگردان به فارسی: خبرگزاری کردپرس – سرویس ترکیه