انفجارهای اخیر در پیجرهای حزبالله لبنان، به عنوان یک رویداد مهم و نگرانکننده در صحنه سیاسی و امنیتی لبنان و منطقه غرب آسیا مطرح شده است. این وقایع هم در داخل لبنان و هم در مرزهای مشترک با اسرائیل رخ داده و بر تنشهای دیرینه میان حزبالله و اسرائیل افزوده است. در این تحلیل، به بررسی رویدادهای مربوط به این انفجارها و تأثیرات احتمالی آنها میپردازیم.
به دنبال انفجار هزاران دستگاه بیسیم و پیجر در روزهای سهشنبه و چهارشنبه، مقامات لبنانی حمل این دستگاهها از طریق فرودگاه بینالمللی بیروت را تا اطلاع ثانوی ممنوع کردند.
به گزارش رویترز اداره هوانوردی غیرنظامی لبنان روز پنجشنبه ٢٩ شهریور از خطوط هوایی فعال در بیروت خواست به مسافران اطلاع دهند که تا اطلاع ثانوی بردن دستگاههای بیسیم و پیجر ممنوع است.
خبرگزاری دولتی ملی لبنان گزارش داد که پست هوایی چنین وسایلی نیز ممنوع شده است.
بر اثر انفجار پیجرها و بیسیمهای اعضای حزب الله در دو موج حمله که در روزهای سه شنبه و چهارشنبه صورت گرفت دست کم ۳۷ نفر کشته و بیش از ۳هزار نفر زخمی شدند.
لبنان حزب الله میگویند اسرائیل این حمله را انجام داده است. حزب الله سالانه میلیونها دلار از جمهوری اسلامی ایران کمک میگیرد.
اسرائیل مسئولیت حملات اخیر را بر عهده نگرفته است.
ارتش لبنان روز پنجشنبه اعلام کرد که پیجرها و دستگاه های مخابراتی مشکوک را در انفجارهای کنترل شده در مناطق مختلف منهدم میکند. ارتش لبنان از شهروندان خواست در صورت مشاهده هرگونه وسیله مشکوک گزارش دهند.
جمهوری اسلامی مدعی است که در خاورمیانه گروه نیابتی ندارد. با این حال سفیر جمهوری اسلامی در بیروت نیز بر اثر انفجار پیجرهای مورد استفاده حزبالله مجروح شد.
از زمان حمله تروریستی ۷ اکتبر حماس به جنوب اسرائيل، حزبالله نیز خود را وارد جنگ کرد و از آن زمان بارها با شلیک راکت سعی کرده است به شمال اسرائيل حمله کند که این امر موجب شده است هزاران اسرائیلی خانههای خود در شمال این کشور را ترک کنند. اسرائیل گفته است به هر شکل ممکن، چه دیپلماتیک و چه نظامی، امنیت را در مناطق شمالی خود برقرار میکند. اسرائيل خواستار عقبنشینی حزبالله از مناطق مرزی لبنان با اسرائيل است.
تاکنون، تلاشهای دیپلماتیک برای عقبراندن حزبالله لبنان به آن سوی رودخانه لیطانی در ۳۰ کیلومتری مرز مشترک اسرائیل و لبنان بر اساس قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که پایانبخش جنگ ۳۴ روزه اسرائیل و حزبالله در تابستان سال ۱۳۸۵ بود، ناکام مانده است.
حزبالله لبنان در سال ۱۳۶۱ توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تاسیس شد. تاکنون چندین کشور، از جمله ایالات متحده، اسرائیل، آلمان، صربستان، لیتوانی، استونی، لتونی، و استرالیا کلیت این گروه را به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده است.
شناسایی کلیت حزبالله لبنان به عنوان یک سازمان تروریستی به مفهوم تفاوت قائل نشدن میان شاخه سیاسی با شاخه نظامی آن حزب و تروریست شناختن هر دو شاخه حزبالله است./صدای آمریکا
وقوع انفجارها:
انفجارهای اخیر در بین افسران و افراد و مراکز و پایگاههای حزبالله، به ویژه در مناطق جنوبی لبنان و مناطق تحت کنترل این گروه، بهوقوع پیوستهاند. به نظر میرسد این حملات عمدتاً به هدف ضربه زدن به زیرساختهای ارتباطی حزبالله انجام شده باشد. برخی منابع نظامی و امنیتی از دست داشتن احتمالی اسرائیل در این حملات سخن گفتهاند، اما هیچیک از طرفین بهطور رسمی مسئولیت را به عهده نگرفتهاند.
دلایل و انگیزههای احتمالی:
- فشار بر حزبالله: این انفجارها میتواند بخشی از تلاشهای اسرائیل یا دیگر بازیگران منطقهای باشد تا فشار بر حزبالله را افزایش دهند. حزبالله به عنوان یکی از قویترین گروههای نظامی غیر دولتی در خاورمیانه، تهدیدی جدی برای امنیت اسرائیل محسوب میشود و حملات اخیر ممکن است تلاشی برای کاهش توان نظامی این گروه باشد.
- افزایش تنشها در مرز لبنان و اسرائیل: در ماههای اخیر، مرزهای جنوبی لبنان شاهد افزایش تنشها میان حزبالله و اسرائیل بوده است. این تنشها میتواند به حملات متقابل و افزایش خشونتها منجر شود. انفجارهای اخیر ممکن است به عنوان پاسخی به برخی از فعالیتهای نظامی حزبالله در این منطقه تلقی شود.
- تقویت کنترل داخلی: حزبالله لبنان در سالهای اخیر به دلیل وضعیت اقتصادی و اجتماعی لبنان تحت فشار قرار گرفته است. این گروه به عنوان نیرویی با قدرت سیاسی و نظامی زیاد در لبنان فعالیت میکند، اما مشکلات داخلی لبنان میتواند این گروه را نیز تحت فشار قرار دهد. انفجارها ممکن است با هدف کاهش نفوذ و توانایی حزبالله در داخل لبنان و افزایش نارضایتی عمومی از این گروه انجام شده باشد.
تأثیرات احتمالی:
- افزایش خطر درگیریهای نظامی: این انفجارها ممکن است به گسترش درگیریهای نظامی بین حزبالله و اسرائیل منجر شود. هرچند دو طرف تمایلی به ورود به جنگی تمامعیار ندارند، اما این حوادث میتواند به تشدید خشونتها و حملات متقابل منجر شود.
- پیامدهای داخلی در لبنان: حزبالله در صحنه سیاسی لبنان نقش مهمی ایفا میکند و این انفجارها میتواند به تضعیف یا تقویت مواضع این گروه در داخل لبنان منجر شود. اگر حزبالله به عنوان قربانی حملات خارجی شناخته شود، ممکن است حمایت داخلی بیشتری کسب کند.
جمعبندی:
انفجارهای اخیر در پیجرهای حزبالله میتواند بخشی از یک استراتژی گسترده برای تضعیف این گروه در سطوح نظامی و سیاسی باشد. در حالی که نشانههایی از دخالت اسرائیل در این حملات وجود دارد، هنوز مسئولیت رسمی بر عهده کسی گذاشته نشده است. این وقایع بدون شک بر تنشهای منطقهای و داخلی تأثیر خواهد گذاشت و ممکن است به تشدید درگیریها در مرز لبنان و اسرائیل منجر شود. حزبالله نیز باید با چالشهای ناشی از این حملات، بهویژه در زمینه حفظ توان نظامی و مدیریت روابط داخلی و منطقهای خود، روبرو شود.