دیدار روز جمعه ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین با دونالد ترامپ همتای آمریکایی‌اش به مشاجره‌ای لفظی بین دو رهبر و جی‌دی ونس، معاون رئیس جمهور آمریکا بدل شده و رئیس جمهور ایالات متحده به آقای زلنسکی هشدار داده که یا «توافق کن یا روی کمک ما حساب نکن.»
آقای زلنسکی در دیدار با همتای آمریکایی خود گفته است که نباید با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه «هیچ سازشی» صورت بگیرد و خواستار «تضمین» برای شروع مذاکرات صلح شد.
آقای ترامپ تایید کرد که آمریکا به اوکراین سلاح خواهد داد، اما گفت امیدوار است که با رسیدن به صلح نیازی به سلاح بیشتر نباشد. او در عین حال درباره «قمار با جنگ جهانی سوم» به آقای زلنسکی هشدار داد.
آقای زلنسکی امیدوار بود در میانه مذاکرات آمریکا و روسیه موفق به جلب نوعی ضمانت امنیتی برای کشورش شود. او می‌خواهد این ضمانت مبنای هر گونه توافق صلح باشد که به مذاکره گذاشته خواهد شد.
جی‌دی ونس، معاون رئیس جمهور آمریکا هم در این دیدار به آقای زلنسکی گفت که «تو در این دیدار حتی یکبار هم از آمریکا بابت کمک‌هایش تشکر نکردی.»
این کمک‌ها در دوران ریاست جمهوری جو بایدن تصویب شده و جی‌دی ونس به عنوان سناتور از مخالفان آن بود.
ترامپ پس از آن خطاب به رسانه‌هایی که در دیدار حضور داشتند گفت «بسیار خوب است که مردم آمریکا این دیدار را می‌بینند.»
پس از این دیدار آقای ترامپ در شبکه اجتماعی خودش نوشت: «ما امروز یک جلسه بسیار معنادار در کاخ سفید داشتیم … من به این نتیجه رسیده‌ام که رئیس‌جمهور زلنسکی در صورت کمک‌های آمریکا برای صلح آماده نیست، زیرا او احساس می‌کند کمک‌های ما به او مزیت بزرگی در مذاکرات می‌دهد. آمریکا به دنبال چنین چیزی نیست … هر زمان او آماده صلح بود، می‌تواند به کاخ سفید بازگردد.»
شبکه سی‌بی‌اس آمریکا گزارش داده است که بعد از این دیدار پرتنش، مایک والتز مشاور امنیت ملی آمریکا و مارکو روبیو وزیر خارجه از هیات اوکراینی خواستند کاخ سفید را ترک کنند.
قرار بود دو رهبر یک کنفرانس خبری برگزار کنند که این کنفرانس لغو شد.
رئیس جمهور اوکراین در ملاقات با آقای ترامپ عکس‌هایی از خشونت‌های جنگ را به او نشان داد و گفت: «فکر می‌کنم رئیس‌جمهور در کنار ما است.»
دونالد ترامپ در پاسخ به خبرنگار بی‌بی‌سی درباره ارسال سلاح به اوکراین تایید کرد که آمریکا به اوکراین تسلیحات خواهد فرستاد.
آقای ترامپ گفت: «فرستادن سلاح مد نظر ما نیست، پایان دادن به جنگ مد نظر ما است.»
او درباره ارسال سلاح گفت: «پاسخ بله است. اما امیدواریم که ناچار نباشیم خیلی سلاح بفرستیم چون چشم به این داریم که به سرعت خاتمه‌اش دهیم.»
دو رهبر پیش از ورود به محل دیدارشان در برابر دوربین‌ها دست یکدیگر را به گرمی فشردند، هرچند خبرنگاران می‌گویند دست دادن آقای ترامپ با آقای زلنسکی کوتاهتر از دست دادنش با امانوئل مکرون و کی‌یر استارمر بود.
پیش از آن که آقایان ترامپ و زلنسکی وارد کاخ سفید شوند خبرنگاران از رئیس‌جمهور آمریکا پرسیدند چه پیامی برای ولادیمیر پوتین دارد، که آقای ترامپ سوال آنان را بی‌پاسخ گذاشت.
گزارش شده که هنگام ورود به ساختمان آقای ترامپ در اظهارنظری که به نظر می‌رسید به آقای زلنسکی اشاره دارد، خطاب به خبرنگاران درباره او گفت: «حسابی تیپ زده است.»
ترامپ ساعاتی بعد از این دیدار متشنج زمانی که درحال ترک کاخ سفید به سوی فلوریدا بود در گفتگو با خبرنگاران مدعی شد که زلنسکی می‌خواهد «همین حالا» به کاخ سفید برگردد اما این زمان مناسبی برای ترامپ نیست.
او افزود که امکان آتش‌بس «فوری» وجود دارد.
همزمان با این سخنان گزارش شد که روسیه با پهپاد به خارکیف، دومین شهر بزرگ اوکراین، حمله کرده است. ایهور ترِخوف شهردار خارکیف گفت که به مرکز مسکونی شهر حمله شده و یک بیمارستان آتش گرفته است. هنوز آمار کشته یا زخمی‌های این حمله روشن نیست.
واکنش‌ها: «جهان آزاد نیازمند یک رهبر تازه است»
کایا کالاس در دیداری با زلنسکی
شماری از متحدان اروپایی اوکراین به سرعت بر ادامه حمایت خود از این کشور تاکید کرده‌اند.
امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه گفت: «متجاوز روسیه است و مردم اوکراین مورد تعرض قرار گرفته‌اند. فکر می‌کنم کمک به اوکراین برای همه ما کار درستی بوده… و ادامه آن درست خواهد بود.»
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپایی، خطاب به زلنسکی در ایکس نوشت: «رئیس جمهور عزیز شما هرگز تنها نیستید… ما برای یک صلح عادلانه و پایدار به همکاری با شما ادامه خواهیم داد.»
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، هم در توییتی در شبکه ایکس نوشت: «اوکراین اروپاست! ما در کنار اوکراین می‌ایستیم. ما حمایت از اوکراین را افزایش خواهیم داد تا بتوانند به نبرد با متجاوز ادامه دهند. امروز، کاملا روشن شد که جهان آزاد نیازمند یک رهبر تازه است. این به عهده ما اروپایی‌هاست که از پس این چالش برآییم.»
جاستین ترودو نخست وزیر کانادا نوشت: «روسیه در اقدامی غیرقانونی و غیرقابل توجیه به اوکراین حمله کرد. اوکراینی‌ها برای سه سال است که با شجاعت و مقاومت جنگیده‌اند. نبرد آنها برای دمکراسی، آزادی و خودمختاری نبردی است که برای همه ما اهمیت دارد. کانادا همچنان در کنار اوکراین و اوکراینی‌ها می‌ایستد تا به یک صلح عادلانه و پایدار برسند.
از طرف دیگر دمیتری مدوِدِف، معاون شورای امنیت روسیه، از ترامپ تمجید کرده و گفته است که زلنسکی «بالاخره در کاخ سفید سر جای خود نشانده شد.»
ویکتور اوربان، نخست وزیر مجارستان، هم گفت که رئیس جمهور آمریکا «شجاعانه پای صلح ایستاد، حتی وقتی که هضم آن برای خیلی‌ها دشوار بود.»
زلنسکی هم تعداد زیادی پیام تشکر برای کسانی که از اوکراین حمایت کرده‌اند پست کرده است.
او حداقل ۲۰ بار در واکنش به این پیام‌ها از جمله در واکنش به امانوئل مکرون، دونالد توسک رهبر لهستان و دیک اسخوف نخست وزیر هلند نوشت: «از حمایت شما سپاسگزارم.»
او پیشتر در پیام‌هایی در شبکه ایکس چندین بار از همتای آمریکایی خود و مردم آمریکا تشکر کرده بود.
در تازه‌ترین واکنش دفتر نخست وزیر بریتانیا در بیانیه‌ای نوشت: «نخست وزیر امشب با رئیس جمهور ترامپ و رئیس جمهور زلنسکی هر دو صحبت کرده است.»
«او بر حمایت تزلزل‌ناپذیر خود از اوکراین تاکید می‌کند، و هرچه در توان دارد برای یافتن راهی به سوی یک صلح پایدار براساس حق حاکمیت ملی و امنیت برای اوکراین انجام می‌دهد.»
«نخست وزیر با اشتیاق منتظر است روز یکشنبه میزان رهبران جهان از جمله رئیس جمهور زلنسکی باشد.»
اظهارات تازه زلنسکی در مصاحبه با فاکس
زلنسکی بعد از دیدار با ترامپ در مصاحبه‌ای با شبکه فاکس نیوز که عمدتا دیدگاه‌های محافظه‌کاران را در آمریکا منعکس می‌کند و در میان هواداران ترامپ بینندگان زیادی دارد شرکت کرد.
برِت بایر، مجری فاکس، از او پرسید آیا اوکراین می‌تواند بدون ادامه حمایت آمریکا روسیه را پس بزند.
زلنسکی جواب داد: «برای ما سخت خواهد بود، برای همین است که اینجا هستم» اما افزود که اوکراین نمیتواند آزادی خود را از دست بدهد.
او گفت: «روس‌ها وارد سرزمین و خانه‌های ما شدند… شمار زیادی از مردم ما را کشته‌اند. این که به راحتی از یاد ببریم، و بگوییم پوتین مردی عالی است، نه.»
او گفت که برای دیپلماسی با روسیه آمادگی دارد اما زمانی که آمریکا ضمانت‌های امنیتی لازم را برای آینده به اوکراین داده باشد.
زلنسکی در واکنش به این سوال که آیا باید از ترامپ عذرخواهی کند گفت مطمئن نیست «مرتکب اشتباهی شده» باشد که بخواهد برای آن پوزش بخواهد.
اما او از این فرصت استفاده کرد و از مردم آمریکا و دونالد ترامپ تشکر کرد: «من به رئیس جمهور احترام می‌گذارم و به مردم آمریکا احترام می‌گذارم.»
رئیس جمهور اوکراین گفت که مشاجره میان او و مقام‌های آمریکایی در کاخ سفید اتفاق «خوبی نبود» اما گفت که مطمئن است که روابط با ترامپ قابل ترمیم است.
او گفت «چون این رابطه فقط بین دو رئیس جمهور نیست. این یک رابطه تاریخی و قوی میان مردم دو کشور است.»
همچنین از او سوال شد که آیا کناره‌گیری خواهد کرد که جواب داد فکر خوبی نیست: «این تصمیمی است که فقط مردم اوکراین می‌توانند بگیرند.»
پیشتر سناتور لیندزی گراهام که به ترامپ نزدیک است خواستار کناره‌گیری زلنسکی شده بود.
او در پایان مصاحبه گفت: «ما قدردان هستیم و برای این (اتفاق) متاسفم» و افزود که اوکراین خواهان روابطی قوی با آمریکاست.
واکنش دموکرات‌ها: «ترامپ و ونس درحال اجرای دسیسه پوتین»
زلنسکی قبلا در کنگره آمریکا سخنرانی کرده است
دموکرات‌ها در کنگره درحال نشان دادن واکنش به تحولات کاخ سفید بوده‌اند که حاکی از این است که به اعتقاد آنها ترامپ و ونس برای کمک به پوتین یا برانگیختن تحسین او به زلنسکی حمله کرده‌اند.
چاک شومر، رهبر دموکرات‌ها در سنا در شبکه ایکس نوشت: «ترامپ و ونس مشغول اجرای دسیسه‌های پوتین هستند. دموکرات‌های سنا هرگز دست از نبرد برای آزادی و دمکراسی نخواهند کشید.»
حکیم جفریز بلندپایه‌ترین دموکرات مجلس نمایندگان: «دیدار امروز کاخ سفید با رئیس جمهور اوکراین هولناک بود و فقط ولادیمیر پوتین که یک دیکتاتور بی‌رحم است را جسورتر خواهد کرد. ایالات متحده نباید به تجاوز روسیه پاداش و به مماشات با پوتین ادامه دهد.»
سناتور جین شهین، بلندپایه‌ترین عضو حزب دموکرات در کمیته روابط خارجی، به یک خبرنگار گفت: «مایه تشویش است که رئیس جمهور… از تعهدی که در قبال اوکراین داریم عقب نشینی می‌کند، و به نظر نمی‌رسد درک کند که ولادیمیر پوتین چه دیکتاتور آدم کشی است.»
گریگوری میکس، عضو ارشد حزب دموکرات در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان: «رفتار امروز ترامپ رهبری آمریکا را تضعیف کرد و دشمنان ما را جسورتر کرد. او هم آبروی خودش را برد هم حزبش را، و به چند نسل مردم آمریکا که برای منزلت آمریکا جنگیده‌اند و جان باخته‌اند اهانت کرد. این پرزیدنت زلنسکی نبود که در کاخ سفید به ایالات متحده توهین کرد. دونالد ترامپ بود.»
سناتور تمی داکوورت، سرباز سابق جنگ: «حمله به شریک دمکراتیک ما در جهت منافع یک دیکتاتور مستبد. ترامپ مایه شرمساری ملی است.»
سناتور کریس مورفی، عضو کمیته روابط خارجی که تندترین انتقادها را به ترامپ داشته در ایکس نوشت: «آنچه در کاخ سفید اتفاق افتاد یک شبیخون برنامه‌ریزی شده بود، که هدف آن کمک به دیکتاتور بی‌رحم روسیه و آسیب زدن به امنیت آمریکا بود. ترامپ تبدیل به سگ حرف‌شنوی پوتین شده است، و درحالی که آمریکا به جای نظام‌های دمکراتیک جانب دیکتاتورها را می‌گیرد، قدرت آمریکا در سطح جهان درحال افول است.»
ستایش ترامپ از زلنسکی پیش از دیدار با او
دونالد ترامپ پیش از دیدار با آقای زلنسکی گفت که «احترام زیادی» برای او قائل است.
رئیس جمهور آمریکا روز پنجشنبه در پاسخ به این سوال بی‌بی‌سی که آیا به خاطر «دیکتاتور» خواندن ولودیمیر زلنسکی از او عذرخواهی خواهد کرد، گفت که باورش نمی‌شود از چنین عبارتی استفاده کرده و رهبر اوکراین را به عنوان یک فرد «خیلی شجاع» ستود.
ترامپ بعد از گفتگو با کی‌یر استارمر، نخست وزیر بریتانیا در کاخ سفید، در یک کنفرانس خبری درباره پایان جنگ میان اوکراین و روسیه صحبت می‌کرد.
او پیش‌بینی کرد که روز جمعه «دیدار خیلی خوبی» با زلنسکی داشته باشد، و گفت که تلاش‌ها برای رسیدن به صلح «به سرعت جلو می‌رود.»
دیدارهای این هفته درحالی صورت می‌گیرد که دولت ترامپ با برگزاری اولین مذاکرات سطح بالا با مسکو، باعث شوک متحدان غربی خود شد. رهبران روسیه از زمان حمله به اوکراین در انزوا بوده‌اند.
رئیس جمهور جدید آمریکا حتی یک بار ظاهرا زلنسکی را به خاطر شروع جنگ مقصر شناخت و او را سرزنش کرد که چرا زودتر گفتگوهای صلح را شروع نکرده است.
او سه‌شنبه هفته قبل گفت: «شما سه سال آنجا بوده‌اید. باید به آن پایان می‌دادید… هرگز نباید آن را شروع می‌کردید. می‌توانستید به توافق برسید.»
اما او روز پنجشنبه به خبرنگارانی که درباره گفتگو با زلنسکی سوال کردند گفت: «فکر می‌کنم فردا صبح دیدار خیلی خوبی داشته باشیم. ما خیلی خوب با هم کنار خواهیم آمد.»
کریس مِیسون، خبرنگار بی‌بی‌سی، از او پرسید آیا هنوز فکر می‌کند زلنسکی یک «دیکتاتور» است، که پاسخ داد: «من این را گفتم؟ باورم نمی‌شود که چنین حرفی زده‌ام.»
آقای ترامپ روز پنجشنبه در پاسخ به سوالات در این باره فقط گفت که «پذیرای خیلی چیزهاست» اما گفت اول می‌خواهد روسیه و اوکراین را نسبت به یک توافق قانع کند و بعد درباره تدابیری که برای اجرای آن لازم است تصمیم گرفته شود.
انتظار می‌رود زلنسکی در جریان بازدید روز جمعه از واشنگتن موافقتنامه‌ای را امضا کند که معادن فلزات کمیاب خاکی اوکراین را در دسترس آمریکا قرار می‌دهد.
ترامپ و استارمر روز پنجشنبه در کاخ سفید دیدار کردند
ترامپ گفت که شاید حضور شرکت‌های معدنی آمریکا در اوکراین به عنوان یک بازدارنده علیه حملات آینده روسیه به اوکراین عمل کند.
نخست وزیر بریتانیا پیشتر گفت که این کشور حاضر است بعد از پایان جنگ نیروهایش را به عنوان ماموران حافظ صلح به اوکراین اعزام کند، به شرطی که آمریکا، عضو ممتاز ناتو، ضمانت‌هایی ارائه کند.
رئیس جمهور آمریکا در پاسخ به این سوال که اگر صلحبانان بریتانیایی هدف حمله روسیه قرار گرفتند آمریکا به کمک خواهد آمد گفت: «بریتانیا سربازان فوق‌العاده‌ای دارد، ارتشی فوق‌العاده و می‌تواند مراقب خودش باشد. اما اگر به کمک نیاز داشت، من همیشه با بریتانیا خواهم بود، اوکی؟».
ماده ۵ ناتو تصرح می‌کند که اگر یک عضو این سازمان هدف حمله قرار گیرد، باقی اعضا به کمک آن خواهند رفت.
کی‌یر استارمر با تمجید از «تعهد شخصی» آقای ترامپ برای برقراری صلح در اوکراین گفت که بریتانیا «آماده است در حمایت از چنین توافقی سربازانش را در زمین و هواپیماهایش را در آسمان مستقر کند.»
او گفت: «ما اکنون بر خاتمه این جنگ وحشیانه در اوکراین به شکلی که دوام داشته باشد متمرکزیم.»
اما او افزود که نباید به توافق صلحی رسید که «به تعرض‌کننده پاداش می‌دهد یا باعث تشویق رژیم‌هایی مثل ایران می‌شود.»
یک خبرنگار از او پرسید که آیا ولادیمیر پوتین قابل اعتماد است، که نخست وزیر بریتانیا جواب داد دیدگاهش درباره رئیس جمهور روسیه به خوبی شناخته شده است.
وقتی از ترامپ سوال شده که چرا به نظر می‌رسد به پوتین اعتماد دارد گفت: «من خیلی‌ها را می‌شناسم که خواهید گفت ممکن نیست هرگز شما را فریب دهند، و اینها بدترین آدم‌های دنیا هستند.»
«افراد دیگری را هم می‌شناسم که ضمانت خواهید کرد شما را فریب می‌دهند، اما می‌دانید چیست، کاملا شریف هستند، بنابراین هیچ وقت نمی‌دانید که چه نصیب شما می‌شود.»
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، که قرار بود روز چهارشنبه در واشنگتن با وزیر خارجه آمریکا دیدار کند – اما مارکو روبیو دیدار را «به دلیل تداخل برنامه‌ها» لغو کرد – به بی‌بی‌سی گفت که پوتین و روسیه «خواهان صلح نیستند.»
سربازان اوکراینی در حال آموزش در نزدیکی خط مقدم در روز پنجشنبه
او افزود: «برای اینکه هر توافق صلحی موثر باشد، نیازمند همراهی اروپایی‌ها و اوکراینی‌هاست.»
زلنسکی که در راه آمریکاست روز پنجشنبه در فرودگاه شانون جمهوری ایرلند توقف کرد تا با نخست وزیر ایرلند، مایکل مارتین، ملاقات کند.
او بعدا گفت: «ما در مورد گام‌های لازم برای پایان جنگ با یک صلح تضمین شده برای اوکراین و کل اروپا بحث کردیم.»
در سال ۲۰۱۴ بعد از سرنگونی رئیس جمهور اوکراین که طرفدار روسیه بود، مسکو شبه جزیره کریمه در دریای سیاه را به سرزمین خود ضمیمه کرد و از شورشیان جدایی‌طلب در شرق اوکراین در یک جنگ خونین با دولت این کشور حمایت کرد.
این درگیری با حمله روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ به یک جنگ تمام عیار تبدیل شد.
تخمین زده می‌شود که صدها هزار نفر که بیشتر آنها سرباز هستند کشته یا زخمی شده‌اند و میلیون‌ها غیرنظامی اوکراینی از جنگ گریخته‌اند.
روسیه علاوه بر کریمه، بخش‌هایی از چهار منطقه دیگر – دونتسک، لوهانسک، زاپوریژیا و خرسون – را اشغال کرده است.
کرملین روز پنجشنبه هشدار داد که روسیه به عنوان بخشی از توافق صلح، هیچ امتیاز ارضی به اوکراین نخواهد داد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین به خبرنگاران گفت: «تمامی سرزمین‌هایی که به تابعیت فدراسیون روسیه در آمده‌اند… بخشی جدایی‌ناپذیر از کشور ما، روسیه، هستند. این یک واقعیت کاملا غیرقابل انکار و غیرقابل مذاکره است.»
در تحولی دیگر مقام‌های روسیه و آمریکا روز پنجشنبه در شهر استانبول ترکیه دیدار کردند تا درباره بازسازی روابط دیپلماتیک گفتگو کنند.
این دو قدرت هسته‌ای در دوران ریاست جمهوری جو بایدن کارکنان سفارت یکدیگر را اخراج کردند.
بی بی سی