اردن روز چهارشنبه اخوانالمسلمین، برجستهترین گروه مخالف در این کشور، را غیرقانونی اعلام کرد و داراییهای آن را مصادره نمود. این اقدام پس از آن صورت گرفت که برخی از اعضای این گروه به ارتباط با طرح خرابکاری متهم شدند. مازن الفرایه، وزیر کشور اردن، این خبر را اعلام کرد.
اخوانالمسلمین که دههها بهصورت قانونی در اردن فعالیت داشته و حمایت گسترده مردمی در مراکز شهری و دفاتر متعدد در سراسر کشور دارد، هنوز واکنشی به این تصمیم نشان نداده است.
هفته گذشته، اردن اعلام کرد ۱۶ عضو اخوانالمسلمین را دستگیر کرده است. این افراد متهم به آموزش و تأمین مالی در لبنان و برنامهریزی برای حملات با استفاده از موشک و پهپاد در داخل اردن هستند. همچنین اردن یک طرح خنثیشده در سال ۲۰۲۴ را به یک سلول اخوانالمسلمین نسبت داد.
مازن الفرایه، وزیر کشور اردن، اظهار داشت که تمامی فعالیتهای این گروه ممنوع خواهد بود و هرگونه تبلیغ ایدئولوژی آنها طبق قانون پیگیری میشود. این ممنوعیت شامل انتشار هرگونه محتوای مرتبط با گروه و بسته شدن و مصادره تمامی دفاتر و اموال آن است.
دهها نیروی امنیتی به دستور دادستان عمومی به دفاتر اخوانالمسلمین یورش بردند و شروع به جستجوی اسناد کردند. مقامات اعلام کردند برخی اسناد پیشتر حذف یا نابود شدهاند، ظاهراً برای پنهان کردن شواهد.
اخوانالمسلمین، یکی از قدیمیترین و تأثیرگذارترین جنبشهای اسلامگرا در جهان عرب، هرگونه ارتباط با طرح ادعایی را رد کرده اما اذعان داشته که برخی اعضا ممکن است بهصورت فردی در قاچاق سلاح به فلسطینیان در کرانه باختری اشغالی مشارکت داشته باشند.
مخالفان اخوانالمسلمین، که در اکثر کشورهای عربی غیرقانونی است، آن را یک گروه تروریستی خطرناک میدانند که باید سرکوب شود. این جنبش اما ادعا میکند دههها پیش خشونت را کنار گذاشته و از طریق مسالمتآمیز به دنبال تحقق دیدگاه اسلامگرایانه خود است.
جدایی نهایی
محمد خیر رواشده، تحلیلگر سیاسی، اظهار داشت: «امروز دیگر هیچ پرچمی به نام اخوانالمسلمین وجود ندارد. این اقدام، جدایی نهایی بین دولت و اخوانالمسلمین را پس از دههها نوسان بین همکاری و تحمل حضور آنها، رقم میزند.»
رواشده افزود که انتظار میرود مقامات اردنی اقدامات بیشتری برای ریشهکن کردن اخوانالمسلمین انجام دهند.
بازوی سیاسی این جنبش در اردن، جبهه عمل اسلامی، پس از انتخابات پارلمانی سپتامبر گذشته به بزرگترین گروه سیاسی در پارلمان تبدیل شد، هرچند اکثر کرسیها همچنان در اختیار حامیان دولت است.
دفاتر جبهه عمل اسلامی نیز مورد یورش قرار گرفت و اسناد آنها ضبط شد. یک منبع امنیتی به رویترز گفت این اقدام میتواند نشانهای از آغاز سرکوب گستردهتری باشد که ممکن است به انحلال این حزب منجر شود.
این منبع افزود که چنین اقدامی احتمالاً در صورت اثبات ارتباط سازمانی اعضای جبهه با اخوانالمسلمین در طرح ادعایی دنبال خواهد شد.
وائل سقا، رئیس جبهه عمل اسلامی، هرگونه ارتباط سازمانی با اخوانالمسلمین را رد کرد و گفت این گروه یک حزب سیاسی مستقل و قانونمدار است.
وزیر کشور اردن اعلام کرد اعضای اخوانالمسلمین برای حمله به اهداف امنیتی و مکانهای حساس در اردن برنامهریزی کرده بودند تا کشور را بیثبات کنند، اما اهداف مشخصی را ذکر نکرد.
نیروهای امنیتی هفته گذشته اعلام کردند یک کارگاه تولید موشک و یک کارخانه پهپاد کشف کردهاند که در آن موشکهای کوتاهبرد در حال توسعه بودند و دستکم یک موشک آماده پرتاب بود.
در کشوری که احساسات ضداسرائیلی در آن بالاست، اعضای اخوانالمسلمین برخی از بزرگترین تظاهرات منطقهای را در حمایت از حماس، متحد ایدئولوژیک خود، رهبری کردهاند. مخالفان آنها میگویند این اقدامات به افزایش محبوبیت اخوانالمسلمین کمک کرده است.
اردن، مانند برخی از کشورهای همسایه که به دنبال محدود کردن اسلام سیاسی هستند، در دو سال گذشته محدودیتهایی بر اخوانالمسلمین اعمال کرده و برخی فعالیتهای آن را ممنوع کرده و مخالفان سرسخت دولت را دستگیر کرده است.
گروههای بینالمللی حقوق بشر میگویند در چهار سال گذشته، مقامات اردنی آزار و اذیت مخالفان سیاسی و شهروندان عادی را با استفاده از مجموعهای از قوانین برای ساکت کردن صداهای منتقد تشدید کردهاند.
دولت اردن اما میگوید سخنرانی عمومی را تا زمانی که به خشونت منجر نشود، تحمل میکند.
سلیمان الخالدی / رویترز