عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران در پایان روز نخست دور دوم مذاکرات کمیسیون مشترک برجام در وین پایتخت اتریش گفت، در این مرحله از مذاکرات ضروری است که فهرست تحریمهایی که آمریکا میبایست رفع کند و اقداماتی که ایران باید انجام دهد، مشخص شود.
دور دوم نشست کمیسیون مشترک توافق هستهای موسوم برجام روز پنجشنبه ۲۶ فروردین با حضور نمایندگان ایران، روسیه، چین، فرانسه، آلمان و بریتانیا برگزار شد.
در ادامه نیز مذاکره کننده ارشد آمریکایی با نمایندگان کشورهای عضو برجام (به غیر از ایران) برای نخستین بار نشستی غیر رسمی برگزار کرد.
عباس عراقچی به شبکه «پرس تی وی» گفت، اگر آمریکا قصدی واقعی، حسن نیت و جدیت داشته باشد، مسیر مشخص است، آنها باید تحریمها را بردارند. ما نیاز به لیست تحریمها داریم و کار ما در این دور از مذاکرات میبایست (تهیه) فهرست تحریمها باشد. بدون داشتن چنین لیستی ما نمیتوانیم پیشرفت کنیم.
مذاکره کننده ارشد ایران در وین تصریح کرد، همزمان ما آمادهایم که فهرست مشابهای از سایتهای هستهای و اقداماتی که ایران میبایست انجام دهد، تهیه کنیم.
عباس عراقچی همچنین گفت، با چنین دستور کاری، کمیسیون مشترک تصمیم گرفت که وظیفه دو کارگروه رفع تحریمها و هستهای را مشخص کند که کار خود را امروز عصر از سر بگیرند و دو فهرست اقدامات هستهای و تحریمهایی که باید رفع شوند را هرچه زودتر تهیه کنند.
مذاکره کننده ارشد ایران در خصوص فضای این دور از مذاکرات تصریح کرد، نمیتوانم بگویم که خوشبین هستم، اما فکر میکنم در مسیر خوبی قرار داریم.اگرچه تأثیرات منفی تحولات روزهای گذشته را داشتیم و باید به نوعی آن را مدیریت کنیم.
عباس عراقچی در ادامه اضافه کرد، لیست تحریمها باید شامل اشخاص ثالثی باشد که به دلیل همکاری با ایران تحریم شدهاند.
هفته گذشته دور تازه نشست کمیسیون مشترک برجام برای احیا این توافق در وین برگزار شد. اما به گفته یک دیپلمات آمریکایی در جریان این مذاکرات فهرستی از تحریمها یا اقدامات هستهای مبادله نشد، بلکه طرفین درباره «اصول» تبادل نظر کردند.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در این مذاکرات نیز پس از پایان نشست کمیسیون مشترک برجام در روز پنجشنبه، گفت که «فضای عمومی» روز اول این مذاکرات را مثبت ارزیابی میکند.
دیپلماتهای ارشد غربی هم به وال استریت جورنال گفتهاند، نشانهای از تحرک در این دور مذاکرات در پشت درهای بسته مشاهده میکنند. اکنون خواستی برای ورود به (مسایل مشخص) و جزئیات وجود دارد و ایران واقع بینی بیشتر در خصوص تحریمها در پیش گرفته است.
«پیشنهاد آمریکا»
در همین حال، نشریه فارین پالیسی روز پنجشنبه گزارش داده است که رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و مذاکره کننده ارشد آمریکا در وین، در حال تدوین یک نقشه راه پیشنهادی برای احیا توافق برجام و بازگشت ایالات متحده و ایران به تعهدات برجامی است.
منابع نزدیک به مذاکره کنندگان آمریکایی و اروپایی به این نشریه گفتهاند، انتظار میرود رابرت مالی به تهران یک بسته پیشنهادی ارائه کند که بر مبنای آن ایران در ازای لغو بخشی از تحریمها به تعهدات برجامی خود بازگردد، اما رفع تحریمها به اندازهای نباشد که باعث شود که سیاستمداران افراطی در داخل آمریکا از جمله دموکراتها دولت جو بایدن را مورد حمله قرار دهند.
این دور از مذاکرات برای احیای برجام در وین با هدف بازگشت ایالات متحده و ایران به تعهدات خود در چارچوب این توافق برگزار میشود.
به رغم این که دولت بایدن ابراز تمایل کرده است که برجام برگردد، اما هنوز اختلاف بر سر چگونگی بازگشت به تعهدات باقی مانده است.
ایران میگوید که ایالات متحده باید «۱۵۰۰ تحریم» دوره دونالد ترامپ را لغو کند ولی آمریکا گفته که آماده است تحریمهای ناسازگار با برجام را لغو کند.
آمریکا به صورت غیرمستقیم در مذاکرات برای احیای برجام در وین حضور دارد.در همین راستا، دیپلماتهای اروپایی محتوای این مذاکرات را به آنها منتقل میکنند.
یک مقام ارشد آمریکایی هفته گذشته با انتقاد فقدان گفتوگوی مستقیم بین نمایندگان آمریکا و ایران در این مذاکرات گفته بود، اینکه ایران آماده گفتوگوی مستقیم با مقامهای آمریکایی نیست، کار را برای دیپلماتها سختتر میکند، اما واشینگتن برای نشستن بر سر میز گفتوگوی مستقیم با تهران، «هزینه» نخواهد داد.
بر اساس توافق هستهای بین ایران و شش قدرت جهانی موسوم به برجام در سال ۱۳۹۴، ایران پذیرفت بسیاری از فعالیتهای اتمی خود را متوقف کند و در مقابل، تحریمهای بینالمللی علیه آن لغو یا تعلیق شود.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا، در اردیبهشت ۱۳۹۷ با خروج از برجام، خواستار توافق گستردهتری با ایران بود که بتواند علاوه بر اصلاح این توافق، فعالیتهای منطقهای و برنامه موشکی ایران را نیز در بر بگیرد.
در همین راستا، دولت دونالد ترامپ برای آوردن ایران به پای میز مذاکره از سال ۲۰۱۷ با سیاست«فشار حداکثری» تحریمهای گستردهای را علیه تهران اعمال کرده است.
در مقابل جمهوری اسلامی ایران از مذاکره با دولت ترامپ خودداری کرد و در واکنش به تحریم های آمریکا از نیمه اردیبهشت ۹۸، همزمان با سالگرد خروج دولت دونالد ترامپ از برجام، طی مراحل گوناگون از تعهداتش در چارچوب برجام عدول کرده است.