این روزها موافقت و مخالفت هایی حول شرکت جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سابق سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران در «سی و ششمین سالگرد کشتار ۱۹۸۸. ایران: پاسخگویی برای جنایات فجیع» در رسانه‌های فارسی و شبکه‌های اجتماعی در جریان بوده است.
جاوید رحمان در این باره اطلاعیه ای منتشر کرده است. متن اطلاعیه جاوید رحمان را بخوانید:
۵ سپتامبر۲۰۲۴
بیانیه پروفسور جاوید رحمان
۱. من بسیار مفتخرم که به عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران (۱۳ جولای ۲۰۱۸ تا ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴) خدمت کرده‌ام. شش سال است که با رعایت کامل آئین نامه رفتاری، به صورت مستقل، کاملاً بی طرفانه، حرفه‌ای و فارغ از هرگونه سیاسی کاری عمل کرده‌ام.
۲. در طول مدتی که به عنوان گزارشگر ویژه بودم، با صداقت و تعهد مطلق به مردم ایران خدمت کردم و نقش مهمی در برجسته کردن و گزارش نقض حقوق بشر در این کشور داشتم. اما مقامات ایرانی نه تنها از ورود من به کشور ممانعت کردند (نقض مفاد قطعنامه‌های شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در مورد ماموریت من)، بلکه انواع سوء استفاده شخصی و اتهامات غیرمستند از جمله غرض ورزی، فساد سیاسی، دریافت رشوه و دریافت غیرقانونی را برای بی اعتبار کردن من و تضعیف استقلال کار من مطرح کردند.
۳. من به مدت ۶ سال بر اساس دستور سازمان ملل کاملاً بدون دستمزد کار کرده‌ام. به طور کامل، مطابق با آئین نامه رفتار، من هرگز هیچ گونه کمک مالی از هیچ فرد، سازمان یا دولتی برای کار خود به عنوان گزارشگر ویژه نپذیرفته‌ام، از جمله برای نوشتن و تکمیل گزارش “جنایت‌های فجیع” منتشر شده در ژوئیه ۲۰۲۴ (به اسناد پشتیبانی خارجی ۲۰۱۹-۲۰۲۴ موجود با OHCHR مراجعه کنید)
۴. اتهامات واهی و ساختگی مبنی بر دریافت هر نوع حق الزحمه، هزینه کنفرانس یا هزینه سخنران برای شرکت در کنفرانس ۲۴ آگوست ۲۰۲۴ در پاریس را کاملاً رد می‌کنم. ادعاهای نادرستی علیه من وجود دارد مبنی بر اینکه من برای شرکت در این جلسه بر اساس اتهامات مختلف مبنی بر پرداخت پول به افراد برجسته برای حضور در چنین رویدادهایی، بودجه دریافت کرده‌ام. این تکان دهنده است که کسانی که چنین اتهاماتی را مطرح می‌کنند، به صداقت و شهرت من اهمیت چندانی نمی‌دهند، صرفاً برای شرکت در کنفرانسی که مستقیماً با گزارش من در مورد “جنایت‌های بی رحمانه” مرتبط بود.
۵. من به عنوان گزارشگر ویژه سابق سازمان ملل در این رویداد شرکت کردم تا در کنفرانسی شرکت کنم که بر گزارش من در مورد “جنایت‌های فجیع” متمرکز بود. (لطفاً برنامه کنفرانس پیوست را ببینید: عنوان کنفرانس: سی و ششمین سالگرد کشتار ۱۹۸۸. ایران: پاسخگویی برای جنایات فجیع).
۶. لطفاً فهرست سخنرانان را نیز مشاهده کنید که تأیید می‌کند برخی از برجسته ترین و شناخته شده ترین وکلا، حقوقدانان و کارشناسان مستقل در این رویداد سخنرانی کردند. برای من مهم بود که در این جلسه شرکت کنم، یافته‌های خود را ارائه دهم و با قربانیان و خانواده‌های آنها که با برخی از آنها مصاحبه کرده بودم، ملاقاتی داشته باشم. در جریان تکمیل گزارش «جنایت فجیع»، من از قربانیان و خانواده‌ها و دوستانشان شواهد گرفتم و در جلسات بسیاری شرکت کردم و در چندین رویداد شرکت کردم که شامل قربانیانی از همه زمینه‌های سیاسی، قومی و مذهبی بود.
۷. من به عنوان گزارشگر ویژه، با همه افراد مرتبط و ذینفعان از با سوابق مختلف ملاقات کرده‌ام و برگزاری این جلسات منعکس کننده تایید شخصی من از دیدگاه‌های خاص نیست. مهمتر از همه، قربانیان نقض حقوق بشر بدون توجه به پیشینه مذهبی، قومی، سیاسی و جنسیت قربانیان هستند.
۸. گزارش “جنایات فجیع” جنایاتی را که مقامات مرتکب شده‌اند، از جمله علیه اقلیت‌های مذهبی – مشخصا بهائیان – خشونت جنسی و سوء استفاده از زنان و اعدام کودکان، اعدام‌های خودسرانه و فراقانونی، کشتار ۱۹۸۸ و ادامه جنایت ناپدید شدن اجباری هزاران ناراضی سیاسی را برجسته می‌کند. این گزارش به دنبال عدالت و پاسخگویی برای ده‌ها هزار قربانی است و از جامعه بین المللی می‌خواهد که یک مکانیسم بین المللی تحقیق و پاسخگویی ایجاد کند. ایران: «جنایت فجیع» باید مورد تحقیق قرار گیرد و عاملان آن تحت تعقیب قرار گیرند. گزارشگرOHCHR
۹. اصطلاح «رئیس جمهور منتخب NCRI» عنوان دقیقی است که در دستور کار کنفرانس به من ارائه شده است (لطفاً برنامه کنفرانس پیوست شده را ببینید: برجسته شده است). این موضوع توسط جمهوری اسلامی ایران و طرفداران آن اشتباه ارائه شده تا کلمات یا اصطلاحاتی که در اظهارات من استفاده نشده از آن تغبیر شود. موضع من به عنوان گزارشگر ویژه همیشه کاملاً مطابق با سازمان ملل متحد و قوانین بین المللی بوده است (و همیشه خواهد بود) و مسئولیت هیچ تفسیر دیگری در داخل و خارج از ایران را بر عهده نمی‌گیرم.
۱۰. من باید به جامعه بین المللی هشدار بدهم که از طریق این کمپین بدنامی علیه من، حکام ایران (و طرفداران آنها) سعی در فرار و اجتناب از پاسخگویی به جنایات خود دارند.
۱۱. من از جامعه بین‌المللی میخواهم که بر یافته‌ها وتوصیه‌های این گزارش تمرکز کند وعدالت و پاسخگویی را برای قربانیان «جنایت‌های فجیع» تضمین کند و به ادامه معافیت از مجازات در ایران پایان دهد.
۱۲. به نوبه خود من علیه اشخاص یا سازمان هایی (شامل اعضایی از درون دولت ایران) که به کارزار بدنامی برای صدمه زدن به حیثیت من یا تبلیغ ادعاهای نادرست و کاملاً غیرمستند علیه من ادامه دهند اقدام قانونی خواهم کرد.
۱۳. در نهایت، ذکر این نکته مهم است که از ۱ اوت ۲۰۲۴، پس از تکمیل مأموریت خود در سازمان ملل، دیگر گزارشگر ویژه نیستم. من به عنوان یک فرد خصوصی به هیچکس پاسخگو نیستم. من میخواهم که دیگر به حریم خصوصی من تعرض نشود و دخالتی در زندگی خصوصی و حرفه‌ای من صورت نگیرد.
من از شما تشکر می‌کنم!
جاوید رحمان ـ وکیل، پروفسور حقوق، دانشکده حقوق دانشگاه برونل، لندن