ایران اینترنشنال – شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قطعنامهای علیه برنامه هستهای جمهوری اسلامی صادر کرد. قطعنامه پیشنهادی آلمان، بریتانیا و فرانسه با ۱۹ رای موافق، ۱۲ رای ممتنع و تنها ۳ رای مخالف تصویب شد. تهران در اولین واکنش اعلام کرد سانتریفیوژهابی جدید و پیشرفته را به راه خواهد انداخت.
آرای موافق قطعنامه علیه ایران در شورای حکام: (۱۹)
آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، اسپانیا، آرژانتین، استرالیا، بلژیک، اکوادور، اوکراین، کانادا، گرجستان، ژاپن، کره جنوبی، مراکش، ایتالیا، لوگزامبورگ، هلند، پاراگوئه
آرای مخالف: (۳)
روسیه، چین، بورکینافاسو
آرای ممتنع: (۱۲)
آفریقای جنوبی، هند، پاکستان، اندونزی، برزیل، غنا، تایلند، الجزایر، ارمنستان، بنگلادش، کلمبیا، مصر
ونزوئلا به دلیل بدهی، از حق رأی برخوردار نبود.
وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی در بیانیهای مشترک، که تقریبا بلافاصله پس از انتشار خبر تصویب قطعنامه منتشر شد، تصویب قطعنامه شورای حکام را اقدامی «سیاسی، غیرواقعبینانه و مخرب» توصیف کردند.
در این بیانیه گفته شده است که رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در پاسخ به قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، دستوری برای اتخاذ اقدامات مؤثر صادر کرده است که از جمله شامل راهاندازی مجموعهای قابل توجه از سانتریفیوژهای جدید و پیشرفته از انواع مختلف میشود.
این دومین قطعنامهای است که شورای حکام در دو سال گذشته علیه جمهوری اسلامی تصویب میکند.
قطعنامه پیشین کشورهای غربی در ماه ژوئن با ۲۰ رای مثبت، ۱۲ رای منفی و ۲ رای منفی چین و روسیه تصویب شده بود. یک عضو هم در رای گیری غایب بود.
قطعنامه کشورهای غربی که بهعلت پایبند نبودن جمهوری اسلامی به معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای و پادمانهای آژانس ارائه شده، ضمن آنکه از تهران میخواهد فورا و بدون اتلاف وقت با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند، از رافائل گروسی مدیرکل این نهاد نظارتی سازمان ملل خواسته است گزارشی جامع از روند برنامه هستهای جمهوری اسلامی تهیه کند.
پیش از صدور این قطعنامه، آمریکا، اتحادیه اروپا و سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا در نشست شورای حکام با صدور بیانیههایی خواستار بازگشت فوری تهران به تعهدات هستهای خود تحت توافق موسوم به برجام شدند.
اتحادیه اروپا تاکید کرد جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای یک اولویت امنیتی کلیدی است.
آمریکا اعلام کرد که هیچ توجیه معقول صلحآمیزی برای غنای ۶۰ درصدی اورانیوم در ایران وجود ندارد و کشورهای فرانسه، آلمان و بریتانیا از ایران خواستند تا از تهدید به ساخت سلاح اتمی خودداری کند.
ساعاتی پیش از انتشار این بیانیه، متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، تاکید کرد ایالات متحده متعهد است که جمهوری اسلامی هرگز به سلاح هستهای دست پیدا نکند و واشینگتن در این راستا به همکاری با متحدان و شرکای خود ادامه خواهد داد
تصویب قطعنامه علیه برنامه هستهای جمهوری اسلامی در شورای حکام آژانس در حالی است که تهران در چند روز گذشته تهدید کرده بود در صورت تصویب قطعنامه، واکنش نشان خواهد داد.
قطعنامه پیشین شورای حکام علیه ایران در ۱۶ خرداد ۱۴۰۳ نیز بر اساس متنی صادر شده بود که از سوی آلمان، بریتانیا و فرانسه تنظیم و پیشنهاد شده بود.
گزارش گروسی از سفر به تهران
قطعنامه شورای حکام یک روز پس از انتشار گزارش رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از سفر به تهران منتشر شد.
گروسی روز چهارشنبه از عدم مطابقت یافتههای آژانس در مورد ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در مکانهای اعلامنشده در ایران خبر داد و گفت آژانس نیازمند اطلاع فوری از مکان فعلی مواد هستهای یا تجهیزات آلوده مرتبط است.
او در گزارش خود به افزایش ذخایر اورانیوم ۲۰ درصد و ۶۰ درصد ایران پس از گزارش قبلی آژانس اشاره کرد و با تاکید بر این که تهران مقدمات توقف غنیسازی اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد را فراهم کرده گفت: «این برای اولین بار است که ایرانیها میگویند افزایش ذخایر غنیسازی بیش از ۶۰ درصد را متوقف میکنند. این امری جدی و اتفاقی مهم از نقطه نظر منع اشاعه تسلیحات هستهای است.»
دنی دنون، سفیر اسرائیل در سازمان ملل، روز چهارشنبه در یک گفتوگوی اختصاصی با ایراناینترنشنال، گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره افزایش ذخایر اورانیوم ایران را نگرانکننده دانست و گفت: «این نشاندهنده تلاش جمهوری اسلامی برای دستیابی به تواناییهای هستهای است و جهان باید برای جلوگیری از این امر اقدامی انجام دهد.»
همزمان برخی رسانهها در ایران با انتشار اخباری از جزییات قطعنامه احتمالی شورای حکام به انتقاد از نتایج سفر گروسی به ایران پرداختند و آن را «بیحاصل» توصیف کردند.
یک سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان، سهشنبه ۲۹ آبان در گفتوگویی اختصاصی با احمد صمدی، خبرنگار ایراناینترنشنال در برلین تاکید کرده بود: «سفر مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به ایران، ارزیابیهای ما را تغییر نداده است.»
این در حالی است که کاظم غریبآبادی، معاون حقوقی و بینالملل وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، روز گذشته گفت: «گروسی با دست خالی به وین برنگشت.»
تهران آماده اقدام متقابل
روز چهارشنبه عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در تماسی تلفنی با همتای آفریقای جنوبی خود گفت که اگر طرفهای دیگر به دنبال رویارویی باشند، ایران واکنش مناسبی نشان خواهد داد.
عراقچی با ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه نیز تماس تلفنی داشت و در این ارتباط، اقدام کشورهای اروپایی را برای پیشبرد قطعنامه علیه تهران، «ناموجه و تحریکآمیز» خواند.
او تلاش آلمان، بریتانیا و فرانسه برای تصویب تحریمهای جدید علیه تهران را در «تقابل آشکار با فضای مثبت ایجاد شده در تعاملات ایران و آژانس» تلقی کرد و گفت صدور چنین قطعنامهای صرفا اوضاع را «پیچیدهتر» خواهد کرد.
غریبآبادی همان روز بهصراحت از پاسخی قاطع و فوری تهران به تصویب قطعنامه احتمالی سخن گفت و اعلام کرد: «سازمان انرژی اتمی آماده اجرای تصمیم متخذه در همان ساعت تصویب است.»
مهدی سنایی، مشاور سیاسی مسعود پزشکیان، رییس قوه مجریه جمهوری اسلامی نیز روز چهارشنبه گفت: «اگر در شورای حکام قطعنامهای علیه ما صادر شود اقدام متقابل خواهیم کرد. چنانچه بیانیهای صادر شود پاسخ ما فوری خواهد بود.»
تاکنون هیچ یک از مقامات جمهوری اسلامی بهطور مشخص و صریح نوع این جواب «قاطع و فوری» را مشخص نکرده و درباره آن توضیحی نداده است.
تغییر دکترین هستهای
پیش از تصویب قطعنامه شورای حکام علیه برنامه هستهای تهران، برخی نمایندگان مجلس و شخصیتهای سیاسی در ایران بر لزوم تغییر دکترین هستهای جمهوری اسلامی در مقابله با خواستههای آژانس تاکید کرده بودند.
احمد نادری، عضو هیات رییسه مجلس، با تاکید بر ضرورت «تغییر دکترین هستهای» حکومت ایران، اذعان کرد برنامه هستهای جمهوری اسلامی نتوانسته است از نظر امنیتی «هیچ» دستاوردی داشته باشد و گفت «آزمایش بمب اتم» از سوی جمهوری اسلامی را تنها راه برقراری «تعادل» در منطقه میداند.
کمال خرازی، رییس شورای راهبردی روابط خارجی و مشاور علی خامنهای نیز روز ۱۱ آبان در مصاحبه با شبکه المیادین، وابسته به حزبالله، تهدید کرده بود اگر جمهوری اسلامی در معرض «تهدیدی وجودی» قرار بگیرد، ممکن است دکترین هستهای خود را تغییر دهد.
پیشتر و در روز ۱۸ مهر، ۳۹ نماینده مجلس در نامهای از شورای عالی امنیت ملی خواستند در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی در زمینه ساخت سلاح هستهای تجدید نظر کند.