مهلت توافق یک‌ماهه همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایان رسیده است. هنوز ایران این مهلت را تمدید نکرده است. موضوعی که به باور دیپلمات‌های غربی می‌تواند بر موفقیت مذاکرات احیای برجام سایه بیافکند.
روز ۲۴ ژوئن (سوم تیر) مهلت توافق یک‌ماهه همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایان رسید. جمهوری اسلامی اعلام کرده بود که مسئولان این کشور نسبت به تمدید یا عدم تمدید این توافق تصمیم خواهند گرفت. این در حالی است که تا غروب روز ۲۴ ژوئن، جمهوری اسلامی نسبت به این موضوع اعلام موضع نکرده است.
مجلس شورای اسلامی پس از پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ادامه همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را منوط به لغو تحریم‌ها کرده بود.
پس از سفر رافائل گروسی، دبیرکل آژانس به تهران و دیدار و گفت‌وگو با علی‌اکبر صالحی، رئيس سازمان انرژی اتمی ایران، بر سر یک مهلت سه‌ماهه همکاری ایران با آژانس توافق حاصل شد. توافقی که از روز ۲۱ فوریه تا روز ۲۴ ماه مه معتبر بود.
پیش از پایان این دوره سه‌ماهه، جمهوری اسلامی ایران اقدام به تمدید یک‌ماهه مهلت همکاری با آژانس کرد؛ مهلتی که روز ۲۴ ژوئن (سوم تیر) به پایان رسید.
بر اساس خبری که از سوی خبرگزاری رویترز منتشر شده، مقامات جمهوری اسلامی ایران درباره تصمیم خود برای تمدید مجدد یا عدم تمدید این مهلت اطلاع‌رسانی نکرده‌اند.
“جعبه سیاه”
راهکار مورد توافق ایران و آژانس موسوم به “جعبه سیاه” است. به سخن دیگر، جمهوری اسلامی دوربین‌ها و دستگاه‌های نظارتی آژانس در تاسیسات هسته‌ای خود را از مدار خارج نخواهد کرد، اما اجازه دسترسی آژانس به اطلاعات ضبط شده را موکول به توافق هسته‌ای کرده است.
عدم تمدید این مهلت این خطر را در پی خواهد داشت که آژانس برای نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی نتواند از امکانات خود بهره گیرد. افزون بر آن محدودیت‌هایی برای بازدید بازرسان آژانس پیش‌بینی شده است.
طرح مناقشه هسته‌ای ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
خبرگزاری رویترز با انتشار گزارشی به مواضع دیپلمات‌های غربی نسبت به پیشبرد چنین سیاستی از سوی ایران پردخته است. این دیپلمات‌ها درباره عدم تمدید مهلت مورد توافق با آژانس به ایران هشدار داده‌اند.
این دیپلمات‌ها که مایل به افشای هویت خود نبوده‌اند، گفته‌اند که ایجاد شکاف در زنجیره‌ی اطلاعات ثبت و ضبط شده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران در نطنز و فردو می‌تواند بر احتمال کسب توافق بر سر سرنوشت برجام تاثیر نهد.
افزون بر آن، گفته شده است که استفاده از راهکار “جعبه سیاه” نمی‌تواند در فرجامین نگاه، رضایت آژانس درباره نظارت مستمر بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران را فراهم سازد.
باید یادآور شد که رافائل گروسی، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز هفتم ژوئن گزارشی درباره عدم همکاری کامل ایران با آژانس و عدم پاسخگویی شفاف به پرسش‌هایی درباره فعالیت هسته‌ای آن کشور در چهار مرکز اعلام نشده خود، منتشر کرده بود.
اکنون دیپلمات‌های کشورهای غربی از ایران درخواست کرده‌اند به همکاری خود با آژانس ادامه دهد و با در پیش‌گرفتن سیاستی تحریک‌آمیز به مذاکرات کمیسیون مشترک برجام آسیب وارد نسازد.
ببینید: گزارش تصویری روز آغاز اجرای برجام در سال ۲۰۱۶
