باوجود مخالفت دستکم نیم میلیون کاربر با طرح محدودکننده اینترنت در ایران، نمایندگان مجلس شورای اسلامی روز چهارشنبه در پی رأیگیری، طرح موسوم به «صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی» را یک مرحله به احتمال اجرای آن نزدیکتر کردند.
مجلس رأیگیری بعدی در مورد این طرح را به کمیسیون ویژه فرهنگی مجلس واگذار کرده و در صورت تصویب این طرح در آن کمیسیون، مجلس میتواند مدتی را برای اجرای آزمایشی این طرح در نظر بگیرد.
هدف از این طرح آزمایشی، محدود کردن پیام رسانها و شبکههای اجتماعی به ویژه شبکه اینستاگرام در ایران است که بهدلیل فیلتر نبودن، از سوی کاربران ایرانی به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد.
بنا بر آمار تازهای که از سوی ایسپا منتشر شده، ۵۳ درصد کاربران بالای ۱۸ سال در ایران از اینستاگرام استفاده میکنند.
با این حال، با رای مثبت نمایندگان، این طرح محدودکننده اینترنت، برای تصویب به کمیسیون فرهنگی مجلس ارجاع داده شد و بدون ارجاع به صحن علنی مجلس به شورای نگهبان ارسال و در صورت تائید، به صورت آزمایشی اجرا خواهد شد.
در پی رایگیری روز چهارشنبه، ششم مرداد، در مجلس شورای اسلامی، ۱۲۱ نماینده با اصل ۸۵ شدن طرح «صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیامرسانهای اجتماعی» موافقت و ۷۴ نفر مخالفت کردند و ۹ نفر نیز به آن رای ممتنع دادند.
در جلسه علنی روز چهارشنبه مجلس، ابوالفضل ابوترابی، نماینده نجفآباد گفته است «در صورتی که طرح صیانت از حقوق مجازی طبق اصل ۸۵ بررسی شود بین سه تا پنج سال به صورت آزمایشی اجرایی خواهد شد و ایرادات آن برطرف میشود.»
بنا بر اصل ۸۵ قانون اساسی اگرچه مجلس نمیتواند اختیار قانونگذاری را واگذار کند اما در موارد ضروری میتواند اختیار وضع بعضی از قوانین را تفویض کرده و قانون برای مدتی که مجلس تعیین میکند به صورت آزمایشی اجرا میشود.
طرح محدودکننده اینترنت که با عنوان طرح «صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی» شناخته میشود، با مخالفتها و انتقادهای جدی مواجه شده و پیشتر گفته شده بود که در دستورکار مجلس قرار ندارد.
از جمله روزنامه همشهری در شماره امروز خود درباره این طرح نوشته که «طراحان برای فیلترینگ اینستاگرام در صورت تصویب این طرح برنامه ویژهای دارند.»
به نوشته این روزنامه، آنها «تلاش میکنند که آن را خارج از صحن علنی و به دور از چشم نمایندگان» و کاربران فضای مجازی تصویب و ابلاغ کنند.
بر اساس این طرح، به شبکههای اجتماعی و پیامرسانهایی چون اینستاگرام، چهار ماه مهلت داده میشود تا در ایران نماینده رسمی معرفی کنند و در غیر این صورت، براساس ماده ۱۷ طرح «صیانت»، سرعت آنها به اندازهای کاهش مییابد که عملا امکان استفاده از آنها غیرممکن خواهد بود.
منتقدان میگویند حامیان این طرح به دنبال اعمال فیتلرینگ گستردهتر و پس از آن جایگزینی برخی اپلیکیشنها هستند.
این طرح پس از آن تصویب میشود که علی خامنهای در یک سخنرانی از آنچه «ول و رها» بودن فضای مجازی در ایران نامید، انتقاد کرد.
در سالهای گذشته نیز مقامهای جمهوری اسلامی، پیامرسان محبوب «تلگرام» در ایران را که عده بسیار زیادی از طریق آن به کسب و کار مشغول بودند، مسدود کردند.
طرح «صیانت از فضای مجازی» در شرایطی از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی تصویب شده که از ۱۵ تیر ماه سال جاری، کارزاری در مخالفت با تصویب آن به راه افتاده و نامه مخالفت با این طرح خطاب به محمدباقر قالیباف، نماینده مجلس، تاکنون دستکم از سوی نیم میلیون کاربر ایرانی فضای مجازی امضا شده است.
در بخشی از این نامه آمده با اجرای این طرح، «مشکلات جدیدی» در کنار «فیلترینگ قبلی پلتفرمهای جهانی کاربردی نظیر فیسبوک، توئیتر، یوتیوب و تلگرام و سرعت پایین اینترنت بینالمللی، دردهای بیشتری را به بدنه مردم وارد خواهد کرد و در این شرایط سخت اقتصادی، مردم را از مواهب این فناوریهای نوین محروم خواهد کرد.»