فرانسه و اتحادیه اروپا روز پنجشنبه ۲۵ شهریور از تصمیم رئیس جمهوری آمریکا برای تشکیل یک اتحاد امنیتی در منطقه هند و اقیانوسیه با کشورهای بریتانیا و استرالیا برای مقابله با نفوذ چین انتقاد کردند.
براساس این معاهده امنیتی که روز گذشته در نشست سران سه کشور اعلام شد، آمریکا و بریتانیا فناوری و توانایی ساخت زیردریایی‌های با نیروی محرکه هسته‌ای در اختیار استرالیا قرار می‌دهند.
این معاهده جدید امنیتی به قرارداد ده‌ها میلیارد دلاری فرانسه و استرالیا برای ساخت زیردریایی دیزلی برای این کشور پایان می‌دهد.
فرانسه هم که قرار داد ساخت زیر دریایی با استرالیا را از دست داده با انتقاد از این معاهده، آن را «یکجانبه، بی رحمانه و غیرقابل پیش بینی» خوانده است.
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه در واکنش این معاهده امنیتی را «خنجر از پشت» و رفتاری مانند دولت دونالد ترامپ توصیف کرده است.
ژان ایو لودریان گفته است، این تصمیم بی‌رحمانه، یکجانبه و غیرقابل پیش بینی بسیار مرا به یاد کارهایی‌که آقای ترامپ انجام می‌داد، می‌اندازد.
او اضافه کرده است، مسئله تمام نشده است.
با این حال، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه با اشاره به معاهده امنیتی جدید گفت، فرانسه همچنان یک شریک حیاتی برای ایالات متحده در منطقه اقیانوس‌های آرام و هند است.
کاخ سفید و آنتونی بلینکن می‌گویند، قبل از اعلام این تصمیم درباره تشکیل این پیمان امنیتی به فرانسه اطلاع داده شده بود.
خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌گوید٬ وزیر امور خارجه آمریکا گفته است که ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از اعلام این تصمیم با فرانسوی‌ها در این باره گفت‌وگو شده است و این نشان می‌دهد که هیچ مشورت عمیقی انجام نشده است.
طبق این گزارش، جوزپ بورل٬ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز انتقاد وزیر خارجه فرانسه را تکرار کرد.
جوزپ بورل تصریح کرد: من تصور می‌کنم که چنین توافقی یک روز پیش تهیه نشده است. زمان خاصی (برای دستیابی به چنین توافقی) طول می‌کشد، و با وجود آن با ما مشورت نشد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اضافه کرده است، این ما را باردیگر ملزم می‌کند که خودمختاری استراتژیک اروپا را در دستور کار قرار دهیم.
واکنش چین
چین روز پنجشنبه معاهده جدید امنیتی بین ایالات متحده ، بریتانیا و استرالیا را محکوم کرد و گفت که چنین اتحادی باعث تشدید رقابت تسلیحاتی در منطقه خواهد شد.
رویترز می‌گوید٬ آمریکا و متحدانش به دنبال راه‌هایی برای مقابله با قدرت و نفوذ روزافزون چین، به ویژه افزایش توان نظامی این کشور و گسترش حضور نظامی پکن در دریای جنوبی چین هستند.
در جریان نشست مجازی جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، بوریس جانسون، نخست وزیر بریتانیا و اسکات موریسون ، نخست وزیر استرالیا برای اعلام این معاهده امنیتی جدید با نام «اکوس» (Aukus) در منطقه اقیانوس‌های آرام و هند نامی از چین به میان نیامد.
اما ژائو لیجیان٬ سخنگوی وزارت خارجه چین در واکنش به این معاهده امنیتی گفت٬ این سه کشور به »صلح و ثبات منطقه به شدت لطمه می‌زنند، مسابقه تسلیحاتی را تشدید می‌کنند و به تلاش های بین المللی عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای آسیب وارد می‌کنند.»
ژائو لیجیان اضافه کرد، چین همیشه معتقد است که هر مکانیزم منطقه‌ای باید با روند صلح و توسعه زمان مطابقت داشته باشد و به افزایش اعتماد و همکاری متقابل کمک کند. نباید به منافع طرف سوم را هدف قرار دهد یا تضعیف کند.
بوریس جانسون روز گذشته گفته بود٬ هدف این معاهده خصمانه نیست و هزینه نسل بعدی زیردریایی‌های هسته‌ای بریتانیا را کاهش می‌دهد.
نخست وزیر بریتانیا گفته بود که با این معاهده جدید امنیتی انتظار می رود همکاری ها در حوزه های سیستم های دفاعی پیشرفته از جمله در زمینه سایبری و هوش مصنوعی توسعه یابد.
رهبران آمریکا، بریتانیا و استرالیا روز گذشته گفته بودند که استرالیا برای محافظت در برابر تهدیدهای آینده به تسلیحات هسته‌ای مسلح نخواهد شد، بلکه از سیستم‌های محرکه هسته‌ای برای شناورها استفاده خواهد کرد.