مقامهای دولت ایران روز پنجشنبه ۹ بهمن به اظهارات آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در خصوص شرط واشینگتن برای بازگشت به توافق هستهای موسوم به برجام واکنش نشان دادهاند.
آنتونی بلینکن روز گذشته در نخستین کنفرانس خبری خود به عنوان وزیر امور خارجه آمریکا گفت، در صورتی که ایران به تعهدات خود در چارچوب توافق هستهای موسوم به برجام عمل کند، ایالات متحده نیز به این توافق باز خواهد گشت، اما تا رسیدن به چنین نقطه هنوز فاصله وجود دارد.
مقامهای دولت ایران در واکنش تاکید کردند که این آمریکا است که میبایست ابتدا با لغو تحریمها به توافق هستهای موسوم به برجام بازگردد تا جمهوری اسلامی نیز تعهدات خود را اجرا کند.
مجید تخت روانچی، سفیر ایران در سازمان ملل متحد در واکنش به این اظهارات گفته است: «طرفی که باید تغییر مسیر دهد، آمریکا و نه ایران است.»
مجید تخت روانچی با اشاره به این که «پنجره بازگشت دوباره آمریکا به توافق هستهای در حال بسته شدن است» از دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا خواست که «به سرعت اقدام کند» و تحریمهای اقتصادی را لغو کند.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز در توییتی خطاب به آنتونی بلینکن با اشاره به این که آمریکا برجام را نقض کرد، این پرسش را مطرح کرده است که «حالا چه کسی باید گام نخست را بردارد.»
در همین زمینه کاظم غریب آبادی، نماینده ایران نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، در توییتی در واکنش به اظهارات وزیر خارجه آمریکا، «نسبت به تغییر سطح همکاری ایران با آژانس هشدار» داد و گفت، «همکاری و حسن نیت، یک خیابان دو طرفه است و نه یک بولوار یک طرفه.»
مقام های جمهوری اسلامی پیشتر اعلام کرده بودند در صورت لغو تحریم ها توسط آمریکا، ایران به سرعت به تعهدات برجامی خود باز خواهد گشت.
این در حالی است که مجلس شورای اسلامی که اصولگرایان در آن اکثریت را در اختیار دارند، در آذرماه سال جاری با تصویب قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» دولت حسن روحانی را ملزم کرد سالانه ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد ذخیره کند و اگر تا سوم اسفند سال جاری، تحریمهای مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از ایران اخراج شوند و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
در همین زمینه، باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز اعلام کرد: «در غنیسازی ۲۰ درصد اورانیوم که قرار بود سالانه ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شود، از جهت زمانبندی جلوتر هستیم و در عرض حدود یک ماه ۱۷ کیلوگرم اورانیوم غنیسازی شده است.»
یکی از اهداف اصلی توافق هستهای شش قدرت جهانی با ایران، موسوم به برجام، در سال ۱۳۹۴، این بود فاصله ایران با تولید مواد مورد نیاز برای ساخت بمب اتمی به مدت حداقل یک سال برساند. در چارچوب این توافق ایران پذیرفت برخی فعالیتهای هستهای خود را متوقف کند و در مقابل تحریمهای هستهای علیه این کشور لغو شد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا، در اردیبهشت ۱۳۹۷ با خروج از برجام، خواستار توافق گستردهتری با ایران بود که بتواند علاوه بر اصلاح این توافق، فعالیتهای منطقهای و برنامه موشکی ایران را نیز در بر بگیرد.
دولت دونالد ترامپ از سال ۲۰۱۷ و پس از خروج از برجام با سیاست«فشار حداکثری» در راستای بازگرداندن ایران به میز مذاکره٬ تحریمهای گستردهای را علیه تهران اعمال کرده است.
جمهوری اسلامی ایران در مقابل از مذاکره با دولت ترامپ خودداری کرد و در مقابل از نیمه اردیبهشت ۹۸، همزمان با سالگرد خروج دولت دونالد ترامپ از برجام، طی مراحل گوناگون از تعهداتش در چارچوب برجام عدول کرده است.
جو بایدن، رئیس جمهوری جدید آمریکا معتقد است که اگر ایران به اجرای تعهداتش بازگردد، آمریکا نیز این کار را خواهد کرد.
آنتونی بلینکن در همین زمینه پیشتر گفته بود در صورت بازگشت ایران به برجام، آمریکا از این موضوع به عنوان زمینهای برای دستیابی به یک توافقی «طولانیتر و مستحکمتر» استفاده خواهد کرد.