هم‌زمان با انتشار گزارش مرکز آمار ایران مبنی بر افزایش آمار طلاق و کاهش تعداد ازدواج‌ها در کشور، دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت ضمن هشدار درباره وضعیت شاخص‌های جمعیتی ایران خبر داد که ایران طی ۵ سال منتهی به پارسال «بیش از ۵۵۰ هزار تولد» از دست داده است.
مرکز آمار ایران روز دوشنبه، سوم آبان در گزارشی اعلام کرده است که نسبت طلاق به ازدواج در فاصله سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ از ۱۶.۳ به ۳۲.۹ افزایش داشته و در سال ۱۳۹۸ به بالاترین نقطه در این دوره یعنی ۳۳ درصد رسیده است.
بر اساس این گزارش، آمار ازدواج در این بازه زمانی بیش از ۳۶ درصد کاهش و آمار طلاق حدود ۲۸ درصد افزایش داشته است.
این آمارها در حالی اعلام می‌شود که در سال‌های اخیر، نابسامانی شرایط اقتصادی و گسترش مشکلات اجتماعی، باعث بی‌انگیزگی عمومی برای فرزندآوری در ایران شده تا جایی که کاهش نرخ رشد جمعیت در ایران از نگرانی‌های حکومت و به طور خاص رهبر جمهوری اسلامی است.
علی خامنه‌ای ۱۵ بهمن ۱۳۹۹ در سخنانی بار دیگر بر «ازدواج بهنگام و فرزندآوری» به‌عنوان «نیازهای حیاتی امروز و فردای کشور» تأکید کرده بود.
با این حال سیاست‌های تشویقی حکومت برای فرزندآوری در سال‌های اخیر موثر واقع نشده و بر اساس گزارش‌ها تمایل زوج‌های جوان به بچه‌دار نشدن و تک‌فرزندی افزایش قابل توجهی یافته است.
آخرین گزارش‌های رسمی در این باره به سال ۹۵ بازمی‌گردد. در آن زمان شهین‌دخت ملاوردی، معاون وقت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری گفته بود که حدود ۱۴.۴ درصد خانواده های ایرانی بدون فرزند هستند و ۱۸.۹ درصد نیز فقط یک فرزند دارند. به این ترتیب می‌توان گفت که بین ۳۳ تا ۳۴ درصد خانواده‌های ایرانی تک‌فرزند و بدون فرزند هستند.
در همین حال صالح قاسمی، دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور نیز در مصاحبه‌ای که خبرگزاری ایسنا روز دوشنبه از او منتشر کرده، ضمن هشدار درباره «تمام شاخص‌های جمعیتی ایران» گفته است که در صورت بی‌توجهی دولت و مجلس در هشت سال آینده «پنجره طلایی جمعیت» در کشور را از دست می‌دهیم و دیگر کاری از دست‌مان بر نمی‌آید.
او یادآور شده است: «در حالیکه در سال ۱۳۹۴ یک میلیون و ۵۷۰ هزار تولد ثبت شد، این میزان موالید سالانه کاهش پیدا کرد و هر سال میزان روند کاهشی هم بیشتر شد تا جایی که در سال ۱۳۹۹ تعداد موالید به حدود یک میلیون تولد رسید؛ یعنی در یک دوره پنج ساله بیش از ۵۵۰ هزار تولد را از دست دادیم.»
به گفته آقای قاسمی، نرخ رشد جمعیتی ایران در حال حاضر حدود ۰.۶ درصد است و پیش‌بینی می‌شود بین ۱۰ تا ۱۵ سال آینده، نرخ رشد جمعیت صفر درصد و سپس منفی شود.
این پژوهشگر حوزه جمعیت، نرخ باروری کشور (میانگین تعداد فرزندان یک زن) را حدود ۱.۶ فرزند به ازای هر زن اعلام کرده و گفته است که این عدد پایین‌ترین نرخ باروری امروز در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا است.
دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت کشور در ادامه با اشاره به سالمند بودن حدود ۱۰.۵ درصد جمعیت کشور گفته است که تا سال ۲۰۵۰ میلادی این رقم به بیش از ۳۲ درصد افزایش خواهد یافت و به این ترتیب در یک بازه زمانی ۳۰ ساله یک کشور «فوق سالمند» یا در مرحله «انفجار سالمندی» خواهیم داشت.
پیش از این نیز حامد برکاتی، مدیر کل دفتر سلامت جمعیت وزارت بهداشت اواخر اردیبهشت درباره کاهش ۲۵ درصدی فرزندآوری در ایران طی چهار سال اخیر هشدار داده بود و از «عقلای کشور» خواسته بود که برای رفع این مشکل، اقدام فوری انجام دهند.
جمعیت ایران در آمارهای رسمی سال گذشته بیش از ۸۳ میلیون نفر اعلام شده بود. بر اساس پیش‌بینی مرکز آمار ایران که اواخر مهر منتشر شده است، جمعیت ایران تا سال ۱۴۱۵ به بیش از ۹۵.۲ میلیون نفر افزایش خواهد یافت. رقم این پیش‌بینی اما با روندی که مسئولان اکنون درباره آن هشدار می‌دهند محتملاً دیگرگون خواهد شد.