به گفته سرپرست مذاکره‌کنندگان ایرانی در وین، دو متن پیشنهادی ایران به طرف‌های مذاکره مبنایی برای ادامه گفت‌وگو هستند. سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای، ایران را به نادیده گرفتن نتایج شش دور گفت‌وگو در وین متهم می‌کنند.
علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت خارجه و سرپرست هیئت مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی با وجود انتقاد شدید کشورهای غربی از پیشنهادهای ایران در دور هفتم مذاکرات وین می‌گوید، تهران از خواسته‌های خود عقب‌نشینی نمی‌کند.
او روز یک‌شنبه ۱۴ آذر به خبرگزاری ایتالیایی “آنسا” گفت: «جمهوری اسلامی ایران از خواسته‌های خود در مسیر احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ و لغو تحریم‌ها عقب‌نشینی نخواهد کرد.»
دور هفتم مذاکرات کمیسیون مشترک برجام پس از چند ماه وقفه با آماده شدن تیم مذاکره‌کننده دولت ابراهیم رئیسی دوشنبه، هشتم آذر آغاز و روز جمعه ۱۲ آذر متوقف شد.
آمریکا که اردیبهشت ۹۷ از توافق هسته‌ای خارج شد به طور غیرمستقیم در مذاکرات وین مشارکت می‌کند.
باقری کنی روز پنج‌شنبه اعلام کرد که ایران دو متن پیشنهادی خود درباره موضوع‌های مورد مذاکره در روزهای اخیر را به طرف‌های مقابل ارائه داده است.
پیشنهادهای ایران با واکنش انتقادی سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای و آمریکا روبرو شده که خواسته‌های مطرح شده در آن را زیاده‌خواهی ارزیابی می‌کنند.
تاکنون جزئیات متن‌های پیشنهادی ایران به طور رسمی منتشر نشده ولی مطابق گزارش‌ها درخواست مکرر مسئولان دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم مبنی بر برداشته شدن تمام تحریم‌های آمریکا در آن گنجانده شده است.
ایران در انتظار گام نخست آمریکا
معاون سیاسی وزارت خارجه ایران در گفت‌وگو با رسانه ایتالیایی تاکید کرده، چون این آمریکا بوده که از توافق هسته‌ای خارج شده، بنابراین این کشور باید گام نخست را بردارد.
دولت جو بایدن اعلام آمادگی کرده است که در صورت بازگشت ایران به انجام تعهدات برجامی بخشی از تحریم‌ها را کاهش دهد. افزون بر این، لغو بسیاری از تحریم‌ها در حیطه قدرت دولت آمریکا نیست و درباره آنها کنگره باید تصمیم‌گیری کند.
سرپرست مذاکره‌کنندگان ایرانی می‌گوید، پیشنهادهایی که ایران به پنج کشور باقیمانده در توافق هسته‌ای ارائه کرده “مستدل و منطقی” هستند و به همین دلیل می‌توانند مبنای ادامه گفت‌وگوها باشند.
مذاکرات احیای برجام میانه فروردین ماه امسال آغاز شد و تا آخر خرداد شش دور آن انجام شده بود. هدف نهایی این مذاکرات، بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای و از سرگیری اجرای تعهدات برجامی توسط جمهوری اسلامی عنوان می‌شود.
عدم پایبندی به توافق‌های شش دور مذاکره
تیم مذاکره‌کننده دولت ابراهیم رئیسی در ماه‌های اخیر بارها دستاوردهای شش دور مذاکره در دولت حسن روحانی را زیر سوال برده و ظاهرا در پیش‌نویس توافق‌های این شش دور تغییرات زیادی وارد کرده است.
خبرگزاری تسنیم، رسانه نزدیک به سپاه پاسداران به تازگی از قول یک منبع نزدیک به هیئت مذاکره‌کننده ایران نوشت، بخش عمده‌ای از متن‌های جدید را پیش‌نویس توافق‌های شش دور قبلی مذاکرات شکل می‌دهند.
برخلاف این ادعا، دیپلمات‌های اروپایی به خبرگزاری فرانسه گفته‌اند، ایران تقریبا تمام تفاهم‌هایی که طی ماه‌ها مذاکره و کار سخت به دست آمده را کنار گذاشته است.
دیپلمات‌های بریتانیایی، آلمانی و فرانسوی می‌گویند، ایران “تغییرات قابل توجهی” در متن پیش‌نویس‌ها وارد کرده که ابهام‌ها و خلاءهای تازه ایجاد می‌کنند و مشخص نیست چگونه می‌توان در یک دوره زمانی واقع‌بینانه به آنها رسیدگی کرد.
واکنش منفی اروپا به پیشنهادهای ایران
با این حال علی باقری کنی به شبکه خبری الجزیره هم گفته پیشنهادهای ایران در دو متن پیشنهادی به گونه‌ای هستند که طرف مقابل نمی‌تواند آنها را رد کند.
واکنش کشورهای غربی به متون پیشنهادی ایران تا کنون کاملا در جهت مقابل این ادعا بوده است. امانوئل مکرون، روز جمعه در جریان سفر به امارات متحده عربی گفت، با توجه به مواضع ایران به نظر می‌رسد مذاکرات وین پیشرفتی نداشته و موفقیت‌آمیز نبوده است.
رئیس جمهوری فرانسه می‌گوید، به همین دلیل این احتمال منتفی نیست که مذاکرات احیای برجام در آینده نزدیک از سر گرفته نشود. انریکه مورا، هماهنگ‌کننده مذاکرات وین پیشتر گفته بود، گفت‌وگوها پس از رایزنی هیئت‌ها با پایتخت‌هایشان از میانه هفته آینده ادامه می‌یابد.
پایگاه خبری “آکسیوس” از قول مذاکره‌کنندگان غربی می‌گوید، در متن‌های پیشنهادی ایران خواسته‌های غیرقابل قبول و غیرموجهی مطرح شده که ناقض پیش‌نویس توافق‌های شش دور قبلی گفت‌وگوها است.
بدبینی‌های دوجانبه ایران و آمریکا
زمزمه احتمال موفقیت‌آمیز نبودن دور هفتم مذاکرات احیای برجام، پیش از توقف این دور از رایزنی‌ها هم به گوش می‌رسید. وزیر خارجه ایالات متحده و همتای ایرانی او روز پنج‌شنبه نسبت به موفقیت مذاکرات وین ابراز تردید کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، حسین امیرعبداللهیان در یک تماس تلفنی با همتای ژاپنی خود گفته است: «جمهوری اسلامی ایران با عزم جدی و دستور کار روشن و منطقی به وین رفته است، اما درباره اراده و نیت آمریکا و سه کشور اروپایی خوش‌بین نیستیم.»
آنتونی بلینکن هم همان روز گفته بود “اقدام‌ها و لفاظی‌های اخیر ایران” خوش‌بینی درباره نتیجه بخش بودن مذاکرات وین را منتفی می‌کند.
مطابق برخی گزارش‌ها، آمریکا به خاطر احتمال به بن‌بست رسیدن تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای به گزینه دست یافتن به یک توافق محدود و موقت هم فکر می‌کند. این مسئله‌ای است که این روزها مطرح می‌شود و تمام مقام‌های ارشد دولت اسرائیل به شدت با آن مخالفت کرده‌اند.
به نوشته روزنامه هاآرتص، نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل در نشست روز یک‌شنبه اعضای کابینه خود گفته است، ایران در پی “باج‌خواهی هسته‌ای” از آمریکاست تا بتواند با لغو بخشی از تحریم‌ها به غنی‌سازی اورانیوم ادامه دهد و منابع مالی این برنامه‌ها و حمایت از فعالیت‌های تروریستی را تامین کند.