همزمان با بروز اولین نشانهها از کاهش تنش در بحران روسیه و اوکراین، وزرای دفاع کشورهای عضو ناتو برای نشستی دو روزه در بروکسل گرد هم میآیند. هدف از این نشست آمادهسازی برای هر رویداد محتمل و ارتقاء آمادگی نظامی است.
در ناتو نیز نشانههایی از کاهش تنش و احتمال یافتن راهحلی مسالمتآمیز برای بحران روسیه و اوکراین به چشم میخورد. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو پیش از شروع نشست وزرای دفاع کشورهای عضو این پیمان گفت: «دلایلی برای خوشبینی محتاطانه وجود دارد.»
البته بر اساس اطلاعات ناتو هنوز هیچ نشانه مشخصی مبنی بر عقبنشینی نیروهای روس از مرزهای اوکراین در دست نیست. استولتنبرگ هم در آستانه نشست ناتو تاکید کرد: «تاکنون در محل شاهد هیچگونه تنشزدایی از سوی طرف روس نبودهایم.»
ارتقاء آمادگی نظامی با هدف جلوگیری از حمله
هفتهها تسلیح، استقرار سربازان بیشتر، استقرار پدافند هوایی و موشکهای بیشتر در نزدیکی مرزهای اوکراین؛ همه این اقدامها امکان حمله ناگهانی و “عملاً بدون هیچ هشدار” به اوکراین را برای روسیه فراهم آورده است. در بروکسل، همبستگی متحدان در غرب، تهدیدهای هماهنگ نه تنها با تحریمهای اقتصادی بلکه با واکنش نظامی، علت تمایل ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه به ادامه مذاکرات ارزیابی میشود.
این همکاریها و صفبندی در برابر روسیه قرار است در نشست وزرای ناتو گسترش یابد و برنامههای مشخصی با هدف تقویت همکاری روی میز مذاکره وزرای دفاع ناتو قرار دارد. دبیرکل ناتو در این ارتباط افزود: «ما همچنین در حال بررسی امکان تقویت حضور بلندمدت ناتو در بخش شرقی ائتلاف هستیم.» استولتنبرگ از بررسی تشکیل و استقرار یگانهای رزمی چندملیتی در رومانی و شاید حتی در دیگر کشورهای هممرز با اوکراین در بخش جنوبشرقی این پیمان خبر داد. به گفته او درباره استقرار این نیروها تا بهار سال جاری میلادی تصمیمگیری خواهد شد.
تاکنون بسیاری از کشورهای عضو ناتو در ماه ژانویه سال جاری میلادی به استقرار نیروهای روسیه در مرزهای اوکراین واکنش نشان دادند: از جمله آلمان با اعزام ۳۵۰ سرباز دیگر و همچنین خودروهای نظامی به لیتوانی.
پوتین خواهان فشار غرب بر اوکراین است
این که پوتین در واقع چه اهدافی را دنبال میکند یکی از پرسشهایی است که وزرای ناتو در نشست دو روزه خود به آن خواهند پرداخت.
در این ارتباط دیمیتری سوسلوف، کارشناس علوم سیاسی، حمله روسیه به اوکراین را بعید میداند. او که در مناظرهای در شورای روابط خارجی آلمان سخن میگفت، معتقد است پوتین اهداف دیگری را دنبال میکند.
سوسلوف در این مناظره گفت هدف پوتین “ایجاد تنش و حفظ آن برای مدتی طولانی” است. به گفته او پوتین میخواهد با این کار غرب را “به مذاکره و اقدام درمورد اوکراین ” وادارد. از نگاه این کارشناس بدون ایجاد و تشدید این تنش، “خواستههای امنیتی روسیه هم در واشنگتن و هم در بروکسل و برلین” نادیده گرفته میشد.