در میانه تلاش‌ها برای بهبود روابط ترکیه و اسرائیل، صاحب‌نظران ترکیه درباره آینده روابط این کشور با حماس سوال‌ها و تردیدهایی را مطرح کرده‌اند.
پیش از سفر اسحاق هرتزوگ، رییس‌جمهوری اسرائیل به ترکیه در ماه مارس، گروهی از مقام‌های ارشد ترکیه با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، دیدار کردند.
یک روزنامه‌نگار ترکیه می‌گوید بهبود روابط ترکیه با بازیگران منطقه‌ای احتمالا باعث تغییر موضع این کشور در مورد فلسطینیان خواهد شد و یکی دیگر از روزنامه‌نگاران مطرح طرفدار دولت گفته آنکارا می‌تواند از حماس فاصله بگیرد.
چه اتفاقی افتاده است؟
تعاملات ترکیه و حماس در سال‌های گذشته عمیق‌تر شده است که بازتابی از مواضع تندروهای آنکارا و اختلاف نظر آنها با اسرائیل بوده است.
با این حال تلاش برای ترمیم شکاف با طیفی از بازیگران منطقه‌ای، این بحث را پیش کشیده که ممکن است مواضع ترکیه در قبال مساله فلسطینیان دستخوش تغییرات شود.
ابراهیم کالین، سخنگوی دولت ترکیه و سدات اونال، معاون وزیر خارجه ترکیه در هفدهم فوریه با مقام‌های اسرائیل دیدار کردند تا درباره مقدمات سفر ماه مارس اسحاق هرتزوگ به ترکیه مذاکره کنند.
به گزارش خبرگزاری دولتی آناتولی، آقای کالین و آقای اونال همچنین با محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطین در رام‌الله دیدار و تاکید کردند ترکیه “به حمایت خود از مردم فلسطین” در چارچوب “راه حل دو کشور برای دو ملت” ادامه خواهد داد.
مراد یتکین، روزنامه‌نگار سرشناس ترکیه، گفت که دیدار با محمود عباس می‌تواند نشانه یک تغییر موضع گسترده‌تر باشد.
آقای یتکین نوشت: “این واقعیت که فرستادگان ترکیه پیش از سفر هرتزوگ به آنکارا با عباس دیدار کردند، موضوع مهمی است. در طول ۱۵ سال گذشته اردوغان هم‌راستا با اخوان المسلمین، بر روابط با حماس متمرکز بوده است.”
محمود عباس بالاترین مقام سیاسی گروه فتح است که رقیب سیاسی حماس محسوب می‌شود.
‘پناهگاه امن’
در میان روابط پرتنش با اسرائیل، ترکیه متهم است که برای مقام‌های ارشد حماس در سال‌های اخیر “پناهگاهی امن” بوده است.
ترکیه و اسرائیل با چه هدفی به یکدیگر نزدیک می‌شوند؟
هنده (خنده) فرات، خبرنگار روزنامه ‘حریت’ که از روزنامه‌های پرتیراژ حامی دولت ترکیه است، خبر داد که در جریان تماس‌های دیپلماتیک اخیر، طرف مقابل در اسرائیل به اعضای حماس در ترکیه اشاره کرده که خواهان اخراج آنها است.
خانم فرات نوشت: “ترکیه گفته که به حماس کمک نظامی نکرده و نخواهد کرد. ترکیه همچنین به رهبر حماس گفته افرادی از این گروه که نقش نظامی و فعالیت [فرماندهی نظامی] دارند، در ترکیه نخواهند بود.”
معنی مقاله خانم فرات اینگونه تعبیر شد که اسرائیل تغییر روابط آنکارا با حماس را به عنوان یک “شرط” برای عادی‌سازی روابط تعیین کرده است.
با این حال، یک دیپلمات ارشد اسرائیل به روزنامه جروزالم پست گفت که اسرائیل برای ترکیه چنین پیش‌شرطی برای بهبود روابط نگذاشته که دیگر به مقام‌های حماس پناه ندهد.
روزنامه جروزالم پست به نقل از این دیپلمات نوشت: “قطعا، در فرآیند محتاطانه نزدیک‌تر شدن روابط، حرکاتی اینجا و آنجا صورت خواهد گرفت. ما می‌بینیم که اقدامات ترکیه علیه ترور در داخل خاک این کشور افزایش یافته است.”
بر اساس گزارش‌ها از سال ۲۰۱۹ میلادی اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، وقت خود را بین ترکیه و قطر در رفت و آمد بوده است.
رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه، در چند نوبت با سران حماس از جمله اسماعیل هنیه در ترکیه دیدار کرده است.
همچنین چند شبکه خبری حامی دولت در ترکیه با آقای هنیه مصاحبه‌هایی انجام داده‌اند.
سلین ناسی، تحلیلگر ‘مرکز سیاست آنکارا’ یا ‘آنکارا پولیتیکالار مرکزی’ به وب‌سایت مستقل خبری میدیاسکوپ گفت نزدیک شدن به اسرائیل به این معنا نیست که آنکارا به فلسطینیان “پشت کند”.
او می‌گوید: “ترکیه همیشه سعی کرده در روابطش [با مقام‌های فلسطینی و اسرائیل] تعادل را نگه دارد. من فکر می‌کنم در آینده هم به همین صورت خواهد ماند.”
این نظر بازتابی از اظهارات مقام‌های ترکیه است که می‌گویند هرگونه عادی‌سازی روابط با اسرائیل نباید “به بهای از دست رفتن آرمان فلسطینیان تمام شود.”