یک مقام اروپایی روز دوشنبه ۱۷ مرداد اعلام کرد که نماینده اتحادیه اروپا «متن نهایی» برای احیای برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به «برجام» را به هیات‌های نمایندگی طرف‌های مذاکره ارائه کرده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، این مقام که نخواست نامش فاش شود اظهار داشت: «ما چهار روز کار کردیم و امروز این متن روی میز قرار دارد. مذاکرات به پایان رسیده و این متن نهایی است… و دیگر قابل مذاکره نیست».
با توجه به این اظهارات به نظر می‌رسد که هیات‌های اصلی در مذاکرات یعنی ایران و آمریکا فقط باید پاسخ مثبت یا منفی خود را به متن نهایی اتحادیه اروپا ارائه دهند و مذاکرات از سر گرفته نخواهد شد.
از سوی دیگر، خبرنگاران حاضر در محل مذاکرات هسته‌ای بعدازظهر دوشنبه گزارش دادند که هیات‌های نمایندگی مذاکره‌کننده ظرف ساعات آینده وین را ترک خواهند کرد.
استفانی لیختن‌اشتاین، خبرنگار آزاد مقیم وین که برای نشریه پولیتیکو هم گزارش می‌نویسد، در توئیتی از قول مقام اروپایی خبر داد که مذاکرات به پایان رسیده و اتحادیه اروپا بهترین توافق ممکن را مورد مذاکره قرار داده است.
این مقام افزوده که حال بر عهده طرف‌های مذاکره‌کننده است که با این متن موافقت کنند.
در همین حال، یک مقام وزارت خارجه ایران گفته که انریکه مورا، مذاکره‌کننده اتحادیه اروپا، ایده‌هایی در مورد مسائل باقیمانده به هیات‌ها ارائه کرده است.
بر اساس توئیتی که یک خبرنگار ایرانی منتشر کرده است، این مقام که نامش فاش نشده، افزوده است: ما پاسخ اولیه و ملاحظات خود را به محض دریافت ایده‌ها ارائه کردیم. اما این موارد نیازمند بررسی جامع هستند و ما نقطه‌نظرات دیگر خود را به هماهنگ‌کننده مذاکرات و دیگران انتقال خواهیم داد.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در آٰژانس که مذاکره‌کننده این کشور در گفت‌وگوها برای احیای برجام بود، نیز توئیت کرده که اگر طرف‌های درگیر در مذاکرات با متن نهایی مخالفت نکنند، برجام اعاده خواهد شد.
واکنش مثبت آمریکا به متن اتحادیه اروپا
در همین حال، یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به رادیو فردا گفت: همان‌طور که اتحادیه اروپا دو هفته پیش اعلام کرد، متنی که آن‌ها ارائه کرده‌اند بهترین و تنها مبنای دستیابی به توافق است.
او که نخواست نامش فاش شود، افزود: «طی چند روز گذشته، هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا مشورت‌های بیشتری انجام داد تا به شفافیت و ایجاد هماهنگی بهتر در زمینه پرسش‌های مطرح پیرامون این متن کمک کند.
این مقام آمریکایی تصریح کرد: «این مشورت‌ها امروز تکمیل شدند و ما منتظر قدم بعدی اتحادیه اروپا می‌مانیم».
او تاکید کرد: در ارتباط با ما، موضع‌مان روشن است: ما آماده نتیجه‌گیری سریع درباره توافق بر پایه پیشنهادهای اتحادیه اروپا هستیم.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا حاضر نشد تا در مورد موضع ایران گمانه‌زنی کند، ولی گفت: ایرانی‌ها مرتبا می‌گویند که آماده بازگشت دوجانبه به برجام هستند. همان‌طور که هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا روشن کرده است، این متن تنها مبنای ممکن برای دستیابی به هدف مورد نظر است. منتظر می‌مانیم ببینیم که آیا عمل آن‌ها با حرف‌شان یکی است.
بن‌بست موجود در مذاکرات احیای برجام
دور تازه مذاکرات ایران و طرف‌های باقیمانده در برجام از روز ۱۳ مرداد آغاز شد و هدف آن بررسی پیشنهادهای جوزپ بورل، مسئول امور سیاست خارجی اتحادیه اروپا، برای شکستن بن‌بست موجود در احیای برجام بود.
این بن‌بست پس از آن بوجود آمد که به‌رغم یازده ماه گفت‌وگو در وین و توافق طرف‌های حاضر در مذاکرات بر سر متن احیای برجام در اسفند پارسال، ایران خواسته‌های جدیدی مطرح کرد که به گفته آمریکا و اتحادیه اروپا، فرابرجامی هستند.
خروج سپاه پاسداران از فهرست «سازمان‌های تروریستی» آمریکا، تضمین تداوم برجام از سوی واشینگتن و بسته شدن پرونده‌های ادعایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده ایران از جمله خواسته‌های فرابرجامی تهران اعلام شده‌اند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که وابسته به سازمان ملل متحد است، می‌گوید ایران هنوز به سئوالات و ابهامات در مورد سه مکان اعلام نشده هسته‌ای خود پاسخ‌های قانع‌کننده نداده است.
ابتدا سخن از چهار مکان بود که ایران و آژانس بر سر یکی از آن‌ها به توافق رسیدند و پرونده آن را مختومه کردند.
دو مقام ایرانی پیشتر گفته بود که تهران از پیش‌نویس تفاهم پیشنهادی جوزپ بورل «راضی نیست».
این تحولات در حالی است که نماینده روسیه در مذاکرات برجام شامگاه یکشنبه از فاصله «پنج ثانیه‌ای تا پنج دقیقه‌ای» با خط پایان توافق برجام خبر داده و انریکه مورا گفته بود که با توجه به پیشرفت‌های انجام شده، نسبت به حصول توافق «کاملا خوشبین» است.