روزنامه «دنیای اقتصاد» روز یکشنبه ۲۰ شهریور با انتشار گزارشی بر اساس آماری که منبع آن را اعلام نکرده از مهاجرت «۱۶۰ متخصص قلب طی یک سال گذشته» از ایران خبر داده و اضافه کرده است که طی چهار سال اخیر «۱۶ هزار پزشک عمومی» هم از کشور مهاجرت کرده‌اند.
بر اساس این گزارش، «۳۰ هزار کادر درمان» نیز طی یک سال گذشته از دانشکده‌های علوم پزشکی درخواست گواهی حسن سابقه (گود استندینگ) ارائه کرده‌اند که «مقصدشان عمان بوده است».
این در حالی است که بنا به اعلام قبلی وزارت بهداشت، ایران با کمبود «حدود ۱۸ هزار پزشک عمومی» مواجه است.
رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران نیز پیشتر اواخر خرداد امسال گفته بود که پارسال چهار هزار و ۲۷ پزشک ایرانی درخواست دریافت عدم سوء پیشینه کرده‌اند که البته ممکن است همه آن‌ها هنوز از ایران خارج نشده باشند.
اخیراً «رصدخانه مهاجرت ایران» نیز با انتشار گزارشی اعلام کرده بود که ۷۳ درصد پزشکان و پرستاران ایرانی و نزدیک به ۶۰ درصد استادان دانشگاه و دانشجویان ایرانی تمایل به مهاجرت دارند.
بر اساس این گزارش ۵۹ درصد دانشجویان و ۶۹ درصد استادان و محققان ایرانی به‌دلیل «مسائل اقتصادی» به دنبال مهاجرت از ایران هستند.
رو یکشنبه، فرهاد دانشجو، رئیس دانشگاه تربیت مدرس نیز در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایلنا گفت که «هر هفته تقریباً با یک درخواست اعضای هیئت علمی روبه‌رو هستیم برای اینکه از ما مرخصی بدون حقوق بگیرند و برای یک سال از کشور بروند. از هر پنج یا شش نفری که درخواست می‌دهند، ۶۰ تا ۷۰ درصدشان تازه به خارج می‌روند تا ببینند می‌توانند بمانند یا نه.»
پیشتر حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس ایران، در نامه‌ای به رهبر جمهوری اسلامی از «افزایش آمار مهاجرت پزشکان» و «خروج پزشکان از کسوت عضویت هیئت علمی» ابراز نگرانی کرده بود.
شهریاری سال گذشته در این نامه دربارهٔ پیامدهای این وضعیت بر «کیفیت، سرعت و دقت خدمات بهداشتی و درمانی» هشدار داد و خالی ماندن صندلی‌های تخصصی در برخی از رشته‌های مادر را «بسیار نگران‌کننده» عنوان کرده بود.
همچنین احسان قاضی‌زاده، نماینده مجلس شورای اسلامی آذرماه سال گذشته اعلام کرد، علاوه بر پزشکان، در سه سال گذشته‌اش، حدود سیصد هزار نفر از جمعیت دانشگاهی ایران که مدارک کارشناسی ارشد و دکترا داشته‌اند، ایران را ترک کردند.
جمهوری اسلامی نه تنها مسئولیت خروج فرارگونه نخبگان علمی و دانشگاهی از ایران را برعهده نگرفته، بلکه سعید خطیب‌زاده سخنگوی وقت وزارت خارجه در خردادماه، این مسئولیت را متوجه رسانه‌های فارسی‌زبان به گفته او «معاند» مستقر در لندن کرد.
او مدعی شد این رسانه‌ها با ارائه «تصویری مهندسی‌شده و غیرواقعی از داخل ایران و رؤیایی غیر واقعی‌تر از زندگی در اروپا»، زمینه خروج مخاطره‌آمیز و خطرناک برخی شهروندان ایرانی را فراهم می‌آورند.
امواج خروج ایرانیان از کشورشان، پیشتر دلایل سیاسی و حقوق بشری داشت، اما در سال‌های اخیر عمده ایرانیان خارج‌شده از ایران به دلایل اقتصادی کشور را ترک کرده‌اند.
علاوه بر این مهاجرت و میل به مهاجرتِ نیروهای تخصصی به‌دلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی، حدود چهار هزار نفر از فرزندان مقام‌های جمهوری اسلامی نیز به‌گفته دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر در خارج از ایران اقامت دارند. در مورد انگیزه‌های مهاجرتی آنان گزارش مستندی در دست نیست.
بر اساس آمار وزارت خارجه جمهوری اسلامی، جمعیت ایرانیان ساکن خارج از کشور شش میلیون نفر برآورد می‌شود.