جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز چهارشنبه ۲۳ شهریور گفته است که مذاکرات برای احیای توافق هستهای برجام و بازگشت متقابل ایران و آمریکا به این توافق در وضعیت بنبست قرار گرفته است.
جوزپ بورل گفته است: «ترسم این است با توجه شرایط سیاسی در ایالات متحده و بسیاری از جهتگیریها بدون قطعیت، اکنون در یک نوع بنبست باقی بمانیم.»
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ۱۶ ماه گذشته تلاشهای گستردهای انجام داده است تا در جریان مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا زمینه احیای برجام را فراهم کند.
به دنبال بینتیجه ماندن گفتوگوهای چند جانبه ايران با کشورهای عضو برجام و مذاکرات غيرمستقيم با آمريکا برای احیای برجام، جوزپ بورل اوایل مردادماه يک پيشنهاد نهايی برای برون رفت از بنبست در این مذاکرات ارائه کرد.
ایران و آمریکا پاسخهای خود را به این پیشنهاد «نهایی»مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ارائه کردند. اما ایران در آخرین پاسخ خود در ۱۱ شهریور خواستار دریافت تضمینها از آمریکا برای بسته شدن پرونده پادمانی در آژانس بین المللی انرژی اتمی شد. این درخواست ایران، امید اعضای اروپایی برجام و آمریکا را برای احیای این توافق کاهش داده است.
خبرگزاری فرانسه میگوید، با توجه به در پیش بودن انتخابات کنگره آمریکا در ماه نوامبر، دولت جو بایدن راه دشواری برای دستیابی به توافق با ایران دارد چرا که این موضوع میتواند بر نتیجه انتخابات در این کشور تاثیر بگذارد.
جوزپ بورل گفت که طی دو ماه گذشته متنهای پیشنهادی دو طرف «به هم نزدیک بودند»، اما «متأسفانه، پس از تابستان، در آخرین پیشنهادها (نه تنها) به هم نزدیک نشدند که آنها در حال واگرایی هستند.»
وی افزود: آخرین متن پیشنهادی «ایرانیها کمکی نکرد چون تقریباً (به توافق نزدیک) بودیم، بعد پیشنهادات جدید آمد و فضای سیاسی هم همیشه مساعد نیست. متاسفم که میگویم، اما انتظار ندارم در روزهای آینده پیشرفتی حاصل شود.»
طرفهای اروپایی حاضر در برجام یعنی بریتانیا، فرانسه و آلمان، هفته گذشته گفتند که درباره قصد ایران برای بازگشت به برجام «تردید جدی» دارند.
ایران در واکنش گفت که رویکرد این سه کشور اروپایی «غیرسازنده» است.
جوزپ بورل در ادامه گفته است، هیچ اقدام دیگری برای خروج از این بن بست و حرکت به جلو ندارد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اظهار داشت: «از طرف خودم، دیگر چیزی برای پیشنهاد ندارم.»
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده هم روز دوشنبه گفته بود پاسخ اخیر ایران به طرح پیشنهادی اتحادیه اروپا گامی رو به عقب بود و دورنمای دستیابی به توافق در کوتاه مدت را بعید میسازد.
در همین زمینه، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز سهشنبه گفت که واشینگتن پاسخ خود درباره نظرات آخرین ایران را ارائه کرده است.
ند پرایس تصریح کرده بود: «دیدگاههای خود را درباره آخرین پاسخ ایران ارائه کردهایم و تمایل ندارم بیشتر از آنچه تاکنون گفته شده در عرصه علنی درباره آن صحبت کنم.»
تمایل دولت بایدن به «ادامه مذاکرات»
در همین زمینه٬ لورا روزن، خبرنگار سرشناس حوزه بینالملل در واشینگتن٬ روز چهارشنبه به نقل از یک مقام ارشد دولت آمریکا نوشت که ایالات متحده همچنان به ادامه تلاشها برای احیای برجام علاقهمند است.
این مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، گفته است: «ما همچنان علاقهمندیم ببینیم آیا میتوانیم به توافقی بر سر بازگشت به پایبندی دوجانبه به توافق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) برسیم یا خیر. . در همین راستا، ما آمادهایم به عقبگرد و حرکت به جلو (در این مذاکرات) ادامه دهیم.»
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا هم روز گذشته از ایران خواست بود، با کنار گذاشتن خواستههای «فرابرجامی» با حسن نیت به مذاکرات ادامه دهد.