سازمان حقوق بشر ایران از کشته شدن دستکم ۷۶ نفر در ایران تا روز چهارم مهر در تجمعهای اعتراضی در پی جان باختن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد خبر داد.
بر اساس گزارش این سازمان، استان مازندران با ۲۵ نفر و پس از آن استانهای گیلان و آذربایجان غربی هر کدام با ۱۰ کشته بیشتر قربانی را در این اعتراضات داشتهاند.
در این گزارش همچنین آمده است که از مجموع ۷۶ کشته، دستکم شش نفر زن و چهار نفر کودک بودهاند.
سازمان حقوق بشر ایران این آمارها را بر اساس ویدئوهای منتشرشده و گواهیهای فوتی که بهدست آن رسیده است و در آنها موضوع شلیک مستقیم با استفاده از گلوله جنگی تایید شده، اعلام کرده است.
این آمارها دو روز پس از آن اعلام میشود که صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که در اعتراضهای اخیر ۴۱ نفر کشته شدهاند.
به گزارش سازمان حقوق بشر ایران، بیشتر کشتهشدگان با فشار نهادهای امنیتی بهصورت شبانه دفن میشوند و خانوادههای آنها برای برگزار نکردن تشییع جنازه علنی تحت فشار قرار دارند. در همین حال بسیاری از خانوادهها تهدید شدهاند که در صورت اطلاعرسانی با اتهامهای رسمی قضایی روبهرو خواهند شد.
از سوی دیگر، گزارشهای رسمی و غیر رسمی حاکی از زخمی شدن صدها نفر و بازداشت چند هزار تن در شهرهای مختلف ایران دارد، اما هنوز گزارشهای دقیقی در این زمینه منتشر نشده است
سایت حقوق بشری «ههنگاو» روز دوشنبه آمار کشتهشدگان استان کردستان را ۱۸ نفر، شمار زخمیها را نزدیک به ۹۰۰ نفر و تعداد بازداشتشدگان را بیش از هزار نفر اعلام کرد.
دادستان عمومی و انقلاب ساری نیز روز یکشنبه از بازداشت ۴۵۰ نفر در استان مازندران خبر داده بود.
در همین حال، سازمان حقوق بشر ایران در مورد ادامه کشتار معترضان و احتمال استفاده از شکنجه و آزار بازداشتشدگان به قصد اخذ اعتراف اجباری و تلویزیونی هشدار داده و خواهان اقدام فوری و یکصدای جامعه جهانی شده است.
محمود امیریمقدم، مدیر این سازمان، ضمن هشدار جدی درباره «خطر شکنجه و آزار بازداشتشدگان»، «استفاده از سلاح جنگی علیه معترضان» را «جنایت بینالمللی» عنوان کرد.
او از جامعه جهانی خواست تا «قاطعانه و متحد یک راهکار عملی برای جلوگیری از شکنجه و کشتار معترضان در پیش گیرد».
آقای امیریمقدم افزود: «تمام کشورهای جهان باید از خواست مردم ایران در راه احقاق حقوق بنیادین خود دفاع کنند».
همزمان با تجمعهای اعتراضی گسترده در بیش از ۸۰ شهر ایران و شمار قابل توجهی از شهرهای جهان در پی جان باختن مهسا امینی، برخی دولتها ضمن محکوم کردن سرکوب خشونتآمیز و مرگبار اعتراضها در ایران، شروع به اعمال تحریمهایی علیه جمهوری اسلامی کردهاند. از جمله جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، روز دوشنبه اعلام کرد که این کشور تحریمهایی را علیه شماری از افراد و موسسات جمهوری اسلامی ایران از جمله «پلیس امنیت اخلاقی» وضع خواهد کرد.
آنالنا بروک، وزیر خارجه آلمان نیز چند ساعت پیش از آن خواستار اعمال تحریمهایی علیه مقامهای جمهوری اسلامی بهدلیل سرکوب اعتراضات شد و گفت خیلی سریع باید «عواقب بعدی» برای حکومت ایران در محافل اتحادیه اروپا مورد بررسی قرار گیرد.
پیشتر نیز در روز ۳۱ شهریور، وزارت خزانهداری آمریکا، پلیس امنیت اخلاقی ایران را به اتهام آزار و خشونت علیه زنان و نقض حقوق معترضان ایرانی، تحریم کرده بود.
بسیاری از منتقدان تنها اعمال این گونه تحریمها را برای فشار بر جمهوری اسلامی کافی نمیدانند و خواستار توقف مذاکرات قدرتهای جهان با این حکومت در خصوص احیای برجام شدهاند.
اعتراضهای جاری در ایران پس از جان باختن مهسا (ژینا) امینی، جوان ۲۲ ساله سقزی، آغاز شد که روز ۲۲ شهریور توسط ماموران گشت ارشاد بازداشت شد و سه روز پس از آن به دلیل مرگ مغزی جان باخت.
شاهدان عینی ضربوجرح مهسا امینی در خودرو گشت ارشاد را علت به کما رفتن او اعلام کردند.