در سالگرد شلیک به هواپیمای مسافربری توسط سپاه، دادستان نظامی استان تهران روز پنج‌شنبه، ۱۸ دی، ضمن خبر دادن از پایان تحقیقات در این زمینه این حادثه را قابل اجتناب خواند و گفت که تنها یک نفر در این ارتباط در بازداشت است.

او از پایان یافتن «بررسی‌های هفت گروه کارشناسی نظامی و سازمان هواپیمایی کشوری درباره فرضیه‌های مختلف در خصوص علل وقوع سانحه» برای هواپیمای اوکراینی در حومه تهران خبر داد.

به گزارش خبرگزاری ایلنا، غلام‌عباس ترکی در مورد نتیجه این بررسی گفت که فرمانده سامانه پدافندی که این هواپیمای مسافربری را هدف قرار داده، در جهت‌یابی‌های راداری خود در تعیین سمت شمال اشتباه «فاحش» کرده است.

او گفت: «سامانه پدافندی بعد از آخرین جابه‌جایی تاکتیکی، موقعیت شمال سامانه را به علت فراموشی تنظیم نمی‌کند و به همین دلیل اهداف را در صفحه رادار با تغییر فاحش موقعیت مشاهده می‌کرده است.»

دادستان نظامی استان تهران اضافه کرد: «هنگامی هم که درصدد کسب تکلیف از شبکه پدافندی برمی‌آیند، به دلیل عدم برقراری ارتباط و مبادله پیام، فرمانده با اعتقاد به کمی زمان مقابله با خطر، شخصاً تصمیم به شلیک می‌گیرد.»

این مقام قضایی در پایان نتیجه گرفته است که «به‌رغم سخت بودن تصمیم‌گیری به دلیل فضای حاکم در شب حادثه، اگر کاربر و فرمانده سامانه دقت لازم را به خرج می‌دادند این حادثه اتفاق نمی‌افتاد.»

این ادعاها درحالی مطرح می‌شود که بسیاری از ناظران، به فرضیه «اشتباهی» بودن شلیک، با دیده شک می‌نگرند. وزیر خارجه کانادا هم پیشتر گفته است که باور ندارد دلیل شلیک موشک خطای انسانی باشد.

سپاه پاسداران بامداد ۱۸ دی یک فروند هواپیمای مسافربری اوکراینی به شماره پرواز پی‌اس ۷۵۲ را که در حال اوج گرفتن از فرودگاه امام تهران بود، با شلیک دست‌کم دو فروند موشک سرنگون کرد که تمام ۱۷۶ سرنشین آن جان باختند.

سپاه پاسداران بعد از سه روز پنهانکاری، نهایتاً تحت فشار جامعه جهانی اقرار کرد که این هواپیما با موشک‌های سپاه ساقط شده ‌است، اما علت آن را «خطای انسانی» اعلام کرد. آمران اصلی شلیک به هواپیما هنوز معرفی نشده‌اند.

در این رابطه دادستان نظامی استان تهران روز پنج‌شنبه گفت که «در فرایند تحقیق، افرادی به عنوان مقصر از جهت بی احتیاطی و بی‌مبالاتی و عدم رعایت نظامات و مقررات، متهم شناخته شدند و در حال حاضر تنها یک متهم در بازداشت است و سایرین با تودیع وثیقه و سایر قرارهای مناسب آزاد شده‌اند.»

به گفته دادستان نظامی تهران، فرضیه‌های حمله سایبری، هک سامانه پدافندی، اختلال در سامانه‌های هواپیما و شبکه پدافندی «با دلایل متقن» رد شده است.

مقامات ایران از جمله دادستان نظامی تهران، تا کنون از ارائه هرگونه شواهد و مدارک در تایید ادعاهای خود خودداری کرده‌اند و از همین رو راستی‌آزمایی این ادعاها امکان‌پذیر نیست.

در اولین سالگرد ساقط شدن پرواز ۷۵۲ به دست سپاه پاسداران، رئیس جمهور ایران صبح پنج‌شنبه گفت که «این حادثه یک حادثه باورنکردنی بود که ناشی از خطای یک فرد و بی‌تدبیری یک جمع بود»، اما او توضیح نداد که مقصود از «بی‌تدبیری یک جمع» دقیقا چیست.

پنهان‌کاری جمهوری اسلامی، تناقض‌های پر شمار و ادعاهای متعدد کذب مقامات مختلف حکومت ایران، از جمله فرماندهان سپاه، مقامات دولتی و قوه قضاییه باعث شده که بسیاری در صحت ادعاهای مقامات جمهوری اسلامی تردید جدی داشته باشند.

در میان کشته‌شده‌ها ده‌ها شهروند خارجی از کانادا، افغانستان، بریتانیا و اوکراین نیز هستند و ایران تاکنون گزارش جامعی از علت هدف قرار گرفتن این پرواز به کشورهای یادشده ارائه نکرده است.

غلام‌عباس ترکی روز پنج‌شنبه از «نهایی شدن» گزارش گروه‌های کارشناسی این پرونده خبر داد و افزود که گزارش سازمان هواپیمایی کشوری برای کشورهای ذی‌ربط ارسال شده است.

وزیر خارجهٔ اوکراین روز سه‌شنبه هفته جاری تایید کرد که ایران پیش‌ از انقضای مهلت ۱۲ ‌ماهه که برای ارائه گزارش فنی این سانحه داشت در روز ۱۰ دی‌ماه لایحه گزارش فنی را در اختیار اوکراین قرار داده است.

با این حال مسئول پرونده سقوط پرواز ۷۵۲ در اوکراین روز چهارشنبه، ۱۷ دی‌ماه، در گفت‌وگو با رادیوفردا تاکید کرد که اکنون کشورش منتظر معرفی و مجازات «مسئولان» واقعی شلیک به این هواپیما و اعلام «دلایل واقعی» این حادثه از سوی حکومت جمهوری اسلامی است.