در آستانه سومین سالروز شلیک موشکهای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی به هواپیمای اوکراینی و جانباختن همه ۱۷۶ سرنشیناش، تلاش برای پاسخگو کردن رژیم حاکم بر ایران بازهم شدت گرفتهاست. گروه بینالمللی هماهنگی و واکنش برای قربانیان پرواز شماره ۷۵۲ اوکراین اینترنشنال، خبر داد که در این راستا درخواست دادهاست که حکومت ایران به یک نهاد داوری الزامآور ارجاع دادهشود. بهتازگی و در پی خیزش سراسری ایرانیان، برخی از خانوادههای جانباختگان پرواز، از افزایش فشار نیروهای امنیتی بر خود خبر دادند.
برپایه بیانیه منتشرشده توسط گروه بینالمللی هماهنگی و واکنش برای قربانیان پرواز شماره ۷۵۲ اوکراین اینترنشنال، اقدامهایی ملموس انجام شد، تا اطمینان حاصل شود که تلاشها برای «پاسخگویی ایران» درباره ساقط کردن غیرقانونی پرواز پیاس ۷۵۲ اوکراین، میتواند به فاز «حلوفصل اختلافات» منتهی شود.
این گروه برای ارجاع دستاندرکاران رژیم حاکم بر ایران به یک «نهاد داوری الزامآور» به «ماده ۱۴» کنوانسیون جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری، استناد کردهاست.
وزیران کشورهای کانادا، اوکراین، سوئد و بریتانیا از اعضای گروه بینالمللی هماهنگی و واکنش برای قربانیان پرواز شماره ۷۵۲ اوکراین، هستند.
در همین راستا، ملانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا درپی انتشار این بیانیه مشترک، نوشت: کسانی که عزیزانشان را از دست دادند، سزاوار عدالت هستند.
او افزود که این گروه گامی ارزشمند را در راستای پیشبرد دستیابی به عدالت، در سطحی بینالمللی برداشتهاست و همچنان نیز به همکاری بههدف پاسخگو کردن حکومت جمهوری اسلامی ایران، ادامه خواهد داد.
بهگفته حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن خانوادههای جانباختگان هواپیمای اوکراینی، بر پایه نامهای که وزیر امور خارجه کانادا به خانواده جانباختگان گسیل کرد، روند قضایی ارجاع پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی به دیوان بینالمللی دادگستری در لاهه، از روز چهارشنبه هفتم دیماه آغاز شدهاست.
پیشتر در پایان تابستان ۱۴۰۱ انجمن خانوادههای جانباختگان پرواز اوکراینی، خبر داد که شکایت مستقل این انجمن بهضد جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران، در دیوان بینالمللی کیفری لاهه، بهصورت رسمی ثبت شدهاست.
برپایه این شکایت، جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به «کشتار عامدانه غیرنظامیان، ارتکاب جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت» متهم شدهاند.
پس از شلیک موشکهای سپاه پاسداران به پرواز مسافربری پیاس ۷۵۲ هواپیمایی اوکراین اینترنشنال، در بامداد هجدهم دی ماه ۱۳۹۸ و کشتهشدن همه ۱۷۶ سرنشین آن، جمهوری اسلامی ابتدا شلیک عمدی را کتمان و سپس دلیل سرنگونکردن این هواپیما را خطای انسانی عنوان کرد.