جیمز کلورلی، وزیر خارجه بریتانیا روز شنبه اعلام کرد که در واکنش به اعدام علیرضا اکبری، این کشور سفیرش را به طور موقت از تهران فرا خوانده، کاردار ایران در لندن را احضار و دادستان کل کشور را نیز تحریم است.
علاوه بر این، ریشی سوناک نخست‌وزیر بریتانیا، امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه، آنالنا بائربوک وزیر خارجه آلمان و رابرت مالی مسئول میز ایران در وزارت خارجه آمریکا اعدام آقای اکبری را محکوم کردند.
علیرضا اکبری، معاون پیشین وزارت دفاع ایران و مشاور وزیر در دوره وزارت علی شمخانی که شهروندی بریتانیا را نیز داشت، صبح شنبه اعدام شد.
اقدامات بریتانیا
به محض انتشار خبر اعدام آقای اکبری، بریتانیا اعلام کرد که این اقدام را بی‌پاسخ نخواهد گذاشت.
بریتانیا پیشتر گفته بود که علیرضا اکبری بی‌گناه است و خواستار آزادی فوری او شده بود.
اما جمهوری اسلامی ایران به این خواسته بریتانیا توجه نکرد.
وزیر خارجه بریتانیا روز شنبه، بعد از اعلام اقدامات عملی لندن در یک کنفرانس خبری گفت: «بسیار مهم است که در نظر داشته باشید پاسخ ما به اقدام امروز محدود نخواهد بود.»
به گفته او دولت بریتانیا در حال بررسی اقدامات دیگری است که در پاسخ به اعدام آقای کریمی انجام دهد.
او گفت: «ما امروز یک پیام بسیار روشن به رژیم ایران می‌فرستیم. و آن پیام این است که به دقت شما را زیر نظر داریم و به سرعت به هر اقدام شما واکنش نشان می‌دهیم. آن‌ها باید بپذیرند اعتراض‌‌هایی که در سراسر کشور علیه‌شان رخ داده، خودجوش است و دلیل اعتراض‌ها هم اقدامات آنهاست.»
جیمز کلورلی گفت وقتی صبح امروز با خبر شده که علیرضا اکبری اعدام شده، وجودش سرشار از تنفر شده و این مساله برای دولت بریتانیا «به شکلی باورنکردنی جدی» است.
او افزود دولت بریتانیا به اقداماتی دست خواهد زد تا جمهوری اسلامی را از کارهای مشابه در آینده باز بدارد.
وزیر خارجه بریتانیا ساعتی پیشتر گفته بود که «این اقدام وحشیانه به شدیدترین وجه ممکن باید محکوم شود.»
پیش از آقای کلورلی، ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا، اعدام آقای اکبری را محکوم کرد و گفت: «این یک اقدام بی‌رحمانه و بزدلانه بود که توسط یک رژیم وحشی و بدون احترام به حقوق بشر مردم خود انجام شد.»
واکنش دیگر کشورها
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، اعدام آقای اکبری را اقدامی «نفرت‌انگیز و وحشیانه» توصیف کرد.
او گفت: «نام او به فهرست بلندبالای کسانی اضافه شد که قربانی سرکوب و مجازات اعدام در ایران هستند.»
رئیس‌جمهور فرانسه افزود که این کشور هم با بریتانیا و هم با مردم ایران، اعلام همبستگی می‌کند.
فرانسه همچنین کاردار جمهوری اسلامی ایرانرا برای اعتراض به وزارت خارجه این کشور فراخواند و او با کاترین کولونا، وزیر خارجه فرانسه ملاقات کرد.
به گفته وزارت خارجه فرانسه، «به کاردار ایران در مورد نقض مکرر قوانین بین المللی هشدار داده شده که این اقدامات بی پاسخ نخواهد ماند؛ به ویژه در مورد رفتار با اتباع خارجی که خودسرانه بازداشت شده اند.»
رابرت مالی مسئول امور ایران در وزارت خارجه آمریکا نیز گفت از خبر اعدام علیرضا اکبری، وحشت زده شده است.
آقای مالی در توییتی نوشت: «بازداشت های ناعادلانه جمهوری اسلامی، اعترافات اجباری، محاکمه های ساختگی و اعدام های با انگیزه سیاسی باید پایان یابد.»
آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان نیز این اعدام را یکی دیگر از «اقدامات غیرانسانی رژیم جمهوری اسلامی» دانسته است.
او همچنین گفت که در کنار «دوستان بریتانیایی خود ایستاده و به هماهنگی نزدیک برای انجام اقدامات علیه این رژیم و حمایت از مردم ایران ادامه خواهیم داد.»
آلیسیا کرنز، نماینده حزب حاکم محافظه‌کار و رئیس کمیته منتخب روابط خارجی مجلس عوام، به بی‌بی‌سی گفت بریتانیا موظف است (به این اقدام) پاسخ دهد. او از جمله پیشنهاد داده کاردار ایران در بریتانیا اخراج شده و سفیر بریتانیا در ایران فراخوانده شود.
پاسخ ایران
از سوی دیگر ایرنا خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی می گوید که در واکنش به اظهارات مقام های بریتانیایی، سایمون شرکلیف سفیر این کشور در تهران را به وزارت خارجه احضار کرده و «مراتب اعتراض به اقدامات خرابکارانه و مغایر با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران» به وی ابلاغ شده است.
ایرنا می گوید در جریان احضار سفیر بریتانیا «درباره دام طراحی شده برای علیرضا اکبری» و «حمایت ناموجه و شیطنت آمیز از عامل جاسوسی» اعتراض شده است.
اتهام آقای اکبری، جاسوسی برای بریتانیا و اقدام گسترده علیه امنیت ملی و افساد فی‌الارض عنوان شده بود.
جمهوری اسلامی ایران در هفته های اخیر برای شمار گسترده ای از معترضان دستگیر شده حکم اعدام صادر کرده، چهار حکم را اجرا و بر اساس گزارش سازمان های حقوق بشری به اجرای حکم محکومان به اعدام در پرونده های مربوط به مواد مخدر سرعت داده است.
در همین خصوص به گفته خبرگزاری حقوق بشری هرانا، دو نفر به دلیل جرایم مرتبط با مواد مخدر و قتل، در زندان عادل‌آباد شیراز اعدام شده‌اند. این احکام دو روز پیش اجرا شده اما خبر آن به تازگی منتشر شده است. به گفته هرانا، این دو محکوم، دو سال پیش بازداشت شده بودند. پیشتر هم گزارش مشابهی منتشر شده بود.
سازمان عفو بین‌الملل که یک نهاد مستقل غیردولتی در زمینه حقوق بشر است در واکنش به اعدام علیرضا اکبری، استفاده از مجازات اعدام را تحت هر شرایطی «منزجرکننده» خوانده و گفته « اعدام صبح امروز علیرضا اکبری تبعه ایرانی- بریتانیایی و یک مقام سابق ایران توسط مقامات این کشور بار دیگر تهاجم نفرت انگیز آن‌ها را در مورد حق حیات به نمایش گذاشت.»
عفو بین‌الملل گفته است که دولت بریتانیا «ادعاهای علیرضا اکبری در مورد شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها را به طور کامل بررسی کند و همه راهها را برای پاسخگو کردن مقامات ایران دنبال کند از جمله از طریق تحقیق کیفری از همه مقاماتی که مظنون به دست داشتن در جنایات براساس قوانین بین المللی هستند و بازداشت آن‌ها در صورتی که شواهد قابل قبول و کافی در این مورد وجود داشته باشد.»
پیش از این یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا صدور حکم اعدام علیه مقام پیشین وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران را دارای «انگیزه سیاسی» خوانده و «شکنجه، استفاده از داروهای روانگردان و ساعت ها بازجویی از علیرضا اکبری برای اعترافات دروغین» را «تکان دهنده» توصیف کرده بود.
کمتر از یک هفته پس از انتشار بازداشت و محاکمه و صدور حکم اعدام علیه علیرضا اکبری، قوه قضائیه جمهوری اسلامی امروز ۲۴ دی (برابر با ۱۴ ژانویه) از اجرای حکم وی خبر داد.
همسر و برادر آقای اکبری پیش از این در گفت و گو با بی بی سی فارسی روند بازداشت، محاکمه و صدور حکم علیه وی را زیر سئوال برده بودند.
وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی، علیرضا اکبری را «از مهم ترین عوامل نفوذی سرویس جاسوسی انگلیس» توصیف کرده امادر یک فایل صوتی که به دست بی‌بی‌سی فارسی رسید، آقای اکبری اتهام‌های امنیتی علیه خود را رد کرده و گفته بود هیچ مدرکی علیه او وجود ندارد.
او در آن فایل گفت بیش از ۱۰ ماه زیر شکنجه و بازجویی بوده و تحت فشار و داروهای روانگردان ساعت‌ها اقرارهای ساختگی از او گرفته شده است.
مهدی اکبری، برادر آقای اکبری پیشتر به بی‌بی‌سی فارسی گفته بود که برادرش از مشاوران مذاکرات هسته‌ای بوده و با دعوت علی شمخانی به ایران دعوت شده بود.