اولکسی دانیلوف، دبیر شورای دفاع و امنیت ملی اوکراین، می گوید که همتای ایرانی او علی شمخانی تلویحاً ساقط شدن عمدی هواپیمای اوکراینی را پذیرفته ولی آن را به خودسری یکی از گروههای نظامی قدرت در ایران نسبت داده است. به گفتۀ اولکسی دانیلوف حکومت ایران عمداً و آگاهانه هواپیمای مسافربری اوکراین را ساقط کرد تا از وقوع یک جنگ تمام عیار منطقه ای میان ایران و آمریکا جلوگیری کند.
وزارت امور خارجۀ اوکراین که رسماً از سوی کی یف مسئولیت رسیدگی به این فاجعه را دارد تأکید کرده که نظر اولکسی دانیلوف موضع رسمی دولت اوکراین است.
اولکسی دانیلوف گفته است که در فوریه گذشته در جریان ملاقات با همتای ایرانی خود، علی شمخانی، در تهران صریحاً از او پرسیده است که چرا جمهوری اسلامی دست به چنین کاری زده است. به گفتۀ اولکسی دانیلوف علی شمخانی در پاسخ به این پرسش “بسیار صادقانه گفت که آنان [رهبران ایران] تمایلی به ساقط کردن هواپیمای اوکراین نداشتند، اما، در ایران گروههای باقدرت مختلفی وجود دارد و دست کم سه گروه نظامی متفاوت، از جمله سپاه پاسداران، با فرماندهیهای جداگانه در این کشور وجود دارد.” علی شمخانی سپس به همتای اوکراینی خود اطمینان داده که در هر حال “جناح سیاسی او در ساقط کردن هواپیمای اوکراینی نقشی نداشته است.”
سپاه پاسداران که در نخستین روزهای پس از فاجعه نقش خود را در وقوع آن انکار میکرد، عاقبت پس از فاشگوییهای سرویسهای اطلاعاتی خارجی مسئولیت ساقط کردن هواپیمای اوکراینی را پذیرفت، اما، آن را ناشی از “خطای انسانی” خواند. اکنون به نظر می رسد که علی شمخانی مسئولیت ساقط کردن عمدی هواپیمای اوکراینی را نه به ارتش یا بسیج، بلکه به سپاه پاسداران نسبت میدهد که علاوه بر کنترل فرودگاهها دفاع هوایی پایتخت را نیز برعهده دارد.
اولکسی دانیلوف معتقد است که سپاه پاسداران با ساقط کردن هواپیمای اوکراینی و به قتل رساندن کلیه سرنشینان آن در هشتم ژانویه سال گذشته قصد داشته در تنش به وجود آمده با آمریکا پس از قتل قاسم سلیمانی و موشک باران پایگاههای آمریکا در عراق توسط سپاه پاسداران نوعی توقف موقتی و راهبردی ایجاد و از رویارویی مستقیم نظامی میان ایران و آمریکا جلوگیری کند. دبیر شورای دفاع و امنیت ملی اوکراین سپس گفته است : “بعد از قتل قاسم سلیمانی همه در انتظار یک جنگ تمام عیار [میان ایران و آمریکا] بودند. اما، بعد از ساقط شدن هواپیمای اوکراین و به قتل رسیدن شهروندان این کشور، این جنگ تمام عیار از اولویت اول به اولویت دهم تنزل یافت.”
اولکسی دانیلوف در جای دیگری از سخنان خود افزوده است : آنچه این نظر را از همان آغاز تقویت کرد جلوگیری ایران از انجام تحقیقات بینالمللی دربارۀ این فاجعه بوده است. به گفتۀ دانیلوف “جمهوری اسلامی ایران به هیچکس اجازۀ تحقیق دربارۀ این فاجعه را نداده است.” دبیر شورای دفاع و امنیت ملی اوکراین سپس گفته است که او ادعای رسمی حکومت ایران را مبنی بر تصادفی بودن فاجعۀ سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین به هیچ وجه نمیپذیرد. به گفتۀ اولکسی دانیلوف ساقط کردن هواپیمای اوکراینی “عمداً صورت گرفته و حملهای آگاهانه بوده است.” او گفته است : “بحران نظامی ایران و آمریکا که می رفت به جنگی منطقهای تبدیل شود پس از ساقط شدن هواپیمای اوکراین توسط دو موشک پدافند هوایی ایران سریعاً خاموش شد.” دبیر شورای دفاع و امنیت ملی اوکراین بعید ندانسته که فاجعۀ سقوط هواپیمای اوکراینی به سرعت به پروندهای “تروریستی” تبدیل شود.
وزارت امور خارجۀ اوکراین ضمن پشتیبانی از اظهارات دبیر شورای دفاع و امنیت ملی این کشور بار دیگر خواستار یک تحقیق عادلانه و عینی دربارۀ فاجعۀ سقوط هواپیمای اوکراینی شد و تأکید کرد : “ما به هیچ وجه ادعای حکومت ایران را نمیپذیریم که هواپیمای اوکراین در اثر خطای انسانی ساقط شده است.” معاون وزیر امور خارجۀ اوکراین گفته است که جمهوری اسلامی ایران هنوز اسامی و رتبۀ ده نفری که میگوید که در ارتباط با این فاجعه تفهمیم اتهام شده اند در اختیار دولت کییف نگذاشته و از هر گونه همکاری با اوکراین نیز خودداری میکند.”
دولت کانادا که شماری از شهروندان اش در این فاجعه به قتل رسیدند گفته است که بزودی گزارش مستقل خود را منتشر میکند. کانادا بار دیگر از تهران نیز خواسته است که دلایل، مدارک و توضیحات شفاف خود را دربارۀ چگونگی وقوع این فاجعه ارائه کند.