روز چهارشنبه ۱۹ مه ماموران پلیس فرانسه، در برابر پارلمان این کشور در ساحل رودخانه سن تجمع کرده و خواهان اتخاذ تدابیری برای محافظت بیشتر از جان نیروهای پلیس شدند. انتخاب چنین مکانی برای تظاهرات نشان دهنده نزدیکی سیاست با امنیت بود.

پلیس فرانسه غالبا به دلیل استفاده آشکار از روش‌های خشونت آمیز در جریان تظاهرات مورد انتقاد قرار می گیرد ولی این بار خود ماموران پلیس تظاهرکننده بودند و خواهان واکنش شدیدتر در قبال خشونت‌هایی بودند که نیروهای پلیس با آن مواجهند.

در طول ماه گذشته یک مامور پلیس در جریان عملیات مبارزه با مواد مخدر کشته شد و پلیس دیگری در جریان یک حمله هدفمند به ضرب چاقو از پا درآمد. استانیسلاس گودون، رئیس ائتلاف اتحادیه پلیس می‌گوید این حمله ضربه نهایی را وارد کرد و چیزی بود که ما از آن می ترسیدیم و تقریبا قابل انتظار بود.

“حمله به پلیس یک اتفاق روزمره است”

بسیاری از ماموران پلیس می گویند اعتمادی ندارند که نظام قضایی مجرمان را پشت میله های زندان نگه دارد و در نتیجه همان اشخاص بارها و بارها دستگیر می شوند، و چیزی که تحملش سخت تر است موقعی است که قربانی، یکی از همکارانشان است.آگهیhttps://b67944436874fbf5359da32f4d6a6261.safeframe.googlesyndication.com/safeframe/1-0-38/html/container.html

یکی از درخواست‌های اصلی تظاهرکنندگان در نظر گرفتن حد اقل مجازات برای کسی است که به پلیس حمله می کند.

حملات مرگبار اخیر به پلیس فرانسه

• مه ۲۰۲۱: اریک ماسون، مامور پلیس در جریان یورش مرتبط با مواد مخدر در آوینیون کشته شد
• آوریل ۲۰۲۱: استفانی مونفرمه، کارمند پلیس در حمله ای که دادستان ها آن را یک “حمله تروریستی” به دست اسلام‌گرایان توصیف کردند با ضربات چاقو به قتل رسید
• دسامبر ۲۰۲۰: در مرکز فرانسه سه مامور پلیس که برای رسیدگی به یک ماجرای خشونت خانگی رفته بودند در اثر تیراندازی یک مرد مسلح کشته شدند
• اکتبر ۲۰۱۹: یک اوپراتور کامپیوتر پلیس، قبل از این که به ضرب گلوله کشته شود در مرکز پلیس در پاریس، چهار همکار خودش را با چاقو از پا در آورد. دادستانی گفت این فرد پیرو یک برداشت افراطی از اسلام بود

در حقیقت شمار ماموران پلیسی که اکنون به قتل رسیده اند از دهه ۱۹۸۰ به مراتب کمتر است. ولی به گفته لویک والدر، سخنگوی اتحادیه ملی سندیکاهای بازرگانی آزاد، چیزی که تازگی دارد این است که خشونت ها از نظر کیفیت و ابعاد به طور کلی در سطح پایین تری است:

“امروز (فقط) در باره کشته شدن نیست، بیشتر در این باره است که هدف حمله قرار گرفتن یک واقعه روزمره است. پلیس هر شب با نوعی شورش سر و کار دارد. حالا اگر شما به عنوان یک مامور پلیس در حال گشت زنی باشید، می دانید که به شما حمله خواهد شد.”

استانیسلاس گودون، می گوید هر روز ۱۸ مامور پلیس در جریان گشت زنی در محله، بازرسی کارت شناسایی یا کنترل ترافیک، مجروح می شوند. او می افزاید که این تعداد در حال افزایش است و مهاجمان جوانتر می شوند.

ولی درطی دهه گذشته به موازات این احساس که نیروی پلیس هدف حمله قرار می گیرد، روش‌های پلیس نیز سخت تر شده و محافظت فیزیکی از پلیس بیشتر شده.

کریستیان موهانا، که جامعه شناس است می گوید: “اگر بیست سال قبل با پلیس کار می کردید، هیچ کدام نمی گفتند که می ترسند. ایده این بود که باید خیلی مردانه و قوی بود. هیچ یک جلیقه ضد گلوله نمی پوشیدند. حالا همه آنها این جلیقه ها را می پوشند، و از این که کشته شوند، خیلی می ترسند.”

به گفته کریستیان موهانا، در همین حال محافظت از جامعه به تدریج جای خود را به تمرکز روی آمار جنایات و کنترل داده است:

“نحوه برخورد با تظاهرات در شهرها خوب بود ولی در حومه شهرها ( محله های فقیر نشین شهرها) خوب نبود. ممکن است فکر کنید که رفتار خوب بر رفتار بد غلبه خواهد کرد ولی عملا برعکس اتفاق افتاد و پلیس ضد شورش روش های خشونت آمیزتری را به کار گرفت و شیوه عملکرد پلیس در حومه شهرها به مرکز شهرهای فرانسه پلیس آورده شد.”

چالش جلیقه زردها

آقای موهانا معتقد است که پس از حملات سال ۲۰۱۵، که پلیس حواس خود را به مقابله با تروریسم متمرکز کرد، این تغییر در نحوه برخورد شدت یافت و به خصوص برای کسانی که در سال ۲۰۱۸ از شهرهای کوچک تر فرانسه برای پیوستن به تظاهرات خود جوش معترضان موسوم به جلیقه زردها به پاریس رفتند، شوک آور بود.

“این برای کسانی که از رده پایین طبقه متوسط بودند و به اقلیت های قومی تعلق نداشتند، خیلی عجیب بود. آنها تصور می کردند پلیس با آنهاست و وقتی با یک نیروی پلیس پرخاشگر مواجه شدند خیلی عصبانی شدند.”

فابین ژوبار، نویسند کتاب سیاست های بی نظمی، می گوید تظاهرات جلیقه زردها پلیس و سرویس های اطلاعاتی را غافلگیر کرد.

“اگر تنها یک نهاد وجود داشته باشد که از غافلگیرشدن خوشش نمی آید این پلیس است. به عقیده من نحوه برخورد پلیس با این جنبش سبب جان گرفتن و پایداری آن شد و تبدیل به جنبشی علیه خشونت پلیس گردید.”

ولی نمایندگان پلیس این اتهامات را که تشدید روش‌های پلیس به وجهه عمومی آنها لطمه زده، رد می کنند.

استانیسلاس گودون، می گوید وقتی می بینیم چه مقدار سلاح از تظاهرکنندگان گرفته ایم، معلوم می شود که عده زیادی از مردم واقعا برای شرکت در تظاهرات نیامده بودند بلکه برای کشتن ماموران پلیس آمده بودند.

موارد شوک آور خشونت پلیس

ولی عده ای معتقدند مشکل، روش‌های پلیس نیست بلکه رفتار برخی از ماموران است.

ماه نوامبر گذشته یک دوربین امنیتی صحنه هایی را ضبط کرد که نشان می داد ماموران پلیس سفید پوست در پاریس درداخل استودیوی میشل زکلر، یک تولید کننده موسیقی سیاه پوست در حال کتک زدن او هستند. این سه مامور اکنون متهم به ارتکاب خشونتی هستند که انگیزه نژادپرستی مسبب تشدید آن بوده.

در طی پنج سال گذشته، دو مورد مهم دیگر هم بوده: دستگیری تئو لوکاکا ۲۲ ساله، که باتون پلیس موجب پارگی اسفنکتر او و معلول شدنش برای ابد شد، و همچنین آداما ترِاُره ۲۴ ساله که مرگ او در بازداشت پس از یک بازرسی ساده، موجب تظاهرات گسترده شد.

با وجود خشم از روش‌ها، رفتار و فرهنگ مصونیت از مجازات پلیس، یک نظرسنجی اخیر نشان داد که حدود ۷۰ درصد مردم فرانسه به پلیس اعتماد دارند، فقط اندکی کمتر ازمردم در بریتانیا.

این نظرسنجی همچنین نمایانگر نگرانی فزاینده از بی قانونی و ناامنی در فرانسه بود.

مشکل سیاسی مکرون در ارتباط با امنیت

امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه قول داده ده هزار نیروی اضافی استخدام کند و دولتش یک قانون امنیتی تازه بحث انگیز تدوین کرده که به موجب آن اختیارات بیشتری به شرکت های امنیتی خصوصی داده می شود و افشای هویت ماموران پلیسی که در یک عملیات شرکت دارند، با هدف صدمه زدن به آنان، جرم شناخته می شود.

ولی در حالی که یک سال به انتخابات ریاست جمهوری فرانسه باقی نمانده، نظرسنجی ها حاکی از آن است که در مورد مسائل امنیتی، رأی دهندگان به مارین لوپن، رهبر حزب راستگرای افراطی جبهه ملی، بیشتر اعتماد دارند تا به آقای مکرون.

مارین لوپن، هچنین در میان نیروی پلیس هم طرفداران زیادی دارد.

شاید به این دلیل بود که ژرالد دارمانین، وزیر کشور آقای مکرون و نیز ژوردن باردلا، معاون مارین لوپن هم به تظاهرکنندگان ملحق شدند.

وقتی موضوع سیاست امنیت مطرح می شود، هیچ یک از این دوشخصیت از این که برخورد انعطاف ناپذیری داشته باشند هراس ندارند، اعم از این که هدف، جنایات کمتر باشد یا کسب آراء بیشتر.