همزمان با فرارسیدن انتخابات ریاست جمهوری ایران سازمان حقوق بشری ههنگاو گزارشی آماری از مواد نقض حقوق بشری در کُردستان در طول چهارساله دوم ریاست جمهوری حسن روحانی آماده کرده است.
با استناد به آمار به ثبت رسیده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری ههنگاو، از خرداد ۱۳۹۶ تا خرداد ۱۴۰۰ (ژوئن ۲۰۱۷ تا ژوئن ۲۰۲۱) و در زمان دوره دوم ریاست جمهوری حسن روحانی دستکم حکم اعدام ۲۵۶ شهروند کُرد به اجرا در آمده و بیش از ۹۰۹ کولبر و کاسبکار کشته شدهاند.
اعدام ۲۵۶ شهروند کُرد
با استناد به آمار ثبت شده در مرکز آمار و اسناد سازمان حقوق بشری ههنگاو، در دوره دوم ریاست جمهوری حسن روحانی خرداد ۱۳۹۶ (خرداد ۱۴۰۰)، دستکم ۲۵۶ شهروند کُرد در زندانهای ایران اعدام شدهاند.
از مجموع افرادی که اعدام شدهاند ۱۱ نفر زن و ۲۴۵ نفر نیز مرد بودهاند. همچنین سن ۷ نفر از شهروندانی که اعدام شدهاند در زمان ارتکاب جرم زیر ۱۸ سال بودهاند.
طی چهار سال گذشته ۲۰ شهروند به اتهام فعالیت سیاسی و مذهبی، ۱۸۳ شهروند به اتهام قتل عمد، ۵۱ شهروند به اتهام جرامیم مرتبط با مواد مخدر و ۲ شهروند نیز به اتهام تجاوز به عنف اعدام شدهاند.
در این بازه زمانی دستکم حکم اعدام هفت شهروند در شهرهای خوی، ایلام و سلماس هر کدام ۲ مورد و اسلام آبادغرب یک مورد در ملاء عام اجرا شده است.
کشته و زخمی شدن ۹۰۹ کولبر و کاسبکار
با استناد به آمار ههنگاو، در طول چهارساله دوره دوم ریاست جمهوری حسن روحانی، دستکم ۹۰۹ کولبر و کاسبکار کُرد در مرزهای کُردستان قربانی شدهاند که ۲۷۴ مورد آنها جانشان را از دست داده و ۶۶۲ مورد نیز زخمی شدهاند.
نزدیک به ۷۸٪ از کولبران و کاسبکارانی که قربانی شدهاند با شلیک مستقیم نیروهای مسلح ایران (۱۸۵ کشته و ۵۲۲ زخمی) کشته و یا زخمی شدهاند.
همچنین، در این بازه زمانی دستکم ۱۴ کولبر زیر ۱۸ سال کشته شده و ۹ کولبر زیر ۱۸ سال نیز جروح شدهاند.
کشته و زخمی شدن ۷۳ شهروند عادی
با استناد به آمار ههنگاو، طی چهار سال گذشته دستکم ۳۶ شهروند عادی با شلیک مستقیم نیروهای مسلح ایران در شهرهای مختلف کُردستان به قتل رسیده و ۳۷ شهروند دیگر نیز زخمی شدهاند.
در جریان اعتراضات آبان ماه ۹۸ نیز دستکم ۴۳ شهروند کُرد کشته و بیش از ۳۰۰ شهروند نیز زخمی شدند.
بازداشت ۲۶۹۰ شهروند کُرد
با استناد به آمار ههنگاو، طی دوره دوم ریاست جمهوری حسن روحانی، دستکم ۲۶۹۰ شهروند کُرد توسط نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شدهاند که ۱۶۳ نفر از آنها از فعالین زن و ۶۲ نفر نیز نوجوان و زیر ۱۸ سال بودهاند.
همچنین در این بازه زمانی ۲۴ معلم و استاد دانشگاه، ۶۷ فعال رسانهای، ۶۶ فعال دانشجویی و ۷ وکیل در شهرهای مختلف کُردستان بازداشت شدهاند.
از مجموع افرادی که بازداشت شدهاند ۱۹۷۷ نفر به اتهام فعالیت سیاسی و همکاری با احزاب کُردستانی اپوزسیون حکومت، ۳۶۸ نفر به اتهام فعالیت مدنی، ۲۰۲ نفر به اتهام فعالیت مذهبی و ۱۴۳ نفر نیز به اتهام فعالیت کارگری و یا در حین کولبری بازداشت شدهاند.
صدور حکم بیش از ۲۶۰۰ سال حبس و ۲۳ حکم اعدام برای فعالین کُرد
با استناد به آمار ههنگاو، طی چهار سال گذشته دستکم ۷۱۰ فعال کُرد به اتهام فعالیت سیاسی، مذهبی، مدنی و کارگری جمعاً به ۲۶۳۲ سال و ۱۱ ماه حبس محکوم شده و یک شهروند نیز به حبس ابد محکوم شده است.
همچنین، در این بازه زمانی ۲۳ فعال سیاسی و مذهبی کُرد توسط دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران به اعدام محکوم شدهاند.
در این مدت همچنین ۸۵ فعال کُرد توسط دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران جمعاً به ۵۳۰۲ ضربه شلاق محکوم شدهاند.
وضعیت زندانهای کُردستان
طی دور دوم ریاست جمهوری حسن روحانی دستکم ۷۷ زندانی کُرد در زندانهای ایران و دیگر شهرهای کُردستان جانشان را از دست دادهاند.
با استناد به آمار ههنگاو از مجموع ۷۷ زندانی که جانباختهاند ۱۴ مورد یعنی بیش از ۱۸٪ این موارد زندانیان سیاسی بودهاند.
۲۲ زندانی زیر شکنجه جانباختهاند. همچنین ۳۱ زندانی به دلیل عدم رسیدگی پزشکی و یا تعلل در انتقال به مراکز درمانی جانباختهاند. ۶ مورد خودکشی ثبت شده و ۳ مورد با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی و ۳ مورد نیز مرگ مشکوک بوده است.
علیرغم ادعای مقامات جمهوری اسلامی در خصوص استقلال قوای سهگانه از یکدیگر، وزارت اطلاعات دولت حسن روحانی یکی از ناقضان و متهمان اصلی نقض حقوق بنیادین بشر در کُردستان میباشد. ههنگاو همچنین بر این نکته تاکید میکند که با وجود برخی اختلافات بین دستگاههای امنیتی در سایر نقاط کشور در کُردستان هماهنگی کاملی در سرکوب فاحش حقوق شهروندی و آزادیهای فردی بین دستگاههای امنیتی وجود دارد.