یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا روز پنجشنبه سوم تیرماه گفت تمدید نشدن توافق ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند به «پیچیده‌تر» شدن موقعیت مذاکرات بینجامد.
به گزارش خبرنگار رادیو فردا، این مقام ارشد که نخواست نامش فاش شود در جمع گروهی از خبرنگاران هشدار داد که تهران نباید با «سیاست قبول مخاطره» بازی کند، چرا که «در غیاب چنین توافقی بازگشت به برجام بسیار سخت‌تر می‌شود».
به گفته او، طرفین برای بازگشت به این توافق به میزان معینی از اطلاعات در زمینه برنامه هسته‌ای ایران نیاز دارند.
دولت ایران بر اساس مصوبه ۱۱ آذر مجلس شورای اسلامی دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تاسیسات هسته‌ای را محدود و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرد.
اما تهران و آژانس اوایل اسفند پارسال به توافقی دست یافتند که بر پایه آن دوربین‌های نظارتی آژانس در تاسیسات هسته‌ای به مدت سه ماه فعالیت کند ولی دسترسی به ذخایر آن تنها در صورتی ممکن شود که تحریم‌های آمریکا علیه ایران لغو شده باشد.
ایران هشدار داده بود که اگر طی این چند ماه تحریم‌ها برداشته نشود، تهران فیلم‌های دوربین‌ها را پاک خواهد کرد. با این حال، مدیرکل آژانس اوایل خرداد اعلام کرد که ایران این توافق را برای یک ماه دیگر یعنی تا ۲۴ ژوئن تمدید کرده است.
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری ایران، روز چهارشنبه گفته بود که «در خصوص پایان یافتن مهلت یک ماهه بسته شدن دوربین‌های آژانس در مراکز انرژی اتمی ایران، شورای عالی امنیت ملی تصمیم‌گیری می‌کند».
مهلت این توافق روز پنجشنبه به پایان می‌رسد و تهران هنوز با تمدید آن موافقت نکرده است.
«پیشرفت‌هایی در مذاکرات وین حاصل شده است»
مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در بخش دیگری از اظهاراتش تاکید کرد که در شش دور مذاکره در وین پیشرفت‌هایی حاصل شده است و دور هفتم بعد از «مشورت‌ها در تهران»، در آینده نزدیک برگزار می‌شود اما تاریخ دقیقی برای آن تعیین نشده است.
او همچنین خبرها درباره دستیابی به توافق درباره مسائلی چون تحریم را رد کرد و گفت تا زمانی که درباره همه چیز توافق نشود، گویی توافقی به‌دست نیامده و هنوز اختلافات در زمینه‌های مختلفی وجود دارد اما در عین حال در پاسخ به سوالات مکرر خبرنگاران یادآور شد که وارد جزئیات مذاکرات نمی‌شود.
این دیپلمات آمریکایی همچنین در پاسخ به سوالی درباره این‌که تا چه زمان این مذاکرات بدون دستیابی به نتیجه ادامه می‌یابد گفت :«مسلما زمان یک فاکتور مثبت نیست و این روند مذاکره نمی‌تواند برای همیشه باز بماند».
او در عین حال تاکید کرد « اگر ما فکر نمی‌کردیم که دستیابی به توافق ممکن نیست، به وین باز نمی‌گشتیم».
«چیزی به نام ضمانت وجود ندارد و ایران این را می‌داند»
این دیپلمات ارشد در واکنش به برخی گزارش‌ها که ایران خواستار دریافت ضمانت از آمریکاست، تاکید کرد که «چیزی به نام ضمانت وجود ندارد و ایران نیز این را می‌داند» و «بهترین ضمانت، بازگشت به برجام و اجرای وفادارانه آن است».
او همچنین در واکنش به اظهارات اخیر ابراهیم رئیسی، پس از پیروزی در انتخابات ۲۸ خردادماه، با اشاره به «مهندسی انتخابات از پیش» گفت: «صحبت‌های این مقام ایرانی تفاوت چندانی با سایر مقام‌های ارشد ایران نداشت».
این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در عین حال درباره گفته‌های ابراهیم رئیسی در مورد این‌که ایران درباره سایر مسائل حاضر به مذاکره نیست گفت: برای ایالات متحده، «بازگشت به برجام یک پایان نیست بلکه آغاز راه است» و واشینگتن می‌خواهد درباره سایر مسائلی که موجب نگرانی‌اش است با تهران مذاکره کند.
این دیپلمات آمریکایی گفت این فقط واشینگتن نیست که نگرانی‌ها و مسائلی برای مذاکره پس از احیای برجام دارد بلکه ایران نیز موضوعاتی دارد که می‌خواهد حل شود.
او همچنین در پاسخ به پرسشی درباره این‌که آیا برخی کشورهای عضو برجام مانند روسیه، مخالف گفت‌وگوی بیشتر با ایران پس از برجام هستند گفت مقام‌های آمریکایی، گفت‌وگوهای متعددی با طرف روس داشته‌اند و «مسکو حتی ایده‌هایی در زمینه مسائل منطقه‌ای ارائه کرده است».
«حقوق بشر از قلم نخواهد افتاد»
پرسش دیگر در زمینه گفت‌وگو در آینده، پیرامون مطرح کردن مسائل مربوط به حقوق بشر بود که این دیپلمات ارشد گفت هیچ موضوعی از قلم نخواهد افتاد اما نحوه پرداختن به موضوعات متفاوت است و «برخی از مسیرهای رسمی و برخی از طرق دیگر» پیگیری می‌شود. او توضیح بیشتری در این زمینه نداد.
این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در عین حال به موضوع زندانیان آمریکایی در ایران اشاره کرد و گفت مذاکرات برای آزاد کردن این افراد همچنان اولویت دارد و از طریق غیرمستقیم دنبال می‌شود و در زمان حضور هیئت آمریکایی در وین این مذاکرات غیرمستقیم «با سرعت بیشتری» پیش می‌رود.
وی با اشاره به این‌که پیشرفت‌هایی در این زمینه به دست آمده است گفت نمی‌خواهد درباره میزان پیشرفت در این مذاکرات صحبت کند و امید واهی به خانواده‌هایی بدهد که «تا امروز به اندازه کافی زجر کشیده‌اند».