سینما عصر جدید تهران که زمانی محل نمایش فیلم‌های پیشروی سینمای ایران و جهان بود و تماشاگران جشنواره‌های فجر ساعت‌ها مقابلش برای یک بلیت صف می‌کشیدند، در آستانه نابودی است.
این هفته تصاویری از دو سالن این سینما در خیابان طالقانی نبش وصال شیرازی منتشر شد. صندلی‌ای در سالن‌ها نمانده بود و دیگر شباهتی هم به سینما عصر جدید نداشت.
شمار زیادی از دوستداران این سینما در شبکه‌های اجتماعی اعتراض کردند که چرا این بنا که بخشی از “خاطره جمعی ” و تاریخ سینمای ایران است در حال نابودی است. امروز خبرگزاری مهر به نقل از رئیس سینما عصر جدید گفته او فقط قصد تعویض صندلی‌ها را داشته و قرار نیست سینما خراب بشود.
در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی سینماهای زیادی فعال بود اما این سینما معروف به این بود که به طور دستچین فیلم‌ها را برای نمایش انتخاب می‌کند و استاندارد بالاتری دارد. و در سال‌هایی که اینترنت نبود و فضای فرهنگی بسته‌تر بود، این سینما دریچه‌ای بود به فیلم‌های تولید شده در خارج از ایران.
سینما عصر جدید یا قدیم؟
نام اول این سینما تخت جمشید بود. این سالن برای نمایش فیلم به سربازان روس در سال ۱۳۲۱ راه افتاد. ساختمان آن از علی اتحادیه (پدر منصوره اتحادیه، نویسنده و پژوهشگر تاریخ) اجاره شد. تا زمان انقلاب چند بار دست به دست شد و در سال ۱۳۵۷ ساختمان آن بازسازی شد. سینما عصر جدید سه سالن داشت که گنجایش بزرگ‌ترین سالن آن ۶۰۰ و کوچک‌ترین سالن آن ۷۵ نفر بود.
مدیریت این سینما بعد از انقلاب با هوشنگ کاوه از فعالان عرصه فیلم و سینما بود که در اواخر دهه ۸۰ شمسی به دو نفر دیگر سپرده شد.
‘اسم این تخریب است؟’
عبدالله علیخانی، که بیش از یک دهه مدیر سینما عصر جدید بوده، در واکنش به انتشار فیلم و عکس از این سینما به خبرگزاری مهر گفته: “ما سینما را تخریب نکرده‌ایم. اینکه چند صندلی سینما را عوض کرده‌ایم به معنی تخریب است؟ صندلی‌ها برای پنجاه سال پیش بود ما می‌خواستیم صندلی‌ها را عوض کنیم، به همین دلیل صندلی‌های قدیمی را جمع‌آوری کردیم ولی به ناگاه کرونا پیش آمد. به همین ترتیب ما صبر کردیم تا ببینیم وضعیت چگونه می‌شود. “
دیوارهای سینمای عصر جدید فرو بریزد و مثل بسیاری از سینماهای تک دیگر ایران تغییر کاربری بدهد یا نه، وضعیت سینماهای ایران کمابیش همینطور خراب است. شبکه‌های سینمایی خانگی و اینترنتی مثل همه جای دنیا ضربه بزرگی به درآمد سینماهای مستقل زده است اما قرنطینه کرونا و تعطیل سینماها میخ آخر در ایران بود که سینماها هنوز از زیر آن کمر راست نکرده‌اند.
‘تقصیر کرونا است’
آقای علیخانی می‌گوید “بلاتکلیف ” است و انگار در کما باشد. و نمی‌داند سینما زنده یا مرده است. گرچه تاکید کرده که قصد خراب کردن سینما را ندارد اما از سخنان او برمی‌آید که شاید درهای این سینما دیگر باز نشود:
“دو سال پیش وقتی اولین بار خبر ورود کرونا به ایران رسانه‌ای شد همه گفتند چند روز دیگر به وضعیت عادی برمی‌گردیم و سالن‌ها باز می‌شود اما این وضعیت دو سال ادامه‌دار شد. ما باید ببینیم می‌شود مخارج کمرشکن و مخارج تعویض صندلی‌ها را مدیریت کنیم یا نه. نمی‌دانم آن عکس‌ها را چه کسی منتشر کرده اما حتما وضعیت روحی و روانی مناسبی نداشته که این چنین عکس‌ها را با عنوان تخریب منتشر کرده است. “
‘همه‌چیز تقصیر کرونا نیست’
روند تخریب سینماهای کوچک مستقل از سال‌ها پیش شروع شده بود.
مجتمع‌های بزرگ تجاری ایران هنگام گرفتن مجوز از شهرداری، اگر بخشی را به سینما و مکان فرهنگی اختصاص دهند، در مالیات شهری از تخفیف برخوردار می‌شوند. همین موضوع باعث شده که مراکز تجاری بزرگ در تهران و سایر شهرها طبقات آخرشان را به سالن سینما اختصاص دهند. توسعه‌ای که به کاهش درآمد سینماهای کوچک منجر شده است.
سینما شهر قشنگ در خیابان جمهوری ۱۰ سال تعطیل بود تا اینکه تابستان ۱۳۹۹ آگهی فروش این سینمای ۷۰ ساله بر سر در آن نصب شد. سرنوشت بقیه سینماهای متروک شهر هم بهتر از این نبود، یا سوختند یا با بولدوزر خراب شدند.
در همان سال بود که مدیران عصر جدید اعلام کردند می‌خواهند سینما را تعطیل کنند. پیش از آنکه فیلم کنده شدن صندلی‌های سینما عصر جدید و سالن متروکه آن منتشر شود، رئیس انجمن سینماداران ایران فاش کرده بود که صاحبان آن درخواست تغییر کاربری داده‌اند.
تغییر کاربری عبارتی است که در سال‌های اخیر درباره سینماهای زیادی شنیده شده است.
محمد قاصد اشرفی، ریس انجمن سینماداران، اوایل امسال به ایسنا گفته بود در همان دو ماه اول سال مدیران چند سینمای تهران و شهرستان‌ها از شهرداری خواسته‌اند کاربری زمینشان را تغییر دهند.
در اینستاگرام چند ماه است هشتگی فعال است که عنوانش این است: نه به تغییر کاربری سینما عصر جدید.
در حسابی با عنوان عصر جدید نوشته شده: سینما عصر جدید تنها یک کالبد نیست با کارکرد نمایش فیلم. سینما عصر جدید بخش مهمی از تاریخ رویدادهای فرهنگی اجتماعی، خاطره جمعی، هویت و قصه شهر ماست. سینما عصر جدید دارایی فرهنگی ماست. کاربری آن را تغییر ندهید.