شماری از رسانههای ایران و منطقه روز چهارشنبه ۱۰ آذر، از وقوع درگیری مسلحانه بین قوای طالبان با نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی ایران در مرزهای شرقی کشور و «سقوط شماری از پاسگاههای مرزی ایران» خبر دادند.
خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران، گزارش درگیریها را تایید کرده ولی خبر سقوط چند پاسگاه مرزی ایران را تکذیب کرده است.
یک منبع محلی در ولایت نیمروز افغانستان نیز خبر درگیری نیروهای طالبان و مرزبانان ایرانی در نوار مرزی این ولایت را تایید کرد.
او به رادیو آزادی، بخش افغان رادیو اروپای آزاد، گفت که درگیری مرزی بعدازظهر چهارشنبه، زمانی آغاز شد که نیروهای ایرانی، پس از استقرار توپخانه، اقدام به حمله به طالبان کردند. این منبع توضیح بیشتری نداد.
در همین حال، بلال کریمی معاون سخنگوی دولت طالبان در گفتوگو با شبکه طلوع نیوز افغانستان، این درگیری را تایید کرد ولی هیچ جزئیاتی در این زمینه ارائه نداد.
طلوع نیوز در صفحه توئیتر خود نوشت: «او گفت که درگیریها متوقف شده است و هیچ اطلاعاتی درباره علت بروز این حادثه ارائه نداد».
از سوی دیگر، سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، درگیری مرزی را به «اختلاف مرزی بین مرزنشینان» تقلیل داد که به گفته او، «موجب تیراندازی در حوزه مرز سیستان شد» و «با هماهنگی مرزبانان دو طرف موضوع مدیریت و پایان یافته است».
رسانهها و مقامات ایران در ساعات گذشته روایتهای متناقضی در این زمینه بیان کرده است.
خبر درگیریها را ابتدا رسانههای افغانستان و منطقه منتشر کردند و ساعاتی بعد چند سایت خبری ایران این گزارشها را به نقل از این رسانهها بازتاب دادند.
گزارش رسانههای منطقه با فیلمهایی همراه بود که گفته میشود از درگیری میان قوای طالبان و نیروهای مرزی ایران در طول روز چهارشنبه گرفته شده است.
شبکه «روسیهالیوم» نیز به نقل از سایت خبری «آماج نیوز» در افغانستان مدعی شد که در این درگیریها از «سلاحهای سنگین» استفاده شده و جریان هجوم نیروهای مسلح طالبان در مرز دیده میشود.
سایت «آماجنیوز» در صفحه توئیتر خود با استناد به منابع داخلی در افغانستان نوشته که ابتدا پاسگاه مرزی ایرانی به نام «ده رئیس» در این حمله «سقوط کرد»، که ظاهرا منظور آن تصرف بهدست نیروهای طالبان است.
این سایت در گزارش توئیتری خود نوشته است که «طالبان به گونه تهاجمی بالای (علیه) پاسگاههای مرزی ایران در مرز نیمروز حملهور شده و به شمول پاسگاه مرزی “ده رئیس” مربوط به مرزبانان ایرانی، چندین پاسگاه دیگر نیز به تصرف آنها درآمده است».
به ادعای «آماجنیوز»، طالبان سپس به پیشروی ادامه داده و بر چند پاسگاه دیگر مرزی ایران مسلط شدند.
به گزارش «روسیهالیوم»، نیروهای طالبان از خودروهای زرهی آمریکایی که قوای ایالات متحده هنگام خروج شتابزده از افغانستان آنها را رها کردند، در این حملات استفاده میکند.
گزارشها تاکید دارد که سلاحهای سبک و سنگین همراه با آتش توپخانه در منطقه استفاده میشود.
«آماجنیوز» نوشته است که با توجه به «درگیریهای سنگین در ولسوالی (شهرستان) کنگ در ولایت نیمروز، طالبان از ساکنان محلی خواسته است تا خانههای خود را ترک کنند».
خبرگزاری تسنیم، در توضیح این رویدادها، نوشته است که «بعدازظهر چهارشنبه، در منطقه شغالک در نزدیکی ولایت نیمروز، بر سر یک سوءتفاهم مرزی، درگیری میان نیروهای مرزبانی ایران و طالبان رخ داده است».
تسنیم تایید کرده که «پیرو این ماجرا، نیروهای طالبان به سوی نیروهای ایران شلیک میکنند که با تبادل آتش نیروهای ایرانی پاسخ گرفته است».
با این حال، خبرگزاری یاد شده افزوده که تمامی تصاویر منتشره مربوط به لحظات اولیه درگیری بوده و در حال حاضر نیروهای مرزی ایران «به طور کامل بر مرزهای کشور تسلط دارند».
تسنیم به نقل از «یک منبع مطلع»، گزارشهای رسانههای منطقه در خصوص مسلط شدن طالبان بر شماری از مقرهای مرزی ایران را «از اساس کذب» و آن را «اخبار حاشیهای» نامیده است.
خبرگزاری نزدیک به سپاه مدعی شده که «هماکنون این درگیریها پایان یافته و ایران در حال توجیه طالبان نسبت به خط مرزی است».
اگرچه حکومت جمهوری اسلامی ایران روابط خوبی با طالبان دارد ولی مرزهای ایران و افغانستان بهدلیل قاچاق مواد مخدر، مشکل آب و فرار مردم این کشور از سلطه گروه طالبان، با تنش و بحران روبروست.
این نخستین درگیری مسلحانه جدی بین قوای طالبان با نیروهای مرزبانی ایران از زمان تسلط طالبان بر سراسر افغانستان است.
جمهوری اسلامی ایران به تازگی حسن کاظمی قمی را به عنوان نماینده ارشد دولت ابراهیم رئیسی در یک ماموریت ویژه به افغانستان فرستاده بود تا در دیدارهای متعدد با سران طالبان، راههای همکاری و دوری از تنش را بررسی کند. وی از جمله با ملا محمد حسن آخند، رئیس کابینه و ملا برادر، معاون اول ریاست جمهوری طالبان دیدار کرده بود.
مقامات ایران و نیز طالبان در طول سفر آقای کاظمی قمی و هیات همراه او و پس از آن، تاکید کرده بودند که توافقهای خوبی بین طرفین حاصل شده است.