با شروع فصل زمستان و سرمای زیر صفر مناطق کوهستانی، اخبار مرگ و میر و سانحه‌های مربوط به کولبران دوباره تیتر رسانه‌ها شده‌اند. این در حالی است که حداقل چهار سال از طرح بیمه کولبران می‌گذرد و هنوز هیچ کولبری بیمه نشده است.
روزنامه اعتماد در شماره روز دوشنبه ۲۷ دی خود گزارشی از حوادثی که در ۱۰ روز اخیر برای کولبران در مناطق مرزی آذربایجان و کردستان روی داده، نوشته است.
بر اساس این گزارش در ۱۰ روز اخیر ۹ کولبر دچار سانحه شده‌اند.
دراین مدت حداقل دو کولبر به دلیل برخورد با مین ضدنفر به شدت زخمی شده‌اند. یکی از این دو نفر به نام عثمان محمدی، ۴۰ ساله، یک پایش را از دست داد و کولبر دیگر به نام یاسر صحرایی از ناحیه پا به شدت مجروح و برای درمان به پاوه منتقل شده است.
مرگ یک کولبر در اثر شلیک مرزبانان
به گزارش روزنامه اعتماد در غروب روز ۲۴ دی در پی شلیک ماموران گذرگاه مرزی کیله در استان کردستان، مهران رحمانی کولبر ۲۴ ساله جانش را از دست داد و دو کولبر دیگر زخمی شدند.
سایت هه‌نگاو از قول یک منبع مطلع نوشت این سه کولبر در حالی توسط نیروهای مسلح مورد هدف قرار گرفته‌اند که در حال برگشتن از مرز بوده و هیچ باری را حمل نمی‌کرده‌اند.
یک روز پس از آن نیز کولبر دیگری به نام عثمان رسولی در پی شلیک مرزبانان در نوار مرزی ارداب زخمی و به بیمارستان منتقل شد.
مفقود شدن سه کولبر
روز پنج‌شنبه ۲۳ دی سازمان هواشناسی در استان آذربایجان غربی نسبت به وخامت شرایط جوی هشدار داده بود. با این حال سه کولبر از این منطقه به سمت روستاهای مرزی ترکیه رفته و در مسیر بازگشت در کولاک دره مرزی بنار مفقود شدند.
سازمان حقوق بشری هه‌نگاو این سه کولبر را اهل روستای باوان از توابع منطقه مرگور ارومیه به نام‌های بارزان میهنی، اسعد سیدانی‌فرد و بهلول سیدانی فرد معرفی کرده است.
ساماندهی کولبران توسط بنیاد برکت
خبرگزاری فارس در گزارشی درباره وضعیت کولبران که روز ۲۶ دی منتشر شده است، از قول مهدی طالبی مدیرکل ستاد اجرایی فرمان امام در کردستان از “ورود جدی بنیاد برکت به موضوع ساماندهی کولبران در استان” خبر داده است.
بر اساس این گزارش، بنیاد برکت از سال ۱۳۹۹ پرداخت تسهیلات به کولبران را شروع کرده و تا کنون ۷۰ میلیارد تومان تسهیلات به این افراد پرداخت کرده است.
بنیاد برکت، زیرمجموعه ستاد اجرایی فرمان امام است و در زمینه اشتغال‌زایی و اجرای پروژه‌های عمرانی فعالیت می‌کند. این بنیاد در سال ۱۳۸۶ تأسیس شد و هم‌اکنون مالک بیش از ۴۰ شرکت است.
این مجموعه یکی از سازندگان واکسن کرونای برکت نیز هست و شایعاتی درباره ورود واکسن چینی سینوفارم توسط این بنیاد نیز مطرح شده بود که از سوی وزارت بهداشت تکذیب شد.
وعده‌های عمل نشده مسئولان
سال ۱۳۹۸ پس از کشته شدن آزاد و فرهاد خسروی دو برادر کولبر در اثر سقوط بهمن در ارتفاعات کردستان، موج اعتراضات نسبت به وضعیت کولبران بالا گرفت. پس از آن اسحاق جهانگیری، معاون وقت ریاست جمهوری دستور رسیدگی به وضعیت معیشتی کولبران را صادر کرد.
بعد از این دستور، عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر وقت کشور اعلام کرد دولت با “طرح جدیدی که اخیرا به تصویب رسانده به دنبال ساماندهی فعالیت کولبری در استان‌های مرزی” است.
او همچنین از معاون امنیتی انتظامی وزارت کشور خواست تا در جلسه مشترک با استانداران مرزی و دستگاه‌های مسئول ظرف یک هفته موانع پیش روی فعالیت کولبران در استان‌های مورد نظر را بررسی و راهکارهای پیشنهادی را ارائه کند. اما خبری از نتیجه این جلسه اعلام نشد.
پیشتر در سال ۹۶ علی ربیعی، وزیر وقت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از بیمه کولبران خبر داده و گفته بود ۹ هزار میلیارد ریال به این امر اختصاص داده شده است. با این حال تا به امروز هیچ خبری از بیمه کولبران منتشر نشده است.
روزنامه اعتماد در تیرماه امسال در گزارشی که درباره وضعیت کولبران منتشر کرد، نوشت: «در حالی که برآورد اولیه دولت از تعداد کولبران نیازمند بیمه کولبری، حدود ۸۰ هزار نفر بود، مدیران بیمه روستاییان و عشایر در استان‌های آذربایجان غربی و کردستان در گفت وگو با اعتماد گفتند که نه تنها از اعتبارات وعده داده شده به عنوان حق السهم دولت برای پرداخت حق بیمه کولبران خبری نیست، بلکه استانداری‌ها و فرمانداری‌ها هم همه وعده‌ها برای تهیه فهرست کولبران مرزنشین را از یاد برده‌اند.»
طرحی که ۱۰ ماه است اعلام وصول شده
تلاش دیگر برای ساماندهی وضعیت کولبران، طرحی بود که توسط نمایندگان استان‌هایی که کولبری در آنها رایج است، با عنوان طرح ساماندهی کولبران تهیه شده بود.
به گفته نماینده مهاباد، این طرح دربرگیرنده ۴ تبصره است که شامل اصلاح قانون بکارگیری سلاح علیه کولبران، ساماندهی معابر و تشکیل تعاونی کولبران و مجوز حمل کالاهای مشخص است.
جلال محمودزاده همچنین درباره این طرح گفت: «در صورتی که این طرح در مجلس تصویب شود، قطعاً دولت موظف به اجرای مفاد آن خواهد بود و بر اساس یکی از تبصره های آن تیراندازی به کولبران جرم تلقی می‌شود و با خاطیان هم برخورد خواهد شد. همچنین در صورت وقوع چنین حادثه‌ای امکان دریافت دیه میسر می‌شود.»
این طرح در فروردین امسال توسط هیأت رییسه مجلس اعلام وصول شد اما هنوز در مجلس حتی به مرحله بررسی هم نرسیده و در نتیجه چشم‌انداز روشنی از تصویب آن نیز در دست نیست.