فاینشنال تایمز به نقل از سه شرکت کننده در مذاکرات اوکراین و روسیه، نوشته است: دو کشور در طرح صلح موقت ۱۵ ماده‌ای مشتمل بر آتش‌بس و عقب‌نشینی روسیه، در صورت پذیرش اعلام بی‌طرفی از سوی اوکراین و قبول اعمال محدودیت‌هایی بر نیروهای مسلح این کشور، پیشرفت‌هایی احراز کرده است.
توافق پیشنهادی که جزئیات آن چهارشنبه ۱۶ مارس در «فایننشال تایمز» انتشار یافت، دوشنبه گذشته برای اولین بار توسط مذاکره کنندگان اوکراینی و روسی به طور کامل مورد بحث قرار گرفت.
این توافق پیشنهادی، شامل عقب‌نیشنی کییف از خواسته‌های خود برای پیوستن به ناتو و همچنین تعهد آن به عدم‌میزبانی پایگاه‌های نظامی یا تسلیحات خارجی در ازای برخورداری از حمایت غرب می‌شود.
شروط توافق
گرچه مسکو و کییف چهارشنبه اعلام کردند که در ارتباط با شروط توافق، پیشرفت داشتند، مقامات اوکراین اما همچنان نسبت به پایبندی کامل ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه به صلح، تردید دارند و نگرانند که مسکو برای سازماندهی مجدد نیروهای خود و از سرگیری حملات خود در حال زمان خریدن باشد.
میخائیلو پودولاک، مشاور ارشد رئیس جمهوری اوکراین، به فایننشال تایمز گفت که هرگونه توافق «در هر صورت شامل خروج نیروهای فدراسیون روسیه از بخش‌هایی از خاک اوکراین خواهد شد» که از زمان آغاز تهاجم در ۲۴ فوریه تصرف شده و همچنین خروج آنها از مناطق جنوبی در امتداد آزوف و دریای سیاه و مناطق شرق و شمال کییف را نیز شامل خواهد شد.
بر همین أساس، اوکراین نیروهای مسلح خود را حفظ خواهد کرد، اما باید از هم‌پیمانی‌های نظامی مانند ناتو دور مانده و از میزبانی پایگاه‌های نظامی خارجی در خاک خود، خودداری کند.
بی‌طرفی همانند اتریش یا سوئد
دیمیتری پسکوف، سخنگوی مطبوعاتی پوتین، چهارشنبه به خبرنگاران گفت که بی‌طرفی اوکراین بر اساس وضعیتی مشابه اتریش یا سوئد، یک احتمال است. پسکوف افزود: «این گزینه در حال حاضر مورد بحث است و می‌توان آن را بی‌طرفی تلقی کرد.»
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز گفت که «فرمول‌های کاملاً تعریف شده‌ای» در مذاکرات، «در آستانه توافق» است.
از سویی به رغم پیشرفت در مذاکرات صلح، شهرهای اوکراین برای سومین روز متوالی، بمباران شدند و کییف اعلام کرد در حال اجرای یک ضدحمله، علیه تجاوزگران روسی است.
حساسیت شدید مسکو
اگرچه قانون اساسی اوکراین این کشور را ملزم به عضویت در ناتو می‌کند، زلنسکی و دستیاران او پس از بی‌پاسخ ماندن درخواست‌های آنها از سوی غرب به شکل فزاینده‌ای شانس اوکراین برای پیوستن به این پیمان را بسیار کم یافته اما به‌رغم این مسکو همچنان آرمان اوکراینی‌ها برای پیوستن به اتحادیه اروپا و ناتو را چشم‌اندازی تحریک‌آمیز می‌داند.
به گفته دو منبع آگاه، این توافق همچنین شامل مقرراتی در مورد تثبیت حقوق زبان روسی در اوکراین است زیرا به رغم این که زبان اوکراینی، تنها زبان رسمی کشور است، شمار زیادی به زبان روسی تکلم می‌کنند.
روسیه، تهاجم خود را به عنوان تلاشی برای صیانت از زبان روسی در اوکراین در برابر آنچه که «نسل‌کشی» توسط «نئونازی‌ها» توصیف کرده، می‌داند.
بزرگترین موضوع مورد اختلاف
علاوه بر این بزرگترین نقطه اختلاف‌برانگیز میان دو طرف درخواست روسیه از اوکراین برای به رسمیت شناختن الحاق کریمه است که در سال ۲۰۱۴ ضمیمه خاک روسیه شده و نیز استقلال دو جمهوری خودخوانده دونتسک و لوگانسک در منطقه مرزی شرق دونباس است.
منابع آگاه گفتند که اوکراین تاکنون از گفت‌وگو در این خصوص خودداری کرده، اما آماده است که این موضوع را به مسائلی مجزا از هم تفکیک کند.
زلنسکی: مذاکره با روسیه برای بازپس‌گیری سرزمین‌هایمان ادامه دارد
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، پنج‌شنبه، ۱۷ مارس، تاکید کرد که مذاکرات با مسکو با هدف خروج نیروهای روسی و بازگرداندن کنترل کامل بر تمام سرزمین‌های کشورش ادامه خواهد داشت. زلنسکی در یک پیام ویدئوی جدید خطاب به اوکراینی‌ها گفت که روند مذاکرات برای «دستیابی به صلح» ادامه دارد.
تضمین‌های امنیتی
زلنسکی همچنین افزود که «پایان جنگ، کسب تضمین‌های امنیتی واقعی و بازگرداندن حاکمیت و تمامیت ارضی برای کشورش از اولویت‌های او در جریان گفت‌وگوها با طرف روسی است».
او خطاب به شهروندان خود گفت: «می‌خواهم همه حرف‌هایم را بشنوند، مذاکرات به نفع اوکراین ادامه دارد».
آتش‌بس و تخلیه غیرنظامیان
مذاکرات دو کشور تاکنون به آتش‌بس موقت در چندین شهر بزرگ از جمله کییف با هدف تخلیه غیرنظامیان منجر شده است.
آتش‌بس مورد توافق طرفین طی چند روز گذشته به صورت متناوب شاهد چندین نقض بوده که هر کدام از طرف‌های درگیر همدیگر را به نقض آن متهم می‌کردند.
العربیه نوشته است: کییف و کشورهای غربی حامی آن بر این باورند که این دور از مذاکرات احتمالا به یک آتش‌بس دائمی و سپس به راه حلی برای برقراری صلح بین طرفین منجر خواهد شد. این در حالی است که روس‌ها بیش از یک بار تاکید کردند که جنگ تا خلع سلاح کامل اوکراین ادامه دارد.
لادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه روز گذشته تاکید کرد که عملیات نظامی روسیه در اوکراین تا تحقق کامل اهداف روسیه از جمله بی‌طرف ماندن اوکراین و عدم پیوستن آن به ناتو ادامه خواهد داشت.
او گفت که هیچ گزینه‌ای برای دفاع از امنیت ملی روسیه به جز حمله به اوکراین وجود نداشت و غرب از عملیات نظامی روسیه به اوکراین به‌عنوان دستاویزی برای اعمال تحریم‌ها علیه مسکو استفاده می‌کند.