از سفر رهبر کاتولیک‌های جهان به عراق به عنوان رویدادی تاریخی یاد می‌کنند. رویدادی که اهمیتش بیش از سفر یک رهبر مذهبی است. پاپ فرانسیس در طول سفر سه روزه خود از جمله از شهرهای نجف، موصل و اربیل دیدن می‌کند.
تاریخ سفر پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان به عراق مدتی پیش تعیین شده بود. شیوع کرونا و افزایش حملات موشکی در عراق از جمله مسائلی بودند که به گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال به تعویق افتادن موعد این سفر دامن زده بودند.
اکنون واتیکان به تردیدها پایان داده و اعلام کرده است که سفر پاپ فرانسیس طبق برنامه روز جمعه پنجم مارس (۱۵ اسفند) برگزار می‌شود.
سفر پاپ به عراق، سفری سه‌روزه است. او روز جمعه وارد بغداد می‌شود. فردای آن روز به نجف سفر می‌کند. سفری که به علت دیدار برنامه‌ریزی شده پاپ با آیت‌الله سیستانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
پس از آن بازدید از شهر تاریخی اور پاپ فرانسیس در ادامه سفر خود به موصل و اربیل می‌رود و با بازگشت به بغداد، به سفر سه‌روزه خود پایان می‌دهد.
یک رویداد تاریخی
سفر پاپ فرانسیس به عراق را سفری پراهمیت ارزیابی کرده‌اند. اهمیت این سفر برای واتیکان و شخص پاپ را می‌توان در پذیرش دعوت رسمی دولت عراق دانست. دعوت از پاپ به ابتکار کاردینال لوئیز ساکو بوده است. کاردینال ساکو رهبر اقلیت کلدانی-کاتولیکی عراق است.
مارکوس گروبل، مسئول دولت فدرال آلمان در امور آزادی‌ادیان در جهان یکی از کسانی است که سفر پاپ فرانسیس به عراق را یک “رویداد تاریخی” ارزیابی کرده است.
با توجه به شیوع گسترده ویروس کرونا و همچنین گسترش دامنه حملات موشکی به منطقه سبز بغداد و دیگر نقاط عراق، سفر پاپ به این کشور خالی از خطر نیست.
دیدار با احمد الطیب، امام مسجد الازهر
سفر سه‌روزه رهبر ۸۴ ساله کاتولیک‌های جهان به عراق ۱۵۰۰ کیلومتر را شامل می‌شود. از بغداد به نجف، از نجف به اور، از آنجا به موصل و اربیل و سپس بازگشت به بغداد. بخش اعظم این سفر توسط هواپیما و هلی‌کوپتر خواهد بود. به‌رغم آن، پاپ به مناطقی پا می‌نهد که هسته‌های “دولت اسلامی” (داعش) همچنان در آن‌ها فعال هستند.
از این رو، رهبر سابق کاتولیک‌های جهان، پاپ بندیکت شانزدهم سفر جانشین خود را به عراق “سفری خطرناک” خوانده است.
اهمیت سفر پاپ فرانسیس به عراق برای دولت این کشور نیز حائز اهمیتی سیاسی است. رسانه‌های جمهوری اسلامی و از جمله روزنامه اطلاعات اهمیت سفر پاپ فرانسیس را عمدتا در دیدار او با آیت‌الله سیستانی بررسی و تحلیل کرده‌اند.
طبق برنامه قرار است پاپ فرانسیس در سفر روز شنبه ششم مارس خود به نجف، با آیت‌الله سیستانی در خانه او دیدار کند.
اما اهمیت سیاسی سفر پاپ به عراق تنها به دیدار او با آیت‌الله سیستانی خلاصه نمی‌شود. مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر این کشور سفر پاپ را در شرایط کنونی نشانه‌ای برای تثبیت دولت خود می‌داند.
محمد مسجدجامعی، دیپلمات سابق جمهوری اسلامی ایران در واتیکان در یک گفت‌وگوی مفصل با روزنامه “ایران” درباره اهمیت سیاسی سفر پاپ به عراق گفته است که دولت عراق در مجموع خود مشتاق انجام این سفر است و آن را به سود خود می‌داند.
سفیر سابق ایران در واتیکان گفته است: «این سفر جایگاه عراق را به عنوان کشوری که به همه ادیان و اقلیت‌های خود احترام می‌گذارد، ارتقا می‌دهد و به طور کلی حیثیت او [کاظمی] را افزایش می‌دهد. این افزایش پرستیژ از دو ناحیه اتفاق می‌افتد: یکی از ناحیه افکار عمومی غربی و دیگری از ناحیه افکار عمومی مسلمانان و به‌ویژه اعراب.»
دیدار با آیت‌الله سیستانی
پاپ فرانسیس در روز نخست سفر خود به عراق با مقامات سیاسی دولت این کشور دیدار و گفت‌وگو می‌کند. باید یادآور شد که هیئتی از واتیکان رهبر کاتولیک‌های جهان را در سفر به عراق همراهی می‌کند.
واتیکان یک دولت است و از این منظر، دیدار پاپ فرانسیس با رهبران و مسئولان حکومت عراق در چارچوب دیدارهای سیاسی نیز تلقی می‌شود.
پاپ فرانسیس در دومین روز سفر خود به عراق (روز شنبه ششم مارس) راهی نجف می‌شود. قرار به دیدار با آیت‌الله سیستانی، مرجع اعظم شیعیان است.
بوسه بر پای یک پناهجو در ایتالیا
رحمان عامری، سفیر عراق در واتیکان اعلام کرده بود که در جریان دیدار پاپ فرانسیس با آیت‌الله سیستانی قرار است سندی ناظر بر همبستگی و پیوند پیروان ادیان گوناگون امضا شود.
رسانه‌های جمهوری اسلامی به نقل از دفتر آیت‌الله سیستانی اعلام کرده‌اند که قرار به امضای هیچ سندی در جریان این دیدار نیست.
محمد مسجدجامعی، سفیر پیشین جمهوری اسلامی در واتیکان بر این باور است که سفر پاپ به نجف و دیدار او با آیت‌الله سیستانی اهمیتی سمبلیک دارد. می‌گوید “نفس” این سفر برای واتیکان مهم‌تر از “محتوی” آن است.
این در حالی است که رسانه‌های جمهوری اسلامی دیدار پاپ فرانسیس با آیت‌الله سیستانی را نشانه اهمیت تشیع دانسته و مدعی شده‌اند که پاپ با هیچ یک از رهبران مذهبی دیگر در جهان در منزل شخصی آن‌ها دیدار نکرده است.
سفر به موصل و اربیل
رهبر کاتولیک‌های جهان روز شنبه ششم مارس برای بازدید از شهر باستانی اور راهی استان ذی‌قار می‌شود. او در شهر اور از زادگاه ابراهیم دیدن می‌کند. نکته مهم در سفر او به اور را می‌توان در عبادت مشترک پاپ فرانسیس با مسلمان و ایزدی‌ها در این منطقه دانست.
پاپ فرانسیس پس از بازگشت مجدد به بغداد، روز هفتم در سومین روز سفر خود به عراق، راهی موصل و اربیل می‌شود. دیدار با مسئولان این مناطق کردنشین و همچنین رهبران دینی نیز در برنامه این روز از سفر رهبر کاتولیک‌های جهان قرار دارد.
قرار است روز یکشنبه هفتم مارس پاپ فرانسیس در استادیوم اربیل برای حدود ده هزار نفر سخنرانی کند. پیام رهبر کاتولیک‌های جهان در عراق از جمله متوجه مسیحیان ساکن این کشور است.
از شمار مسیحیان ساکن عراق به‌شدت کاسته شده است. در سال ۲۰۰۳ و پیش از آغاز جنگ عراق، حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار مسیحی در عراق سکونت داشتند. این در حالی است که اکنون تعداد مسیحیان ساکن این کشور را حدود ۴۰۰ هزار نفر تخمین می‌زنند.
افزون بر دیدار با مسیحیان ساکن عراق گفته می‌شود که یکی از اهداف سفر پاپ فرانسیس به این کشور پی گیری دیالوگ با مسلمانان است.
پاپ همچنین قرار است بامداد یکشنبه در مراسم نیایشی که برای قربانیان جنگ در عراق در موصل برگزار می‌شود، شرکت کند.
سیمون یاکوب، سخنگوی شورای مرکزی مسیحیان مشرق‌زمین در آلمان، گرچه فراخوان پاپ فرانسیس برای همیاری پیروان ادیان مختلف در راستای بازسازی کشور جنگ‌زده عراق را پیامی امید بخش می‌داند، اما تحقق چنین فراخوانی را بیشتر یک توهم می‌داند تا یک آرزوی واقعی.