مرگ یک ژنرال در نبرد بسیار نادر است، اما روسیه حداقل چهار و احتمالا تا هشت ژنرالش را در درگیری اوکراین از دست داده است.
هنگامی که یک جت پیشرفته سوخو-۲۵ روسی در ماه مه بر فراز منطقه دونباس سرنگون شد، سوالات بسیاری را در مورد مرگ خلبان برانگیخت.
چرا یک مرد ۶۳ ساله با چنین تسلیحات پیشرفته‌ای پرواز می‌کرد؟
مرد بازنشسته‌ای که حدود یک دهه قبل نیروهای مسلح روسیه را ترک کرده بود در وهله اول در آن هواپیما چه می‌کرد؟
چرا یک ژنرال روسی دیگر در خط آتش جان خود را از دست داد؟ و دقیقا چند ژنرال روس مرده‌اند؟
حل این معما چیزهای زیادی در مورد وضعیت ماشین جنگی روسیه و هزینه‌های انسانی جنگ حتی برای ارشدترین افسران به ما می‌گوید.
خلبان تراز اول
ژنرال ارشد کانامت بوتاشف خلبان بسیار ماهر و مورد احترام روسی بود و با وجود درجه، سن بالا و بازنشستگی، در آن روز سرنوشت‌ساز به کابین خلبانی بازگشته بود.
بی‌بی‌سی با سه تن از زیردستان سابق او گفت‌وگو کرد و آنها گفتند که او «نمی‌توانست از «عملیات نظامی ویژه» دور بماند» – اصطلاحی که روسیه برای تهاجم همه‌جانبه به اوکراین استفاده می‌کند.
یکی از همکاران سابق بوتاشف به ما گفت: «او یک خلبان تراز اول بود. در زمین اندک‌اند کسانی که به اندازه او شیفته آسمان باشند.»
همکار دیگرش می‌گوید: «من همیشه به این افتخار می‌کنم که تحت فرمان او خدمت کرده‌ام.»
اما این که بوتاشف در نبردهای اوکراین شرکت می‌کرد معقول نیست، و این تنها به سنش هم مربوط نمی‌شود.
ژنرال ارشد کانامت بوتاشف حتی زیر پرچم ارتش روسیه نیز خدمت نمی‌کرد – او یک دهه قبل از کار برکنار شده بود…
ژنرال‌های مرده
بوتاشف یکی از چندین ژنرال روس است که در این درگیری کشته شده است، و اگرچه در مورد تعداد دقیق آنها اختلاف نظر بسیاری وجود دارد، از دست دادن حتی یک ژنرال در جنگ‌های مدرن بسیار غیرعادی است.
برای مقایسه، زمانی که ژنرال ارشد آمریکایی هارولد گرین در سال ۲۰۱۴ توسط یک سرباز افغان در یک حمله به خودی کشته شد، در بیش از ۴۰ سال گذشته اولین بار بود که یک ژنرال در جنگ کشته میشد.
اوکراین در مرحله‌ای ادعا کرده است که تا کنون یازده ژنرال روس در درگیری کشته شده‌اند، اگرچه بعدا ثابت شد که برخی گزارش‌ها اشتباه بودند: سه نفر از کسانی که ادعا میشد توسط اوکراین کشته شده‌اند بعداً در ویدیوهایی در فضای مجازی ظاهر شدند و خبر مرگ خود را تکذیب کردند.
در حال حاضر هشت ژنرال روس در این درگیری کشته شده‌اند که کشته شدن چهار نفر از آنها تأیید شده است، اما مرگ چهار ژنرال دیگر تایید نشده است هر چند مرگ آنها تکذیب هم نشده است.
علاوه بر بوتاشف، سه مرگ تأیید شده دیگر عبارتند از:
روز اول مارس گزارش شد که ژنرال ارشد آندری سوخووتسکی کشته شده است. یک افسر بازنشسته ارتش روسیه در توییتی نوشت که سوخووتسکی توسط یک تک‌تیرانداز اوکراینی در منطقه هوستومل، نه چندان دور از پایتخت کی‌یف، هدف گلوله قرار گرفته است.
گزارش شد که ژنرال ارشد ولادیمیر فرولوف در ۱۶ آوریل توسط ارتش اوکراین کشته شده است و این موضوع زمانی تأیید شد که اطلاعیه‌ای در مورد مراسم خاکسپاری او در شهر سن پترزبورگ روسیه منتشر شد. جزئیاتی از مرگ او گزارش نشده است.
اخیراً، در ۵ ژوئن، یک خبرنگار رسانه دولتی روسیه در پیام‌رسان تلگرام نوشت که سرلشکر رومن کوتوزوف در جریان حمله به نیروهای اوکراینی در دونباس کشته شده است.
چرا ما نمی‌دانیم چند ژنرال روسی کشته شده‌اند؟
پاسخ ساده این است که اوکراینی‌ها به طور قطع نمی‌دانند و روس‌ها هم چیزی نمی‌گویند.
برای روسیه، تلفات نظامی حتی در زمان صلح نیز از اسرار دولتی تلقی می‌شود و از ۲۵ مارس که این کشور اعلام کرد ۱۳۵۱ سرباز روس در ماه اول جنگ کشته شده‌اند، آمار رسمی تلفات خود در اوکراین را به روز نکرده است.
بی‌بی‌سی در یک پروژه تحقیقاتی که همچنان ادامه دارد، با استفاده از منابع باز و صحبت با خانواده‌های سربازان روس، فهرستی از بیش از ۳۵۰۰ قربانی با نام و درجه آنها تهیه کرده است که نشان می‌دهد به احتمال زیاد رقم واقعی بسیار بیشتر است.
تحقیقات ما همچنین نشان می‌دهد که از هر پنج سرباز روس که کشته می‌شوند، یکی از آنها افسر میان‌رتبه یا ارشد است.
معنی اینها چیست؟
نسبت تلفات افسران عالی‌رتبه قابل توجه است، اما ارتش روسیه تعداد بسیار زیادی افسر ارشد دارد – در مجموع حدود ۱۳۰۰ ژنرال – اگرچه هرگز نمی‌توان انتظار داشت که بسیاری از آنها در نزدیکی میدان جنگ باشند.
دیگران چندان خوش اقبال نبوده‌اند و تعداد زیادی از ژنرال‌ها در زمان بد در جای بدی بوده‌اند.
چه بسا دلیلش این باشد که از افسران بلندپایه روسی انتظار می‌رود وظایفی را انجام دهند و تصمیماتی بگیرند که افسران رده پایین در ارتش‌های دیگر می‌گیرند و این امر آنها را بیش از آنچه که در حالت‌های ديگر انتظار می‌رود به جبهه نزدیک می‌کند.
مقامات غربی همچنین گفته‌اند که روحیه ضعیف سربازان روسی، ارتش را مجبور کرده است تا افسران مهم خود را برای تقویت روحیه به جلو بفرستند.
کمبود تجهیزات ارتباطی نیز از علل خطراتی که این افسران تجربه می‌کنند قلمداد شده است و گفته می‌شود آنها مجبور به استفاده از تلفن‌های سنتی می‌شوند که این، آنها را به میدان جنگ نزدیک می‌کند و امنیت عملیاتی را به خطر می‌اندازد.
و در نهایت، گزارش‌های رسانه‌های آمریکایی می‌گویند که افسران اطلاعاتی ارتش اوکراین عمداً گروه افسران روسیه را با تک‌تیراندازها یا توپخانه هدف قرار می‌دهند و آمریکا اطلاعاتی را در مورد محل نگهداری این افسران در اختیار اوکراین قرار داده است.
پروازهای بدون مجوز
اما اگر بوتاشف فقط به بازنشستگی‌اش ادامه می‌داد، تمام اینها برایش در حد فرضیه باقی می‌ماندند. پس چه شد که دوباره خودش را در تب و تاب جنگ یافت؟
دوران کاری بوتاشف بدون مشکل نبود: در سال ۲۰۱۲ او پس از سقوط هواپیمایی که قرار نبود با آن پرواز کند، از ارتش اخراج شد.
یکی از جواهرات نادر فناوری نظامی روسیه به او سپرده شده بود – یک جنگنده پیشرفته سوخو-۲۷.
در ارتش روسیه، مجوز پرواز با نوع خاصی از جت از طریق چندین ساعت آموزش ویژه به دست می‌آید.
بوتاشف مجوز پرواز با سوخو-۲۷ را نداشت، اما به گونه‌ای توانست به آن دسترسی پیدا کند. او در اواسط پرواز کنترل هواپیما را از دست داد، اما او و یکی از همکارانش توانستند با موفقیت از آن خارج شدند.
او از این «حادثه ناگوار» جان سالم به در برد، اما می‌دانست که باید بهایی بپردازد.
چیزی که اوضاع را بدتر کرد این واقعیت بود که این اولین بار نبود که او هواپیمایی را که قرار نبود با آن پرواز کند، از زمین بلند کرده بود.
در سال ۲۰۱۱ او مخفیانه وارد کابین هواپیمای سوخو-۳۴ – یکی دیگر از جت‌های پیشرفته روسی که بمب افکن بود و مجوز آن را نداشت – شده بود و آن را برای یک «پرواز تفننی» غیرقانونی برده بود.
پرداخت بدهی‌ها
در سال ۲۰۱۲ دادگاه حکم داد که بوتاشف باید حدود ۷۵ هزا دلار برای خسارت سقوط هواپیما به حکومت بپردازد – با اینکه آن هواپیما میلیون‌ها دلار ارزش داشت. بر اساس اطلاعات مندرج در یک پایگاه داده‌های دولتی، زمانی که او ماه گذشته کشته شد، هنوز بیش از نیمی از آن مبلغ را بدهکار بود.
بوتاشف از سمت خود برکنار شد و به DOSAAF پیوست. DOSAAF یک سازمان داوطلبانه ارتش دولتی است که قدمت آن به دهه ۱۹۵۰ بازمی‌گردد. این سازمان با ارتش و نیروی دریایی روسیه مرتبط است و هدف آن تشویق جوانان به امور نظامی است.
مستمری بازنشستگی او در ارتش حدود ۳۶۰ دلار بود و حقوق او نمی‌توانست بیشتر از آن باشد.
با این درآمد، او برای بازپرداخت مبلغ قابل توجهی که به دولت روسیه بدهکار بود، تقلا می‌کرد، و گفته می‌شود که در زمان مرگش، برای یک شرکت نظامی خصوصی کار می‌کرد.
مقامات روسیه ارتباط این گونه شرکت‌های خصوصی با دولت را رد می‌کنند.