پیتر استانو، سخنگوی اتحادیه اروپا

در واکنشی دوباره به اقدام اتمی تازه ایران، اتحادیه اروپا ضمن تأکید بر لزوم ادامه کنترل شدید برنامه هسته‌ای ایران،‌ متعهد شد که برای نجات توافق هسته‌ای با تهران تلاش مضاعف کند.

این اعلام موضع دوباره اتحادیه اروپا پس از آن منتشر می‌شود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سازمان ملل روز دوشنبه آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم در ایران را تأیید کرد.

به گفته کارشناسان، غنی‌سازی ۲۰ درصدی مسیر توان فنی برای رسیدن به مرحله ساخت بمب اتمی را هموارتر می‌کند، با وجود این، مقام‌های ایرانی می‌گویند که هدف‌شان رسیدن به جنگ‌افزار هسته‌ای نیست.

پیتر استانو، سخنگوی اتحادیه اروپا، روز سه‌شنبه، ۱۶ دی، گفت که ایران با این اقدامات جدید، از تعهدات برجامی خود بسیار دور شده و نگاه بروکسل به این اقدامات ایران «با نگرانی عمیق» همراه است.

او گفت: «ما تلاش خود را برای حفظ توافق و بازگرداندن همه طرف‌ها به اجرای کامل آن دوبرابر خواهیم کرد.»

سخنگوی اتحادیه اروپا در عین حال تأکید کرد که برنامه هسته‌ای ایران باید همواره «تحت تدابیر دقیق راستی‌آزمایی و شفافیت» باقی بماند.

او روز دوشنبه، ۱۵ دی‌ماه، هم هشدار داده بود که اقدام ایران برای آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصدی «انحراف قابل ملاحظه» از تعهداتش در برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به «برجام» خواهد بود.

تلاش قدرت‌های اروپایی برای حفظ برجام در حالی است که جمهوری اسلامی ایران در دو سال اخیر بارها از کشورهای اروپایی انتقاد کرده که به تعهدات‌شان در زمینه بهره‌مندی تهران از مزایا و منافع اقتصادی برجام پایبند نبوده‌اند.

آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، حتی پیش از این در مورد طرف‌های اروپایی برجام گفته است که «همه حرف‌های آنها پوچ است» و «باید بکلی از اروپایی‌ها قطع امید کرد» و این‌که «اروپایی‌ها عملاً از برجام خارج شده‌اند.»

ایالات متحده که از امضاکنندگان اولیه برجام بود، اردیبهشت ۹۷ در دولت دونالد ترامپ از برجام خارج شد و یک سال بعد، تهران در واکنش به اقدام آمریکا، به صورت تدریجی از تعهدات خود در برجام عدول کرد.

روی آوردن به غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم از تازه‌ترین گام‌های ایران در این مسیر است.

در پی اقدام ایران برای آغاز غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم، ژاپن در این مورد ابراز «نگرانی شدید» کرده، چین خواستار بازگشت آمریکا به برجام شده و روسیه هم گفته است که نباید در مورد این اقدام ایران «اغراق شود».