ایالات متحده و اسرائیل روز پنجشنبه ۲۱ اسفند نخستین نشست از کارگروه مشورتهای راهبردی خود را با محوریت ایران برگزار کردند. این نشست با حضور مقامات ارشد امنیت ملی دو کشور به صورت مجازی برگزار شد.
در حالی که دولت جو بایدن برای احیای برجام تلاش میکند، هدف از نشست میان مقامات بلندپایه آمریکا و اسرائیل، جلوگیری از احتمال بروز تنش در مناسبات دوجانبه عنوان شده است.
ریاست این نشست را جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، و همتای اسرائیلی او، مئیر بنشبات برعهده داشتند.
امیلی هورن، سخنگوی شورای امنیت ملی در کاخ سفید، با انتشار بیانیهای درباره نشست مجازی تیمهای راهبردی دو کشور در روز پنجشنبه گفت دو طرف «چشمانداز خود از مسائل امنیتی منطقه از جمله مسئله ایران را که مورد علاقه و نگرانی مشترک است، با هم در میان گذاشته» و بر «عزم مشترک برای رویارویی با چالشها و تهدیدهای منطقهای» تاکید کردند.
به گزارش آسوشیتدپرس، دولت جو بایدن میکوشد که در مسیر بازگشت به توافق هستهای با ایران موسوم به برجام، اسرائیل را با خود همراه کند.
پیش از این نشست، جیک سالیوان دو گفتوگوی طولانی با همتای اسرائیلی خود داشته است. رسانههای اسرائیل نیز گزارش دادهاند که در روزهای گذشته یک هیات از مقامات اسرائیلی با سفر به واشینگتن «انتظارات» اسرائیل را در خصوص مناسبات آتی آمریکا با ایران به آگاهی مقامات ایالات متحده رساندند.
وزیر امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه در نخستین حضور خود در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، متعهد شد که دولت بایدن در خصوص هر اقدام احتمالی در ارتباط با برجام و ایران، با اسرائیل و کشورهای خلیج فارس رایزنی کند.
آنتونی بلینکن در این زمینه گفت: واشینگتن خود را نیازمند آن میبیند که اسرائیل و امیرنشینهای خلیج فارس را در کوششهای مرتبط با برجام بسیج کند زیرا این امر، بر سرنوشت آنها تاثیر میگذارد.
به نوشته آسوشیتدپرس، جو بایدن با این راهکار در صدد است از بار فشار مشابهی که به دولت وقت باراک اوباما در زمان امضای برجام وارد شد، بکاهد.
سیاست دولت پیشین دمکرات آمریکا که جو بایدن در آن زمان معاون رئیسجمهوری بود، با واکنشهای شدید و پیاپی بنیامین نتانیاهو روبرو شد و امیرنشینهای حاشیه خلیج فارس را نیز عمیقا از واشینگتن ناخرسند کرد.
نخستوزیر اسرائیل اندکی پیش از امضای برجام، با وجود مخالفت باراک اوباما و جو بایدن، به کنگره رفت و در یک سخنرانی شدیداللحن، گفت که دولت اوباما با امضای این توافق از نیازهای امنیتی اسرائیل غافل میشود و راه را برای دستیابی ایران به سلاح هستهای میگشاید.
اسرائیل در دوره اخیر دوباره به آمریکا هشدار تلویحی داده که اگر به برجام بازگردد، این کشور حمله نظامی به ایران را آغاز خواهد کرد؛ جو بایدن و دیگر مقامات آمریکا در برابر این تهدید علنی اسرائیل موضع نگرفتهاند.
از سوی دیگر، گابی اشکنازی، وزیر خارجه اسرائیل، گفته است که آمریکا و اسرائیل «توافق پشت پرده» دارند تا هیچ یک دیگری را در زمینه ایران و برجام، غافلگیر نکند.
رسانههای اسرائیل گفتهاند دولت این کشور «امیدوار» است که سرسختی خود ایران در قبال آمریکا، مانع از بازگشت واشینگتن به برجام شود.
اما بنیامین نتانیاهو در کارزار انتخابات پارلمانی جاری اسرائیل بارها تاکید کرده که او سیاست خود را در زمینه جلوگیری از احیای برجام، در صورت باقیماندن در پست نخستوزیری، با شدت ادامه خواهد داد.
همزمان رسانههای اسرائیل گزارش دادهاند که رئیسجمهوری و رئیس ستاد ارتش اسرائیل هفته آینده در یک سفر مشترک کم سابقه، راهی اروپا خواهند شد تا «تهدیدهای ایران» را برای کشورهای مهم اروپاییِ طرف برجام مطرح کنند.
اسرائیل که کماکان تاکید دارد، ایران «در تلاش برای دستیابی به بمب اتمی است»، از آمریکا خواسته است در این مرحله از بار فشار تحریمهای فلجکننده علیه ایران نکاهد و «ماشین ترور» ایرانی را «تغذیه نکند».
علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، این هفته تاکید کرد که فتوای آیتالله علی خامنهای در مورد حرام بودن تولید، کاربرد و داشتن این نوع از سلاح کشتار همگانی و یا هر نوع سلاح دیگر که به نابودی دسته جمعی انسانها منجر شود، کماکان معتبر است.
در حالی که برخی مقامات ایران گفته بودند که آمریکا گامهایی در خصوص کاهش برخی از تحریمها، از جمله در خصوص آزاد کردن بخشی از پولهای بلوکه شده ایران در عراق و کره جنوبی برداشته، وزیر خارجه آمریکا چهارشنبه به کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان گفت، هیچ تغییری در این زمینه رخ نداده و واشینگتن حاضر نیست به خاطر بازگشت ایران به مذاکرات، امتیازی بدهد.
آقای بلینکن تاکید کرده که پیش از اینکه ایران گام نخست را برای نشان دادن پایبندی به برجام بردارد، آمریکا کاری در خصوص تحریمها نخواهد کرد.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، گفته است که دولت جدید آمریکا عملا همان سیاستهای «فشار حداکثری» دولت دونالد ترامپ را ادامه میدهد.